التفاصيل لمدخلة السجل 7٬802٬314

19:09، 10 يونيو 2022: محمد امين الجزائري (نقاش | مساهمات) أطلق المرشح 6; مؤديا الفعل "edit" في حماديون. الأفعال المتخذة: عدم السماح; وصف المرشح: إزالة المصادر من مقالة (افحص)

التغييرات التي أجريت في التعديل

== النسب ==
== النسب ==


تعود اصولهم الى قبيلة صنهاجة البربرية " اصنهاجن" و هم من بنو زيري بن مناد<ref>{{استشهاد ويب
هم من القبائل العربية، يعود نسبهم إلى [[حمير]] في [[اليمن]].حسب أقوال المؤرخين مثل :
| url = https://ar.lib.eshia.ir/40506/1/495?fbclid=IwAR0fcM29dxRLQGJcb6pfoFlmIc7O7T3FXFK64fiAflF8LzrSeNTKnGX2ahs

| title = جمهرة أنساب العرب - ابن حزم - مکتبة مدرسة الفقاهة
* يقول الرحالة [[ابن سعيد المغربي]]: «''ويتصل بجبل أنزرو جبال صنهاجة وهي كثيرة ملتحمة ومتعرجة وهذا القبيل أكثر قبائل المغرب وفي كل أرض منهم خلق ويذكرون أن أصلهم من عرب اليمن والعروبة بينهم ظاهرة''»<ref>{{استشهاد بكتاب|عنوان=|تاريخ=|ناشر=|مؤلف1=كتاب الجغرافيا للعلامة المغربي ابن سعيد الاندلسي في القرن 13م|مؤلف2=|editor1=|لغة=|مكان=|الأول=|via=|عمل=}}</ref> ،
| website = ar.lib.eshia.ir

| language = ar
* ويقول [[أبو العباس القلقشندي|القلقشندي]]: «''بنو صنهاجة - بطن من البرانس من البربر، مساكنهم ببلاد المغرب، وهم بنو صنهاجة بن برنس بن بربر، ويقال بنو صنهاج بن أوريع ابن برنس بن بربر، ويقال أنهم من حمير من عرب اليمن وليسوا من البربر. قاله الطبري، والمسعودي، وعبد العزيز الجرجانين وابن الكلبي، والبيهقي وحكى ابن حزم: أن صنهاج انما هو ابن امرأة اسمها بصلي وليس له أب معروف وإنما تزوجت باوريع وهو معها فولدت له هوازن فكان صنهاجة أخا هوازن لأمه''»<ref>{{استشهاد بكتاب|عنوان=|تاريخ=ص317|ناشر=|مؤلف1=أبو العباس القلقشندي|مؤلف2=نهاية الارب في معرفة أنساب العرب|editor1=|لغة=|مكان=|الأول=|via=|عمل=}}</ref>،
| accessdate = 2022-06-10

}}</ref><ref>{{استشهاد ويب
* قال ''ابن خلدون'': «''قال'' [[عبد الرحمن بن عبد الله بن سيد الكلبي|الكلبي]]'': إن كتامة وصنهاجة ليستا من قبائل البربر، وإنما هما من شعوب اليمانية تركهما أفريقش بن صيفي بإفريقية مع من نزل بها من الحامية. هذه جماع مذاهب أهل التحقيق في شأنهم''».<ref>{{استشهاد بكتاب|عنوان=|تاريخ=|ناشر=|مؤلف1=تاريخ ابن خلدون . ج6.ص117|مؤلف2=|editor1=|لغة=|مكان=|الأول=|via=|عمل=}}</ref>
| url = http://islamport.com/k/trk/4606/3544.htm

| title = تاريخ ابن خلدون
* وقال الأمير المنصور يوسف بن بلكين بن زيري: «''إن أبي وجدي أخذا الناس بالسيف قهرا، وأنا لا آخذ الناس إلا بالإحسان. ولست ممن يولّي ولا يعزل بكتاب، ولا أحمد في هذا الملك إلا الله ويدي، وهذا الملك ما زال في يد آبائي وأجدادي ورثناه عن حمير''»<ref>{{استشهاد بكتاب|عنوان=|تاريخ=|ناشر=|مؤلف1=نهاية الأرب في فنون الأدب للنويري .ج24. ص178|مؤلف2=|editor1=|لغة=|مكان=|الأول=|via=|عمل=}}</ref> .وقد كانت مواطن صنهاجة في صدر الإسلام في الصحراء الغربية، إذ ذكر ابن خلدون بأن [[عقبة بن نافع]] رضي الله عنهم قاتل مسوفة الصنهاجية هناك: «فسار عقبة وفتح وغنم وسبى وأثخن فيهم وانتهى إلى السوس. وقاتل مسوفة من أهل اللثام وراء السوس».
| website = islamport.com

| accessdate = 2022-06-10
كان حماد مؤسس الدولة من قبيلة صنهاجة الحميرية، والتي كانت على قول ابن خلدون «من اوفر قبائل التي انضمت للبربر حتى لقد زعم الكثير انهم الثلث من امم البربر» وتنقسم هذه القبيلة إلى عدة بطون بلغ عددها سبعين بطنا اهمها تلكاتة والتي كان ينتسب اليها الزيريين والحماديين.
