غيزا بيرجيس

غيزا بيرجيس
	قبر المؤرخ العسكري غيزا پيرجيس (1917م-2003م) في مقبرة أوبودا (26/11-CF-7/8)
معلومات شخصية
اسم الولادة	(بالمجرية: Pelzl Géza)‏
الميلاد	14 أغسطس 1917 ; ترنتشين
الوفاة	18 سبتمبر 2003 (86 سنة) ; بودابست
مواطنة	المجر
الحياة العملية
المدرسة الأم	جامعة أوتفوش لوراند (–1949)
المهنة	مؤرخ عسكري
الخدمة العسكرية
الرتبة	عقيد
	تعديل مصدري - تعديل

غيزا بيرجيس أو غيزا پيرجيس (بالمجرية: Perjés Géza) مؤرخ عسكري مجري، اسمه الأصلي: بيلزل Pelzl حتى عام 1932م (ترينسين، 14 أغسطس 1917م - بودابست، 18 سبتمبر 2003م). ^[1]

بدأ غيزا پيرجيس حياته المهنية كضابط عسكري محترف، وشارك في معارك الحرب العالمية الثانية باعتباره متخرجًا حديثًا، كما كتب لاحقًا: "عندها أصبحت رجلاً". أُسر في النمسا، وعند عودته إلى وطنه من الأسر البريطاني، التحق بجامعة بازماني بيتر، حيث درس بين عامي 1946 و1948 علم الاجتماع،^[2] ثم انضم إلى أبحاث التاريخ العسكري المجري، وكان مهتمًا بالمسائل المتعلقة بالحرب والخدمات اللوجستية وعلم النفس لـ "الجيوش القديمة". وبعد تغيير النظام السياسي في المجر، تولى المؤرخ العسكري مهمة وضع خطط تهدف إلى تجديد تدريب الضباط المجري.^[3]

وخلال مسيرته المهنية، التي امتدت لنصف قرن، كتب أكثر من مائتي عمل علمي في مجالات العلوم العسكرية وبخاصة التاريخ العسكري، والإحصاء والتاريخ الأدبي، بالإضافة إلى اللغة المجرية، باللغات الإنجليزية والفرنسية والألمانية.^[4]

وهو أهم مؤرخ عسكري مجري في القرن العشرين وأحد أكثر المؤرخين الموثوقين خبرة في معركة موهاكس 1526م بين العثمانيين بقيادة السلطان سليمان القانوني ومملكة المجر بقيادة الملك لويس الثاني، والتي انتهت بتدمير الجيش المجري وقتل الملك.^[5]

مساره المهني

والده جوزيف بيلزل (بالمجرية: Pelzl József) وأمه إرزسيبت كيس (بالمجرية: Erzsébet voltak)، وكان لديه ثمانية إخوة. أكمل دراسته الثانوية في سوبرون وبيكس. تخرج من المدرسة الواقعية العسكرية في بيتس عام 1935م. بعد تخرجه من أكاديمية لودوڤيكا (بالمجرية: Ludovika Akadémia)، رُقي إلى رتبة ملازم عام 1939م. بين عامي 1939م و 1944م خدم كضابط في فرق عسكرية في ناجكانيزا، وكوسيغ، وزومباثلي. بين عامي 1942م و1944م شارك في الجبهة مرتين؛ وأصيب بالرصاص. بين عامي 1944م و1945م، كان ضابطًا مرؤوسًا في قيادة منطقة زومباثلي.