}}</ref>,و صنهاجة اختلف المؤرخون المسلمون في نقل انسابهم بين نسابة البربر و ابن الكلبي، غير ان المحققين مثل الحافظين ابن حزم و ابن عبد البر، و ابن خلدون الذي وافقهما ، ينفون انتساب صنهاجة الى حمير، و يقول ابن خلدون في ذلك : وأما القول أيضا بأنهم من حمير من ولد النعمان أو من مضر من ولد قيس بن عيلان فمنكر من القول وقد أبطله امام النسابين والعلماء أبو محمد ابن حزم وقال في كتاب الجمهرة ادعت طوائف من البربر أنهم من اليمن ومن حمير وبعضهم ينسب إلى بربر بن قيس وهذا كله باطل لا شك فيه وما علم النسابون لقيس بن عيلان ابنا اسمه بر أصلا وما كان لحمير طريق إلى بلاد البربر الا في تكاذيب مؤرخي اليمن و قال ابن حزم : قال قوم:إنّهم من بقايا ولد حام بن نوح-عليه السلام و ادّعت طوائف منهم إلى اليمن،إلى حمير،و بعضهم إلى برّ بن قيس عيلان.و هذا باطل، لا شكّ فيه.و ما علم النسّابون لقيس عيلان ابنا اسمه بأصلا.و لا كان لحمير طريق إلى بلاد البربر،إلا في تكاذيب مؤرّخى اليمن و تأت الدراسات الجينية اليوم مدعمة لاقوال المحققين، نافية لتكاذيب الكلبي ، التي ليس لها اسناد


== الحياة السياسية ==
== الحياة السياسية ==

محددات الفعل

متغيرقيمة
عدد التعديلات للمستخدم (user_editcount)
0
اسم حساب المستخدم (user_name)
'محمد امين الجزائري'
عمر حساب المستخدم (user_age)
1278
المجموعات (متضمنة غير المباشرة) التي المستخدم فيها (user_groups)
[ 0 => '*', 1 => 'user' ]
ما إذا كان المستخدم يعدل من تطبيق المحمول (user_app)
false
ما إذا كان المستخدم يعدل عبر واجهة المحمول (user_mobile)
false
المجموعات العامة التي ينتمي إليها الحساب (global_user_groups)
[]
هوية الصفحة (page_id)
2645
نطاق الصفحة (page_namespace)
0
عنوان الصفحة (بدون نطاق) (page_title)
'حماديون'
عنوان الصفحة الكامل (page_prefixedtitle)
'حماديون'
آخر عشرة مساهمين في الصفحة (page_recent_contributors)
[ 0 => 'وهراني', 1 => '196.217.75.12', 2 => 'شيماء', 3 => '105.111.3.197', 4 => 'Bayler bey', 5 => 'Mezzo morto Dz', 6 => 'إسلام', 7 => '2001:B07:6474:EFB5:3C19:6D74:1C55:B588', 8 => '41.107.187.226', 9 => 'Mr.Ibrahembot' ]
عمر الصفحة (بالثواني) (page_age)
571273244
أول مستخدم ساهم في الصفحة (page_first_contributor)
'ف. الطيب'
فعل (action)
'edit'
ملخص التعديل/السبب (summary)
'لقد قمت بالتعديل على تحقيق نسب صنهاجة حيث افتقد الى التحقيق و المصداقية العلمية'
نموذج المحتوى القديم (old_content_model)
'wikitext'
نموذج المحتوى الجديد (new_content_model)
'wikitext'
نص الويكي القديم للصفحة، قبل التعديل (old_wikitext)
'{{ص.م بلد سابق | الاسم_المحلي = الحماديون (بنو حماد) | الاسم_الشائع = الدولة الحمادية | القارة = أفريقيا | المنطقة = شمال أفريقيا | وضع = | صورة شعار = | تسمية وصلة الشعار = | سنة البداية = 1014 | سنة النهاية = 1152 | صورة علم = Hammadid's_Flag.png | خريطة = The_maximum_extension_of_the_Hammadid_state.png | تسمية الخريطة = أقصى امتداد للدولة الحمادية بين 1062-1088.<ref>{{استشهاد بكتاب | عنوان = تاريخ إبن خلدون 6 | مؤلف1 = إبن خلدون | لغة = العربية | عمل = http://shiaonlinelibrary.com/%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8/3613_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AE%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AE%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86-%D8%AC-%D9%A6/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A9_164#top }}</ref><ref name="Ilahiane 2006 55, 56">{{استشهاد بكتاب |الأخير=Ilahiane |الأول=H. |مسار=https://books.google.co.uk/books?id=0E8qp_k515oC&pg=PA55 |عنوان=Historical Dictionary of the Berbers (Imazighen) |ناشر=Scarecrow Press |سنة=2006 |isbn=978-0-8108-6490-0 |series=Historical Dictionaries of Peoples and Cultures |صفحات=55, 56 |تاريخ الوصول=15 July 2021| مسار أرشيف = https://web.archive.org/web/20141129031555/http://books.google.co.uk/books?id=0E8qp_k515oC | تاريخ أرشيف = 29 نوفمبر 2014 }}</ref> | بلد سابق1 = زيريون | بلد لاحق1 = الدولة الموحدية | بلد لاحق2 = | علم بلد سابق1 = | علم بلد لاحق1 = Flag of Almohad Dynasty.svg | علم بلد لاحق2 = | اللغة = [[لغة عربية تراثية|عربية]]، [[لهجات بربرية]]، [[لغة مستعربية|مستعربة]] | الدين = [[سنة]] | العاصمة = [[المسيلة (الجزائر)|المسيلة]]، [[قلعة بني حماد]] ([[1014]]-[[1091]])<br/> [[بجاية]]، [[قلعة بني عباس]] ([[1091]]-[[1152]]) | نظام الحكم = [[ملكية]] | لقب الحاكم = [[السلطان]] - [[الأمير]] | الحاكم1 = [[حماد بن بلكين]] | فترة الحاكم1 = [[1008]]-[[1028]] | الحاكم2 = [[يحيى بن عبد العزيز]] | فترة الحاكم2 = [[1121]]-[[1152]] | مساحة كم2 = | الفترة التاريخية = | حدث سابق = | تاريخ حدث سابق = | حدث1 = التأسيس، عن طريق الإنفصال عن [[زيريون]] | تاريخ حدث1 = [[1014]] | حدث2 = إعتراف زيريزن بهم | تاريخ حدث2 = [[1018]] | حدث3 = غزوات [[الموحدون]] الأولى | تاريخ حدث3 = [[1052]] | حدث4 = تدمير مملكة يفرن | تاريخ حدث4 = [[1066]] | حدث5 = الانتصار على ال[[مرابطين]] | تاريخ حدث5 = [[1102]] | حدث6 = الإنظمام إلى المملكة الموحدية | تاريخ حدث6 = [[1152]] | العملة = [[دينار]] |اليوم= {{قائمة مخفية |title = 4 دول |1 = {{علم|الجزائر}} |2 = {{علم|تونس}} |4 = {{علم|المغرب}} |5 = {{علم|ليبيا}} }} }} {{تاريخ الجزائر}} '''الحماديون''' أو '''بنو حماد''' سلالة [[صنهاجة|صنهاجية]] حكمت جزءا من [[المغرب العربي|المغرب الإسلامي]] ما بين [[1014]] إلى [[1152]].<ref>{{استشهاد ويب| مسار = https://bigenc.ru/world_history/text/4728844 | عنوان = معلومات عن حماديون على موقع bigenc.ru | ناشر = bigenc.ru|مسار أرشيف= https://web.archive.org/web/20191218101410/https://bigenc.ru/text/4728844|تاريخ أرشيف=2019-12-18}}</ref><ref>{{استشهاد ويب| مسار = https://data.cerl.org/thesaurus/cnp00575947 | عنوان = معلومات عن حماديون على موقع data.cerl.org | ناشر = data.cerl.org|مسار أرشيف= https://web.archive.org/web/20191218101414/https://data.cerl.org/thesaurus/cnp00575947|تاريخ أرشيف=2019-12-18}}</ref><ref>{{استشهاد ويب| مسار = https://viaf.org/viaf/37827473 | عنوان = معلومات عن حماديون على موقع viaf.org | ناشر = viaf.org| مسار أرشيف = https://web.archive.org/web/20160610213647/https://viaf.org/viaf/37827473/ | تاريخ أرشيف = 10 يونيو 2016 }}</ref> تأسست سلالة الحماديين في [[1014]] من طرف [[حماد بن بلكين]] الابن الثاني ل[[بلقين بن زيري]]، بعد الانفصال عن سلالة [[زيريون|الزيريين]] بعد صراع عن الخلافة. أقام حماد بن بلكين دولة بني حماد أو الدولة الحمادية التي تمثل أول دولة بربرية مستقلة تحكم [[المغرب الأوسط]] في العصر الإسلامي. بدأ تاريخها الحقيقي حين بنى حماد [[قلعة بني حماد|القلعة]]، وتعاقب على حكم هذه الدولة تسعة أمراء، اختلفوا قوةً وضعفًا وأسلوب حكم، وكان آخرهم [[يحيى بن العزيز|يحيى بن العزيز الحمّادي]]، كما تركت منشآت عمرانية ومعالم حضارية بارزة إلى الآن. الحماديون فرع من [[زيريون|الزيريين]] حكام [[إفريقية]]. أسس دولتهم [[حماد بن بلكين]] (1007-1028 م) تولى حكم [[آشير]] ([[الجزائر]] حاليا) من قبل بنو أعمامه الزيريين. بنى عاصمته القلعة عام [[1007]] م ثم أعلن الدعوة [[عباسيون|العباسية]] سنة [[1015|1015 م]] واستقل بالحكم. إلا أنه لم يتم الاعتراف بدولته إلا بعد حروب كثيرة خاضها ابنه القايد (1028-1054 م) مع الزيريين. اعترف هؤلاء في النهاية باستقلال دولة الحماديين. == التاريخ == [[ملف:Kalaa des Beni Hammad.2.jpg|تصغير|يمين|[[قلعة بني حماد]]]] في 972، عندما كان المغرب تحت [[الدولة الفاطمية|الحكم الفاطمي]]، غادر الخليفة [[المعز لدين الله]] المغرب ليستقر في [[القاهرة]]. تم توكيل السلطة في المغرب إلى [[بلقين بن زيري|بولوغين]] (972-984) رئيس قبيلة [[صنهاجة]]، رافق هذا التوكيل حروب أهلية وتشنجات سببتها قبائل متناحرة رأت نفسها متضررة من هذا التغيير، مثل قبائل المغرب الأقصى التي تحالفت مع [[قرطبة]]. حتى داخل القبيلة صنهاجة، اشتعلت بعد بضع سنوات، خلافات حول انتقال السلطة، ونتيجة لهذا احتفظ المنصور الابن الأكبر لبولوكين بسلطة ما تبقى من المغرب الأقصى وحماد الابن الثاني جزء إفريقية. وبالتالي أسس [[حماد بن بلكين|حماد بن بلكين بن مناد]] السلالة في [[1014]]، وأعلنت نفسها مستقلة عن [[زيريون|الزيريين]] ومعترف بها. في عهد بلكين (1055-1062 م) توسعت الدولة إلى حدود [[مغرب|المغرب الأقصى]] (مع تخوم [[فاس]])، ثم في عهد الناصر (1062-1088 م) بلغت [[تونس]] و[[قيروان|القيروان]]، كما امتدت أطراف الدولة جنوبا في الصحراء. قاد هؤلاء السلاطين حركة عمرانية كبيرة كما بلغت الدولة في عهدهم أوجها الثقافي. منذ 1104 م ومع دخول أعراب [[بنو هلال]] (مع سليم ورباح) المنطقة، وتزايد ضغطهم على الدولة الحمادية، انحسرت رقعة الدولة إلى المنطقة الساحلية. سقط آخر السلاطين الحماديين «يحيى بن عبد العزيز» (1121-1152 م) بعد دخول [[موحدون|الموحدين]] إلى عاصمته [[بجاية]] سنة [[1152]] م == النسب == هم من القبائل العربية، يعود نسبهم إلى [[حمير]] في [[اليمن]].حسب أقوال المؤرخين مثل : * يقول الرحالة [[ابن سعيد المغربي]]: «''ويتصل بجبل أنزرو جبال صنهاجة وهي كثيرة ملتحمة ومتعرجة وهذا القبيل أكثر قبائل المغرب وفي كل أرض منهم خلق ويذكرون أن أصلهم من عرب اليمن والعروبة بينهم ظاهرة''»<ref>{{استشهاد بكتاب|عنوان=|تاريخ=|ناشر=|مؤلف1=كتاب الجغرافيا للعلامة المغربي ابن سعيد الاندلسي في القرن 13م|مؤلف2=|editor1=|لغة=|مكان=|الأول=|via=|عمل=}}</ref> ، * ويقول [[أبو العباس القلقشندي|القلقشندي]]: «''بنو صنهاجة - بطن من البرانس من البربر، مساكنهم ببلاد المغرب، وهم بنو صنهاجة بن برنس بن بربر، ويقال بنو صنهاج بن أوريع ابن برنس بن بربر، ويقال أنهم من حمير من عرب اليمن وليسوا من البربر. قاله الطبري، والمسعودي، وعبد العزيز الجرجانين وابن الكلبي، والبيهقي وحكى ابن حزم: أن صنهاج انما هو ابن امرأة اسمها بصلي وليس له أب معروف وإنما تزوجت باوريع وهو معها فولدت له هوازن فكان صنهاجة أخا هوازن لأمه''»<ref>{{استشهاد بكتاب|عنوان=|تاريخ=ص317|ناشر=|مؤلف1=أبو العباس القلقشندي|مؤلف2=نهاية الارب في معرفة أنساب العرب|editor1=|لغة=|مكان=|الأول=|via=|عمل=}}</ref>، * قال ''ابن خلدون'': «''قال'' [[عبد الرحمن بن عبد الله بن سيد الكلبي|الكلبي]]'': إن كتامة وصنهاجة ليستا من قبائل البربر، وإنما هما من شعوب اليمانية تركهما أفريقش بن صيفي بإفريقية مع من نزل بها من الحامية. هذه جماع مذاهب أهل التحقيق في شأنهم''».<ref>{{استشهاد بكتاب|عنوان=|تاريخ=|ناشر=|مؤلف1=تاريخ ابن خلدون . ج6.ص117|مؤلف2=|editor1=|لغة=|مكان=|الأول=|via=|عمل=}}</ref> * وقال الأمير المنصور يوسف بن بلكين بن زيري: «''إن أبي وجدي أخذا الناس بالسيف قهرا، وأنا لا آخذ الناس إلا بالإحسان. ولست ممن يولّي ولا يعزل بكتاب، ولا أحمد في هذا الملك إلا الله ويدي، وهذا الملك ما زال في يد آبائي وأجدادي ورثناه عن حمير''»<ref>{{استشهاد بكتاب|عنوان=|تاريخ=|ناشر=|مؤلف1=نهاية الأرب في فنون الأدب للنويري .ج24. ص178|مؤلف2=|editor1=|لغة=|مكان=|الأول=|via=|عمل=}}</ref> .وقد كانت مواطن صنهاجة في صدر الإسلام في الصحراء الغربية، إذ ذكر ابن خلدون بأن [[عقبة بن نافع]] رضي الله عنهم قاتل مسوفة الصنهاجية هناك: «فسار عقبة وفتح وغنم وسبى وأثخن فيهم وانتهى إلى السوس. وقاتل مسوفة من أهل اللثام وراء السوس». كان حماد مؤسس الدولة من قبيلة صنهاجة الحميرية، والتي كانت على قول ابن خلدون «من اوفر قبائل التي انضمت للبربر حتى لقد زعم الكثير انهم الثلث من امم البربر» وتنقسم هذه القبيلة إلى عدة بطون بلغ عددها سبعين بطنا اهمها تلكاتة والتي كان ينتسب اليها الزيريين والحماديين. == الحياة السياسية == كانت الحياة السياسية مضطربة جدا في العصر الحمادي وكان هناك تنافس شديد بين أفراد العائلة الحمادية، فقد اقتتل الأميران محسن وبلقين ومات الأمير باديس مسموما، ويوسف بن حماد وبلقين بن محمد ثارا على الأمير محسن، وبلبار بن علناس وأبا يكني بن محسن وويقلان بن محسن ثاروا على الأمير منصور فحدتث الكثير من الحروب الأهلية وبجانب هذه الحروب الأهلية وقعت معارك كثيرة بين الحماديين والزيريين والمرابطين وصقليين وقبائل زناتة وبني هلال وتغيرت علاقات أهل المغرب الأوسط مع الفاطميين والعباسيين. == تطور