بين عامي 1945م و1946م وقع في أسر الإنجليز في النمسا. بين عامي 1946م و1948م، عمل كأمين مكتبة ومتدرب في قسم العلوم الاجتماعية بجامعة بازماني بيتر (بالمجرية: Pázmány Péter Tudományegyetem) واسمها أيضا (بالمجرية: Eötvös Loránd Tudományegyetem). بين عامي 1948م و1949م عمل كموظف رسمي وعامل يدوي. في عام 1949م، حصل على شهادته النهائية من جامعة بازماني بيتر. بين 1949م-1950م عمل كضابط تدريب. بين عامي 1950م و1956م، عمل مرة أخرى كعامل مساعد بالإضافة إلى عمله كفني تشغيل معادن وخراط حديد في شركة "ماجاڤ" (بالمجرية: MÁVAG).^[6]

بين عامي 1956م و1957م، عمل ضابطًا مساعدًا في القيادة العسكرية الجامعية لكلية الآداب في جامعة أوتفوش لوراند (بالمجرية: Eötvös Loránd). بين عامي 1957م و1963م، بناءً على اقتراح ساندور شالاي (بالمجرية: Szalai Sándor)، كان باحثًا علميًا في الأكاديمية المجرية للعلوم. وبين عامي 1960م و1983م، عمل باحثًا مشاركًا في مجموعة البحث الإحصائي التاريخي التابعة لمكتبة مكتب الإحصاء المركزي المجري.

بين عامي 1992م و1994م، كان رئيسا للمجلس الاستشاري لوزارة الدفاع الوطني. منذ عام 1995م، كان رئيسًا لمجلس أمناء مؤسسة الأفلام التاريخية المجرية.

وفاته

توفي في بودابست، في 18 سبتمبر 2003م، ودُفن في مقبرة أوبودا (26/11-CF-7/8).^[7]