حدود الدولة الحمادية == [[ملف:Hammadid Dynasty at its Greatest Extent.png|تصغير|يسار|حدود الدولة الحمادية]] كانت الدولة الحمادية منذ تأسيسها إلى وفاة الأمير محسن بن قائد تشتمل على المدن والمناطق التالية: [[قلعة بني حماد]]، [[المسيلة (الجزائر)|المسيلة]]، [[طبنة (القديمة)|طبنة]]، مزاب، [[آشير|اشير]]، [[تيارت|تاهرت]]، [[مرسى الحجاج|مرسى الدجاج]]، بلد الزواوة، [[مقرة (ولاية المسيلة)|مقرة]]، دكامة، بلزمة، وسوق حمزة، في عهد بلقين بن محمد خضعت مدينة [[فاس]] [[المغرب]] الاقصى للسلطة الحمادية<ref>{{استشهاد بكتاب | عنوان = تاريخ إبن خلدون 6 | مؤلف1 = إبن خلدون | لغة = العربية | صفحة = ٢٢٩ }}</ref> ،في عهد [[الناصر بن علناس بن حماد|الناصر بن علناس]] توسعت الدولة الحمادية توسعا كبيرا حيث تم تأسيس مدينة [[بجاية]] و فتح كل من مدينة [[مليانة]]، [[نقاوس]]، [[قسنطينة]]، [[الجزائر العاصمة]]، [[بسكرة]]، [[صفاقس]]، [[قسطيلية]]، [[تونس]] و[[القيروان]]. اما في عهد الامراء الذين خلفوا الناصر لم يتغير الكثير سوى فتح مدينة [[بونة]] ([[عنابة]] حاليا) في عهد المنصور وخضوع أهل [[جربة]] في عهد العزيز، أما في عهد الأمراء الذين خلفوا الناصر فلم يتغير الكثير سوى فتح مدينة بونة ([[عنابة]] حاليا) في عهد المنصور، كما امتدت أطراف الحماديين جنوبًا في [[الصحراء الكبرى]]. == قائمة السلاطين == <table cellSpacing="0" cellPadding="2" width="60%" align="center" border="1" id="table2"> <tr> <th style="background: #efefef">&nbsp;</th> <th style="background: #efefef">&nbsp;الحاكم </th> <th style="background: #efefef" width="10%">&nbsp;الحياة </th> <th style="background: #efefef" width="10%">&nbsp;الحكم </th> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">1</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">[[حماد بن بلكين]]</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1028&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1008-1028&nbsp;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">2</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">القايد بن حماد</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1045&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1028-1045&nbsp;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">3</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">محسن بن قايد</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1046&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1045-1046&nbsp;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">4</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">[[بلكين بن محمد بن حماد]]</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1062&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1046-1062&nbsp;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">5</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">[[الناصر بن علناس بن حماد]]</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1088&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1062-1088&nbsp;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">6</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">[[المنصور بن الناصر]]</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1105&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1088-1105&nbsp;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">7</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">[[باديس الصنهاجي|باديس بن منصور]]</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1105&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1105-1105&nbsp;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">8</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">[[عبد العزيز بن منصور]]</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1121&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1105-1121&nbsp;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">9</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">يحي بن عبد العزيز</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1163&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1121-1152&nbsp;</td> </tr> </table> == المراجع والمصادر == {{مراجع}} * Islam: Kunst und Architektur * [https://www.hukam.net/family.php?fam=45 الحماديون] {{روابط شقيقة}} {{الدول التاريخية الإسلامية}}{{حكام الجزائر}}{{مواضيع الجزائر}} {{السلالات الإسلامية الحاكمة لمنطقة المغرب العربي}} {{ضبط استنادي}} {{شريط بوابات|الأمازيغ|التاريخ|الجزائر|دول|الجغرافيا}} [[تصنيف:حماديون|*]] [[تصنيف:الجزائر الوسيطة]] [[تصنيف:انحلالات سنة 1152]] [[تصنيف:تاريخ الجزائر]] [[تصنيف:دول إسلامية سابقة]] [[تصنيف:دول سابقة في أفريقيا]] [[تصنيف:دول وأقاليم انحلت في 1152]] [[تصنيف:دول وأقاليم تأسست في عقد 1010]] [[تصنيف:سلالات حاكمة أمازيغية]]'
نص الويكي الجديد للصفحة، بعد التعديل (new_wikitext)
'{{ص.م بلد سابق | الاسم_المحلي = الحماديون (بنو حماد) | الاسم_الشائع = الدولة الحمادية | القارة = أفريقيا | المنطقة = شمال أفريقيا | وضع = | صورة شعار = | تسمية وصلة الشعار = | سنة البداية = 1014 | سنة النهاية = 1152 | صورة علم = Hammadid's_Flag.png | خريطة = The_maximum_extension_of_the_Hammadid_state.png | تسمية الخريطة = أقصى امتداد للدولة الحمادية بين 1062-1088.<ref>{{استشهاد بكتاب | عنوان = تاريخ إبن خلدون 6 | مؤلف1 = إبن خلدون | لغة = العربية | عمل = http://shiaonlinelibrary.com/%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8/3613_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AE%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AE%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86-%D8%AC-%D9%A6/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A9_164#top }}</ref><ref name="Ilahiane 2006 55, 56">{{استشهاد بكتاب |الأخير=Ilahiane |الأول=H. |مسار=https://books.google.co.uk/books?id=0E8qp_k515oC&pg=PA55 |عنوان=Historical Dictionary of the Berbers (Imazighen) |ناشر=Scarecrow Press |سنة=2006 |isbn=978-0-8108-6490-0 |series=Historical Dictionaries of Peoples and Cultures |صفحات=55, 56 |تاريخ الوصول=15 July 2021| مسار أرشيف = https://web.archive.org/web/20141129031555/http://books.google.co.uk/books?id=0E8qp_k515oC | تاريخ أرشيف = 29 نوفمبر 2014 }}</ref> | بلد سابق1 = زيريون | بلد لاحق1 = الدولة الموحدية | بلد لاحق2 = | علم بلد سابق1 = | علم بلد لاحق1 = Flag of Almohad Dynasty.svg | علم بلد لاحق2 = | اللغة = [[لغة عربية تراثية|عربية]]، [[لهجات بربرية]]، [[لغة مستعربية|مستعربة]] | الدين = [[سنة]] | العاصمة = [[المسيلة (الجزائر)|المسيلة]]، [[قلعة بني حماد]] ([[1014]]-[[1091]])<br/> [[بجاية]]، [[قلعة بني عباس]] ([[1091]]-[[1152]]) | نظام الحكم = [[ملكية]] | لقب الحاكم = [[السلطان]] - [[الأمير]] | الحاكم1 = [[حماد بن بلكين]] | فترة الحاكم1 = [[1008]]-[[1028]] | الحاكم2 = [[يحيى بن عبد العزيز]] | فترة الحاكم2 = [[1121]]-[[1152]] | مساحة كم2 = | الفترة التاريخية = | حدث سابق = | تاريخ حدث سابق = | حدث1 = التأسيس، عن طريق الإنفصال عن [[زيريون]] | تاريخ حدث1 = [[1014]] | حدث2 = إعتراف زيريزن بهم | تاريخ حدث2 = [[1018]] | حدث3 = غزوات [[الموحدون]] الأولى | تاريخ حدث3 = [[1052]] | حدث4 = تدمير مملكة يفرن | تاريخ حدث4 = [[1066]] | حدث5 = الانتصار على ال[[مرابطين]] | تاريخ حدث5 = [[1102]] | حدث6 = الإنظمام إلى المملكة الموحدية | تاريخ حدث6 = [[1152]] | العملة = [[دينار]] |اليوم= {{قائمة مخفية |title = 4 دول |1 = {{علم|الجزائر}} |2 = {{علم|تونس}} |4 = {{علم|المغرب}} |5 = {{علم|ليبيا}} }} }} {{تاريخ الجزائر}} '''الحماديون''' أو '''بنو حماد''' سلالة [[صنهاجة|صنهاجية]] حكمت جزءا من [[المغرب العربي|المغرب الإسلامي]] ما بين [[1014]] إلى [[1152]].<ref>{{استشهاد ويب| مسار = https://bigenc.ru/world_history/text/4728844 | عنوان = معلومات عن حماديون على موقع bigenc.ru | ناشر = bigenc.ru|مسار أرشيف= https://web.archive.org/web/20191218101410/https://bigenc.ru/text/4728844|تاريخ أرشيف=2019-12-18}}</ref><ref>{{استشهاد ويب| مسار = https://data.cerl.org/thesaurus/cnp00575947 | عنوان = معلومات عن حماديون على موقع data.cerl.org | ناشر = data.cerl.org|مسار أرشيف= https://web.archive.org/web/20191218101414/https://data.cerl.org/thesaurus/cnp00575947|تاريخ أرشيف=2019-12-18}}</ref><ref>{{استشهاد ويب| مسار = https://viaf.org/viaf/37827473 | عنوان = معلومات عن حماديون على موقع viaf.org | ناشر = viaf.org| مسار أرشيف = https://web.archive.org/web/20160610213647/https://viaf.org/viaf/37827473/ | تاريخ أرشيف = 10 يونيو 2016 }}</ref> تأسست سلالة الحماديين في [[1014]] من طرف [[حماد بن بلكين]] الابن الثاني ل[[بلقين بن زيري]]، بعد الانفصال عن سلالة [[زيريون|الزيريين]] بعد صراع عن الخلافة. أقام حماد بن بلكين دولة بني حماد أو الدولة الحمادية التي تمثل أول دولة بربرية مستقلة تحكم [[المغرب الأوسط]] في العصر الإسلامي. بدأ تاريخها الحقيقي حين بنى حماد [[قلعة بني حماد|القلعة]]، وتعاقب على حكم هذه الدولة تسعة أمراء، اختلفوا قوةً وضعفًا وأسلوب حكم، وكان آخرهم [[يحيى بن العزيز|يحيى بن العزيز الحمّادي]]، كما تركت منشآت عمرانية ومعالم حضارية بارزة إلى الآن. الحماديون فرع من [[زيريون|الزيريين]] حكام [[إفريقية]]. أسس دولتهم [[حماد بن بلكين]] (1007-1028 م) تولى حكم [[آشير]] ([[الجزائر]] حاليا) من قبل بنو أعمامه الزيريين. بنى عاصمته القلعة عام [[1007]] م ثم أعلن الدعوة [[عباسيون|العباسية]] سنة [[1015|1015 م]] واستقل بالحكم. إلا أنه لم يتم الاعتراف بدولته إلا بعد حروب كثيرة خاضها ابنه القايد (1028-1054 م) مع الزيريين. اعترف هؤلاء في النهاية باستقلال دولة الحماديين. == التاريخ == [[ملف:Kalaa des Beni Hammad.2.jpg|تصغير|يمين|[[قلعة بني حماد]]]] في 972، عندما كان المغرب تحت [[الدولة الفاطمية|الحكم الفاطمي]]، غادر الخليفة [[المعز لدين الله]] المغرب ليستقر في [[القاهرة]]. تم توكيل السلطة في المغرب إلى [[بلقين بن زيري|بولوغين]] (972-984) رئيس قبيلة [[صنهاجة]]، رافق هذا التوكيل حروب أهلية وتشنجات سببتها قبائل متناحرة رأت نفسها متضررة من هذا التغيير، مثل قبائل المغرب الأقصى التي تحالفت مع [[قرطبة]]. حتى داخل القبيلة صنهاجة، اشتعلت بعد بضع سنوات، خلافات حول انتقال السلطة، ونتيجة لهذا احتفظ المنصور الابن الأكبر لبولوكين بسلطة ما تبقى من المغرب الأقصى وحماد الابن الثاني جزء إفريقية. وبالتالي أسس [[حماد بن بلكين|حماد بن بلكين بن مناد]] السلالة في [[1014]]، وأعلنت نفسها مستقلة عن [[زيريون|الزيريين]] ومعترف بها. في عهد بلكين (1055-1062 م) توسعت الدولة إلى حدود [[مغرب|المغرب الأقصى]] (مع تخوم [[فاس]])، ثم في عهد الناصر (1062-1088 م) بلغت [[تونس]] و[[قيروان|القيروان]]، كما امتدت أطراف الدولة جنوبا في الصحراء. قاد هؤلاء السلاطين حركة عمرانية كبيرة كما بلغت الدولة في عهدهم أوجها الثقافي. منذ 1104 م ومع دخول أعراب [[بنو هلال]] (مع سليم ورباح) المنطقة، وتزايد ضغطهم على الدولة الحمادية، انحسرت رقعة الدولة إلى المنطقة الساحلية. سقط آخر السلاطين الحماديين «يحيى بن عبد العزيز» (1121-1152 م) بعد دخول [[موحدون|الموحدين]] إلى عاصمته [[بجاية]] سنة [[1152]] م == النسب == تعود اصولهم الى قبيلة صنهاجة البربرية " اصنهاجن" و هم من بنو زيري بن مناد<ref>{{استشهاد ويب | url = https://ar.lib.eshia.ir/40506/1/495?fbclid=IwAR0fcM29dxRLQGJcb6pfoFlmIc7O7T3FXFK64fiAflF8LzrSeNTKnGX2ahs | title = جمهرة أنساب العرب - ابن حزم - مکتبة مدرسة الفقاهة | website = ar.lib.eshia.ir | language = ar | accessdate = 2022-06-10 }}</ref><ref>{{استشهاد ويب | url = http://islamport.com/k/trk/4606/3544.htm | title = تاريخ ابن خلدون | website = islamport.com | accessdate = 2022-06-10 }}</ref>,و صنهاجة اختلف المؤرخون المسلمون في نقل انسابهم بين نسابة البربر و ابن الكلبي، غير ان المحققين مثل الحافظين ابن حزم و ابن عبد البر، و ابن خلدون الذي وافقهما ، ينفون انتساب صنهاجة الى حمير، و يقول ابن خلدون في ذلك : وأما القول أيضا بأنهم من حمير من ولد النعمان أو من مضر من ولد قيس بن عيلان فمنكر من القول وقد أبطله امام النسابين والعلماء أبو محمد ابن حزم وقال في كتاب الجمهرة ادعت طوائف من البربر أنهم من اليمن ومن حمير وبعضهم ينسب إلى بربر بن قيس وهذا كله باطل لا شك فيه وما علم النسابون لقيس بن عيلان ابنا اسمه بر أصلا وما كان لحمير طريق إلى بلاد البربر الا في تكاذيب مؤرخي اليمن و قال ابن حزم : قال قوم:إنّهم من بقايا ولد حام بن نوح-عليه السلام و ادّعت طوائف منهم إلى اليمن،إلى حمير،و بعضهم إلى برّ بن قيس عيلان.