أعماله

Esztergom 1706. évi ostromai és az ostromokkal kapcsolatos hadműveletek (Hadtörténelmi Közlemények, 1954)
Balassi Bálint, a katona (Irodalomtörténeti Közlemények, 1955)
Zrínyi Miklós, a hadtudományi író (Zrínyi Miklós hadtudományi munkái. Budapest, 1957)
Új adatok és szempontok az álkuruc balladák vitájához (Irodalomtörténeti Közlemények, 1957)
A barbárok hadművészete. – Áttörés a kuruc korban (Katonai Szemle, 1958)
A höchstädti csata. 1704. aug. 13. (Hadtörténelmi Közlemények, 1958)
A taktikai átkarolás a hadtörténelemben. 1–2. (Katonai Szemle, 1959)
A „metodizmus” és a Zrínyi– Montecuccoli vita. 1–2. (Századok, 1961–1962)
Mezőgazdasági termelés, népesség, hadsereg-élelmezés és stratégia a 17. század második felében. 1650–1715 (Értekezések a történeti tudományok köréből. Új sorozat. 29. Budapest, 1963)
Az élelemellátás kérdése Napóleon oroszországi hadjáratában (Századok, 1963)
Terméseredmény-vizsgálatok (Történeti Statisztikai Évkönyv, 1963/64)
Hadsereg-élelmezés, logisztika és stratégia a vasutak elterjedése előtti kétszáz esztendőben (Hadtörténelmi Közlemények, 1963)
A szentgotthárdi csata (Vasi Szemle, 1964)
Zrínyi Miklós és kora (Budapest, 1965; Osiris monográfiák. 2. bővített kiadás: 2002)
A statisztika és a hadtudomány kapcsolata a XIX. század elején (Statisztikai Szemle, 1965)
Clausewitz magyar fordítása. – A hadászati belső és külső vonal viszonyának alakulása. Emlékezés Königgraetzről (Hadtörténelmi Közlemények, 1966)
Az Oszmán Birodalom európai háborúinak katonai kérdései. 1356–1699 (Hadtörténelmi Közlemények, 1967)
A nemzeti önérzet zavarai (Látóhatár, 1967)
A statisztikai szemlélet elemei a XVIII. század elejei adóösszeírásokban (Statisztikai Szemle, 1968)
Die Frage der Verpflegung im Fledzuge Napoleons gegen Russland (Militärgeschichte Mitteilungen, 1968)
Szerencse, valószínűség és hadvezéri szemmérték. A katonai döntés és a valószínűség Montecuccolitól és Zrínyitől Clausewitzig (MTA Filozófiai és Történettudományi Osztályának Közleményei, 1971)
Az országút szélére vetett ország. 1–3. (Kortárs, 1971–1972)
Gergely Sándor Dózsa-regénye történész szemmel (Kortárs, 1972)
A történelmi regény lényege: a történetiség (Olvasó ifjúság. Tanulmányok, cikkek és dokumentumok az ifjúsági regény és az olvasónevelés kérdéseiről. Budapest, 1972)
Az 1728. évi adóösszeírás adatainak feldolgozása (Statisztikai Szemle, 1974)
Történeti statisztikai adatok szekunder elemzésének tanulságai (Történeti statisztikai tanulmányok. 1. Budapest, 1975)
Az országút szélére vetett ország. A magyar állam fennmaradásának kérdése a Mohácstól a Buda elestéig tartó időben (Gyorsuló idő. Budapest, 1975)
Jelentés az 1728. évi adóösszeírás gépi feldolgozásáról (Agrártörténeti Szemle, 1978)
Mohács (Budapest, 1979)
A szentgotthárdi csata (Szentgotthárd. Helytörténeti és helyismereti tanulmányok. Szombathely, 1982)
Clausewitz (Budapest, 1983)
Clausewitz és a háború praxeológiája (Budapest, 1988)
The Fall of the Medieval Kingdom of Hungary. Mohács, 1526 – Buda, 1541. Az előszót írta Bak M. János (Social Sciences Monographs. Boulder, 1989)
Bibó István, a hivatali kollega (Bibó-emlékkönyv. Budapest-Bern, 1991)
A brjanszki erdők aljában. Harctéri élményeim 1942 augusztusától 1943 októberéig (Hadtörténelmi Közlemények, 1997)
Seregszemle. Hadtörténeti és művelődéstörténeti tanulmányok. A bevezetőt R. Várkonyi Ágnes írta (Budapest, 1999)
Bárdossy László és pere (Hadtörténelmi Közlemények, 2000)
A védelemről általában és a végvárak anyagi ellátásáról (Végvár és ellátás. A noszvaji végvári konferencia előadásai. 1999. okt. 13–14. Szerkesztette: Petercsák Tivadar, Berecz Mátyás. Eger, 2001)
Taktika és stratégia a Rákóczi-szabadságharcban (Az államiság megőrzése. Tanulmányok a Rákóczi-szabadságharcról. Szerkesztette, az előszót írta Czigány István. Budapest, 2002)
Kossuth és Görgey konfliktusa. – Balassi Bálint, a katona (Hadtörténelmi Közlemények, 2004)
Csatakönyv. Tanulmányok a magyar és az egyetemes történelem csatáiról; vál., szerk. Hausner Gábor, bev. Veszprémy László; HM Hadtörténeti Intézet és Múzeum, Bp., 2014 (A Hadtörténeti Intézet és Múzeum könyvtára)
Tiszt-képzés; sajtó alá rend., jegyz., bev. Hausner Gábor; Ludovika Egyetemi, Bp., 2020 (Pro militum artibus)

الجوائز

جائزة المستوى من المديرية العامة للنشر (1966م) (A Kiadói Főigazgatóság nívódíja).

مراجع

^ Soysal، İsmail (1976). "Mohaç Sonrası Türk - Macar Siyasal ilişkileri üzerinde Macar Tarihçisi Géza Perjés'in Bir Değerlendirmesi". Belleten. ج. 40 ع. 157: 127–138. ISSN:0041-4255. مؤرشف من الأصل في 2024-04-19.
^ Hausner, Gábor (8 Aug 2024). "Egy „szabályos ludovikás életsors" – Perjés Géza katonai pályafutása". Honvédségi Szemle – Hungarian Defence Review (بالمجرية). 152 (4): 94–110. DOI:10.35926/HSZ.2024.4.8. ISSN:2732-3226. Archived from the original on 2024-08-21.
^ "Kuriózumok Perjés Géza hadtörténész hagyatékából - Honvédelem". honvedelem.hu (بالمجرية). 19 Oct 2021. Archived from the original on 2021-12-06. Retrieved 2024-08-20.
^ Hausner, Gábor; Margit, István (22 Dec 2023). "Perjés Géza munkásságának tudománymetriai feldolgozása". Hadtudomány (بالمجرية). 33 (3): 110–123. DOI:10.17047/HADTUD.2023.33.3.110. ISSN:1588-0605. Archived from the original on 2024-01-18.
^ Mihály, Nagy Miklós. "Perjés Géza és a bizonytalanság birodalma". Orszagut.com (بالمجرية). Archived from the original on 2024-05-21. Retrieved 2024-08-20.
^ Gábor, Hausner László (23 Sep 2019). "Perjés Géza a katonai vezetők kiképzéséről és a hadtörténet-oktatás szerepéről". Hadtudományi Szemle (بالمجرية). 12 (2): 21–34. DOI:10.32563/hsz.2019.2.2. ISSN:2060-0437. Archived from the original on 2023-11-19.
^ Perjés Géza sírja نسخة محفوظة 2022-06-27 على موقع واي باك مشين.