و هذا باطل، لا شكّ فيه.و ما علم النسّابون لقيس عيلان ابنا اسمه بأصلا.و لا كان لحمير طريق إلى بلاد البربر،إلا في تكاذيب مؤرّخى اليمن و تأت الدراسات الجينية اليوم مدعمة لاقوال المحققين، نافية لتكاذيب الكلبي ، التي ليس لها اسناد == الحياة السياسية == كانت الحياة السياسية مضطربة جدا في العصر الحمادي وكان هناك تنافس شديد بين أفراد العائلة الحمادية، فقد اقتتل الأميران محسن وبلقين ومات الأمير باديس مسموما، ويوسف بن حماد وبلقين بن محمد ثارا على الأمير محسن، وبلبار بن علناس وأبا يكني بن محسن وويقلان بن محسن ثاروا على الأمير منصور فحدتث الكثير من الحروب الأهلية وبجانب هذه الحروب الأهلية وقعت معارك كثيرة بين الحماديين والزيريين والمرابطين وصقليين وقبائل زناتة وبني هلال وتغيرت علاقات أهل المغرب الأوسط مع الفاطميين والعباسيين. == تطور حدود الدولة الحمادية == [[ملف:Hammadid Dynasty at its Greatest Extent.png|تصغير|يسار|حدود الدولة الحمادية]] كانت الدولة الحمادية منذ تأسيسها إلى وفاة الأمير محسن بن قائد تشتمل على المدن والمناطق التالية: [[قلعة بني حماد]]، [[المسيلة (الجزائر)|المسيلة]]، [[طبنة (القديمة)|طبنة]]، مزاب، [[آشير|اشير]]، [[تيارت|تاهرت]]، [[مرسى الحجاج|مرسى الدجاج]]، بلد الزواوة، [[مقرة (ولاية المسيلة)|مقرة]]، دكامة، بلزمة، وسوق حمزة، في عهد بلقين بن محمد خضعت مدينة [[فاس]] [[المغرب]] الاقصى للسلطة الحمادية<ref>{{استشهاد بكتاب | عنوان = تاريخ إبن خلدون 6 | مؤلف1 = إبن خلدون | لغة = العربية | صفحة = ٢٢٩ }}</ref> ،في عهد [[الناصر بن علناس بن حماد|الناصر بن علناس]] توسعت الدولة الحمادية توسعا كبيرا حيث تم تأسيس مدينة [[بجاية]] و فتح كل من مدينة [[مليانة]]، [[نقاوس]]، [[قسنطينة]]، [[الجزائر العاصمة]]، [[بسكرة]]، [[صفاقس]]، [[قسطيلية]]، [[تونس]] و[[القيروان]]. اما في عهد الامراء الذين خلفوا الناصر لم يتغير الكثير سوى فتح مدينة [[بونة]] ([[عنابة]] حاليا) في عهد المنصور وخضوع أهل [[جربة]] في عهد العزيز، أما في عهد الأمراء الذين خلفوا الناصر فلم يتغير الكثير سوى فتح مدينة بونة ([[عنابة]] حاليا) في عهد المنصور، كما امتدت أطراف الحماديين جنوبًا في [[الصحراء الكبرى]]. == قائمة السلاطين == <table cellSpacing="0" cellPadding="2" width="60%" align="center" border="1" id="table2"> <tr> <th style="background: #efefef">&nbsp;</th> <th style="background: #efefef">&nbsp;الحاكم </th> <th style="background: #efefef" width="10%">&nbsp;الحياة </th> <th style="background: #efefef" width="10%">&nbsp;الحكم </th> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">1</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">[[حماد بن بلكين]]</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1028&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1008-1028&nbsp;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">2</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">القايد بن حماد</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1045&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1028-1045&nbsp;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">3</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">محسن بن قايد</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1046&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1045-1046&nbsp;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">4</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">[[بلكين بن محمد بن حماد]]</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1062&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1046-1062&nbsp;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">5</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">[[الناصر بن علناس بن حماد]]</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1088&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1062-1088&nbsp;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">6</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">[[المنصور بن الناصر]]</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1105&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1088-1105&nbsp;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">7</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">[[باديس الصنهاجي|باديس بن منصور]]</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1105&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1105-1105&nbsp;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">8</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">[[عبد العزيز بن منصور]]</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1121&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1105-1121&nbsp;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">9</span> </td> <td vAlign="top" width="32%">يحي بن عبد العزيز</td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;....-1163&nbsp; </td> <td vAlign="top" width="8%">&nbsp;1121-1152&nbsp;</td> </tr> </table> == المراجع والمصادر == {{مراجع}} * Islam: Kunst und Architektur * [https://www.hukam.net/family.php?fam=45 الحماديون] {{روابط شقيقة}} {{الدول التاريخية الإسلامية}}{{حكام الجزائر}}{{مواضيع الجزائر}} {{السلالات الإسلامية الحاكمة لمنطقة المغرب العربي}} {{ضبط استنادي}} {{شريط بوابات|الأمازيغ|التاريخ|الجزائر|دول|الجغرافيا}} [[تصنيف:حماديون|*]] [[تصنيف:الجزائر الوسيطة]] [[تصنيف:انحلالات سنة 1152]] [[تصنيف:تاريخ الجزائر]] [[تصنيف:دول إسلامية سابقة]] [[تصنيف:دول سابقة في أفريقيا]] [[تصنيف:دول وأقاليم انحلت في 1152]] [[تصنيف:دول وأقاليم تأسست في عقد 1010]] [[تصنيف:سلالات حاكمة أمازيغية]]'
فرق موحد للتغييرات المصنوعة بواسطة التعديل (edit_diff)
'@@ -74,15 +74,16 @@ == النسب == -هم من القبائل العربية، يعود نسبهم إلى [[حمير]] في [[اليمن]].حسب أقوال المؤرخين مثل : - -* يقول الرحالة [[ابن سعيد المغربي]]: «''ويتصل بجبل أنزرو جبال صنهاجة وهي كثيرة ملتحمة ومتعرجة وهذا القبيل أكثر قبائل المغرب وفي كل أرض منهم خلق ويذكرون أن أصلهم من عرب اليمن والعروبة بينهم ظاهرة''»<ref>{{استشهاد بكتاب|عنوان=|تاريخ=|ناشر=|مؤلف1=كتاب الجغرافيا للعلامة المغربي ابن سعيد الاندلسي في القرن 13م|مؤلف2=|editor1=|لغة=|مكان=|الأول=|via=|عمل=}}</ref> ، - -* ويقول [[أبو العباس القلقشندي|القلقشندي]]: «''بنو صنهاجة - بطن من البرانس من البربر، مساكنهم ببلاد المغرب، وهم بنو صنهاجة بن برنس بن بربر، ويقال بنو صنهاج بن أوريع ابن برنس بن بربر، ويقال أنهم من حمير من عرب اليمن وليسوا من البربر. قاله الطبري، والمسعودي، وعبد العزيز الجرجانين وابن الكلبي، والبيهقي وحكى ابن حزم: أن صنهاج انما هو ابن امرأة اسمها بصلي وليس له أب معروف وإنما تزوجت باوريع وهو معها فولدت له هوازن فكان صنهاجة أخا هوازن لأمه''»<ref>{{استشهاد بكتاب|عنوان=|تاريخ=ص317|ناشر=|مؤلف1=أبو العباس القلقشندي|مؤلف2=نهاية الارب في معرفة أنساب العرب|editor1=|لغة=|مكان=|الأول=|via=|عمل=}}</ref>، - -* قال ''ابن خلدون'': «''قال'' [[عبد الرحمن بن عبد الله بن سيد الكلبي|الكلبي]]'': إن كتامة وصنهاجة ليستا من قبائل البربر، وإنما هما من شعوب اليمانية تركهما أفريقش بن صيفي بإفريقية مع من نزل بها من الحامية. هذه جماع مذاهب أهل التحقيق في شأنهم''».<ref>{{استشهاد بكتاب|عنوان=|تاريخ=|ناشر=|مؤلف1=تاريخ ابن خلدون . ج6.ص117|مؤلف2=|editor1=|لغة=|مكان=|الأول=|via=|عمل=}}</ref> - -* وقال الأمير المنصور يوسف بن بلكين بن زيري: «''إن أبي وجدي أخذا الناس بالسيف قهرا، وأنا لا آخذ الناس إلا بالإحسان. ولست ممن يولّي ولا يعزل بكتاب، ولا أحمد في هذا الملك إلا الله ويدي، وهذا الملك ما زال في يد آبائي وأجدادي ورثناه عن حمير''»<ref>{{استشهاد بكتاب|عنوان=|تاريخ=|ناشر=|مؤلف1=نهاية الأرب في فنون الأدب للنويري .ج24. ص178|مؤلف2=|editor1=|لغة=|مكان=|الأول=|via=|عمل=}}</ref> .وقد كانت مواطن صنهاجة في صدر الإسلام في الصحراء الغربية، إذ ذكر ابن خلدون بأن [[عقبة بن نافع]] رضي الله عنهم قاتل مسوفة الصنهاجية هناك: «فسار عقبة وفتح وغنم وسبى وأثخن فيهم وانتهى إلى السوس. وقاتل مسوفة من أهل اللثام وراء السوس». - -كان حماد مؤسس الدولة من قبيلة صنهاجة الحميرية، والتي كانت على قول ابن خلدون «من اوفر قبائل التي انضمت للبربر حتى لقد زعم الكثير انهم الثلث من امم البربر» وتنقسم هذه القبيلة إلى عدة بطون بلغ عددها سبعين بطنا اهمها تلكاتة والتي كان ينتسب اليها الزيريين والحماديين. +تعود اصولهم الى قبيلة صنهاجة البربرية " اصنهاجن" و هم من بنو زيري بن مناد<ref>{{استشهاد ويب +| url = https://ar.lib.eshia.ir/40506/1/495?fbclid=IwAR0fcM29dxRLQGJcb6pfoFlmIc7O7T3FXFK64fiAflF8LzrSeNTKnGX2ahs +| title = جمهرة أنساب العرب - ابن حزم - مکتبة مدرسة الفقاهة +| website = ar.lib.eshia.ir +| language = ar +| accessdate = 2022-06-10 +}}</ref><ref>{{استشهاد ويب +| url = http://islamport.com/k/trk/4606/3544.htm +| title = تاريخ ابن خلدون +| website = islamport.com +| accessdate = 2022-06-10 +}}</ref>,و صنهاجة اختلف المؤرخون المسلمون في نقل انسابهم بين نسابة البربر و ابن الكلبي، غير ان المحققين مثل الحافظين ابن حزم و ابن عبد البر، و ابن خلدون الذي وافقهما ، ينفون انتساب صنهاجة الى حمير، و يقول ابن خلدون في ذلك : وأما القول أيضا بأنهم من حمير من ولد النعمان أو من مضر من ولد قيس بن عيلان فمنكر من القول وقد أبطله امام النسابين والعلماء أبو محمد ابن حزم وقال في كتاب الجمهرة ادعت طوائف من البربر أنهم من اليمن ومن حمير وبعضهم ينسب إلى بربر بن قيس وهذا كله باطل لا شك فيه وما علم النسابون لقيس بن عيلان ابنا اسمه بر أصلا وما كان لحمير طريق إلى بلاد البربر الا في تكاذيب مؤرخي اليمن و قال ابن حزم : قال قوم:إنّهم من بقايا ولد حام بن نوح-عليه السلام و ادّعت طوائف منهم إلى اليمن،إلى حمير،و بعضهم إلى برّ بن قيس عيلان.و هذا باطل، لا شكّ فيه.و ما علم النسّابون لقيس عيلان ابنا اسمه بأصلا.و لا كان لحمير طريق إلى بلاد البربر،إلا في تكاذيب مؤرّخى اليمن و تأت الدراسات الجينية اليوم مدعمة لاقوال المحققين، نافية لتكاذيب الكلبي ، التي ليس لها اسناد == الحياة السياسية == '
حجم الصفحة الجديد (new_size)
17423
حجم الصفحة القديم (old_size)
19065
الحجم المتغير في التعديل (edit_delta)
-1642
السطور المضافة في التعديل (added_lines)
[ 0 => 'تعود اصولهم الى قبيلة صنهاجة البربرية " اصنهاجن" و هم من بنو زيري بن مناد<ref>{{استشهاد ويب', 1 => '| url = https://ar.lib.eshia.ir/40506/1/495?fbclid=IwAR0fcM29dxRLQGJcb6pfoFlmIc7O7T3FXFK64fiAflF8LzrSeNTKnGX2ahs', 2 => '| title = جمهرة أنساب العرب - ابن حزم - مکتبة مدرسة الفقاهة', 3 => '| website = ar.lib.eshia.ir', 4 => '| language = ar', 5 => '| accessdate = 2022-06-10', 6 => '}}</ref><ref>{{استشهاد ويب', 7 => '| url = http://islamport.com/k/trk/4606/3544.htm', 8 => '| title = تاريخ ابن خلدون', 9 => '| website = islamport.com', 10 => '| accessdate = 2022-06-10', 11 => '}}</ref>,و صنهاجة اختلف المؤرخون المسلمون في نقل انسابهم بين نسابة البربر و ابن الكلبي، غير ان المحققين مثل الحافظين ابن حزم و ابن عبد البر، و ابن خلدون الذي وافقهما ، ينفون انتساب صنهاجة الى حمير، و يقول ابن خلدون في ذلك : وأما القول أيضا بأنهم من حمير من ولد النعمان أو من مضر من ولد قيس بن عيلان فمنكر من القول وقد أبطله امام النسابين والعلماء أبو محمد ابن حزم وقال في كتاب الجمهرة ادعت طوائف من البربر أنهم من اليمن ومن حمير وبعضهم ينسب إلى بربر بن قيس وهذا كله باطل لا شك فيه وما علم النسابون لقيس بن عيلان ابنا اسمه بر أصلا وما كان لحمير طريق إلى بلاد البربر الا في تكاذيب مؤرخي اليمن و قال ابن حزم : قال قوم:إنّهم من بقايا ولد حام بن نوح-عليه السلام و ادّعت طوائف منهم إلى اليمن،إلى حمير،و بعضهم إلى برّ بن قيس عيلان.و هذا باطل، لا شكّ فيه.و ما علم النسّابون لقيس عيلان ابنا اسمه بأصلا.و لا كان لحمير طريق إلى بلاد البربر،إلا في تكاذيب مؤرّخى اليمن و تأت الدراسات الجينية اليوم مدعمة لاقوال المحققين، نافية لتكاذيب الكلبي ، التي ليس لها اسناد ' ]