مصادر

للمزيد من المعلومات

Vita a Történettudományi Intézetben Perjés Géza könyvéről (Agrártörténeti Szemle, 1964)
Kulcsár Péter: Mohács. Perjés Géza könyve (Kortárs, 1980)
Hermann Róbert: Perjés Géza: Seregszemle (Magyar Tudomány, 2001)
Lőcsei Gabriella: A kapitány orcája. In memoriam P. G. (Magyar Nemzet, 2003. okt. 4.; téves halálozási adat: szept. 16.!)
Hausner Gábor: Perjés Géza (Hadtörténelmi Közlemények, 2004)
Az értelem bátorsága. Tanulmányok Perjés Géza tiszteletére. Szerkesztette: Hausner Gábor. Művei bibliográfiájával (Argumentum, Budapest, 2005)
Magyar irodalmi lexikon I–III. Főszerk. Benedek Marcell. Budapest: Akadémiai. 1963–1965.
Új magyar irodalmi lexikon III. (P–Zs). Főszerk. Péter László. Budapest: Akadémiai. 1994. ISBN 963-05-6807-1

غيزا بيرجيس في المشاريع الشقيقة:

صور وملفات صوتية من كومنز.

[1] Soysal، İsmail (1976). "Mohaç Sonrası Türk - Macar Siyasal ilişkileri üzerinde Macar Tarihçisi Géza Perjés'in Bir Değerlendirmesi". Belleten. ج. 40 ع. 157: 127–138. ISSN:0041-4255. مؤرشف من الأصل في 2024-04-19.

[2] Hausner, Gábor (8 Aug 2024). "Egy „szabályos ludovikás életsors" – Perjés Géza katonai pályafutása". Honvédségi Szemle – Hungarian Defence Review (بالمجرية). 152 (4): 94–110. DOI:10.35926/HSZ.2024.4.8. ISSN:2732-3226. Archived from the original on 2024-08-21.

[3] "Kuriózumok Perjés Géza hadtörténész hagyatékából - Honvédelem". honvedelem.hu (بالمجرية). 19 Oct 2021. Archived from the original on 2021-12-06. Retrieved 2024-08-20.

[4] Hausner, Gábor; Margit, István (22 Dec 2023). "Perjés Géza munkásságának tudománymetriai feldolgozása". Hadtudomány (بالمجرية). 33 (3): 110–123. DOI:10.17047/HADTUD.2023.33.3.110. ISSN:1588-0605. Archived from the original on 2024-01-18.

[5] Mihály, Nagy Miklós. "Perjés Géza és a bizonytalanság birodalma". Orszagut.com (بالمجرية). Archived from the original on 2024-05-21. Retrieved 2024-08-20.

[6] Gábor, Hausner László (23 Sep 2019). "Perjés Géza a katonai vezetők kiképzéséről és a hadtörténet-oktatás szerepéről". Hadtudományi Szemle (بالمجرية). 12 (2): 21–34. DOI:10.32563/hsz.2019.2.2. ISSN:2060-0437. Archived from the original on 2023-11-19.

[7] Perjés Géza sírja نسخة محفوظة 2022-06-27 على موقع واي باك مشين.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]