السطور المزالة في التعديل (removed_lines)
[ 0 => 'هم من القبائل العربية، يعود نسبهم إلى [[حمير]] في [[اليمن]].حسب أقوال المؤرخين مثل :', 1 => '', 2 => '* يقول الرحالة [[ابن سعيد المغربي]]: «''ويتصل بجبل أنزرو جبال صنهاجة وهي كثيرة ملتحمة ومتعرجة وهذا القبيل أكثر قبائل المغرب وفي كل أرض منهم خلق ويذكرون أن أصلهم من عرب اليمن والعروبة بينهم ظاهرة''»<ref>{{استشهاد بكتاب|عنوان=|تاريخ=|ناشر=|مؤلف1=كتاب الجغرافيا للعلامة المغربي ابن سعيد الاندلسي في القرن 13م|مؤلف2=|editor1=|لغة=|مكان=|الأول=|via=|عمل=}}</ref> ، ', 3 => '', 4 => '* ويقول [[أبو العباس القلقشندي|القلقشندي]]: «''بنو صنهاجة - بطن من البرانس من البربر، مساكنهم ببلاد المغرب، وهم بنو صنهاجة بن برنس بن بربر، ويقال بنو صنهاج بن أوريع ابن برنس بن بربر، ويقال أنهم من حمير من عرب اليمن وليسوا من البربر. قاله الطبري، والمسعودي، وعبد العزيز الجرجانين وابن الكلبي، والبيهقي وحكى ابن حزم: أن صنهاج انما هو ابن امرأة اسمها بصلي وليس له أب معروف وإنما تزوجت باوريع وهو معها فولدت له هوازن فكان صنهاجة أخا هوازن لأمه''»<ref>{{استشهاد بكتاب|عنوان=|تاريخ=ص317|ناشر=|مؤلف1=أبو العباس القلقشندي|مؤلف2=نهاية الارب في معرفة أنساب العرب|editor1=|لغة=|مكان=|الأول=|via=|عمل=}}</ref>،', 5 => '', 6 => '* قال ''ابن خلدون'': «''قال'' [[عبد الرحمن بن عبد الله بن سيد الكلبي|الكلبي]]'': إن كتامة وصنهاجة ليستا من قبائل البربر، وإنما هما من شعوب اليمانية تركهما أفريقش بن صيفي بإفريقية مع من نزل بها من الحامية. هذه جماع مذاهب أهل التحقيق في شأنهم''».<ref>{{استشهاد بكتاب|عنوان=|تاريخ=|ناشر=|مؤلف1=تاريخ ابن خلدون . ج6.ص117|مؤلف2=|editor1=|لغة=|مكان=|الأول=|via=|عمل=}}</ref>', 7 => '', 8 => '* وقال الأمير المنصور يوسف بن بلكين بن زيري: «''إن أبي وجدي أخذا الناس بالسيف قهرا، وأنا لا آخذ الناس إلا بالإحسان. ولست ممن يولّي ولا يعزل بكتاب، ولا أحمد في هذا الملك إلا الله ويدي، وهذا الملك ما زال في يد آبائي وأجدادي ورثناه عن حمير''»<ref>{{استشهاد بكتاب|عنوان=|تاريخ=|ناشر=|مؤلف1=نهاية الأرب في فنون الأدب للنويري .ج24. ص178|مؤلف2=|editor1=|لغة=|مكان=|الأول=|via=|عمل=}}</ref> .وقد كانت مواطن صنهاجة في صدر الإسلام في الصحراء الغربية، إذ ذكر ابن خلدون بأن [[عقبة بن نافع]] رضي الله عنهم قاتل مسوفة الصنهاجية هناك: «فسار عقبة وفتح وغنم وسبى وأثخن فيهم وانتهى إلى السوس. وقاتل مسوفة من أهل اللثام وراء السوس».', 9 => '', 10 => 'كان حماد مؤسس الدولة من قبيلة صنهاجة الحميرية، والتي كانت على قول ابن خلدون «من اوفر قبائل التي انضمت للبربر حتى لقد زعم الكثير انهم الثلث من امم البربر» وتنقسم هذه القبيلة إلى عدة بطون بلغ عددها سبعين بطنا اهمها تلكاتة والتي كان ينتسب اليها الزيريين والحماديين.' ]
نص الصفحة الجديد، مجردا من أية تهيئة (new_text)
' الدولة الحمادية الحماديون (بنو حماد) 1014&#160;–&#160;1152 علم أقصى امتداد للدولة الحمادية بين 1062-1088.&#91;1&#93;&#91;2&#93; عاصمة المسيلة، قلعة بني حماد (1014-1091) بجاية، قلعة بني عباس (1091-1152) نظام الحكم ملكية اللغة الرسمية اللغات الأمازيغية، &#160;والعربية، &#160;والمستعربية&#160; اللغة عربية، لهجات بربرية، مستعربة الديانة سنة السلطان - الأمير حماد بن بلكين 1008-1028 يحيى بن عبد العزيز 1121-1152 التاريخ التأسيس 1014 التأسيس، عن طريق الإنفصال عن زيريون 1014 إعتراف زيريزن بهم 1018 غزوات الموحدون الأولى 1052 تدمير مملكة يفرن 1066 الانتصار على المرابطين 1102 الإنظمام إلى المملكة الموحدية 1152 الزوال 1152 بيانات أخرى العملة دينار اليوم جزء من 4 دول &#160;الجزائر&#160;تونس&#160;المغرب&#160;ليبيا تعديل مصدري - تعديل &#160; جزء من سلسلة حول تاريخ الجزائر قبل التاريخ الحضارة العاترية (80,000 ق.م) إيبيروموريسية (20,000 ق.م) حضارة قبصية (10,000 ق.م) نقوش صخرية في وهران، الأطلس الصحراوي, طاسيلي ناجر وهقار تحت مطير العصر الحجري الحديث طالع: علم الآثار في الجزائر العصور القديمة حضارة قرطاجية (الفينيقيون في الجزائر) (814 ق.م–146 ق.م) قيتول (500 ق.م–40 ميلادي) نوميديا (202–46 ميلادي) حروب بونيقية (264–146 ميلادي) حرب يوغرطة (111–106 ميلادي) موريطانيا وأفريكا الرومانية (146 ق.م–590 ميلادي) حرب فاندالية (533–534 ميلادي) مقاطعة برتوريان في أفريقيا (534–585 ميلادي) إكسرخسية قرطاج (585–698 ميلادي) العصور الوسطى الفتح الإسلامي للمغرب (647–709 ميلادي) الدولة الأموية (703–744 ميلادي) بنو يفرن (742–1066 ميلادي) مهلبيون (771–793 ميلادي) رستميون (776–909 ميلادي) أدارسة (789–828 ميلادي) أغالبة (800–909 ميلادي) الدولة الفاطمية (909–1171 ميلادي) المغراويون (970–1068 ميلادي) زيريون (973–1152 ميلادي) حماديون (1014–1152 ميلادي) الدولة المرابطية (1040–1147 ميلادي) الموحدون (1121–1269 ميلادي) الدولة المرينية (1215–1465 ميلادي) الحفصيون (1229–1574 ميلادي) بنو زيان (1235–1556 ميلادي) العصور الحديثةإيالة الجزائر (القرن 16-19) الحكام العثمانيون إمارة كوكو جهاد بحري حرب البربر الأولى حرب البربر الثانية الجزائر (القرن 19-20) حادثة المروحة الحكام المحتلين الفرنسيين المقاومة الشعبية الجزائرية ضد فرنسا عبد القادر الجزائري فاطمة نسومر محمد المقراني بوعمامة قومية جزائرية اللجنة الثورية للوحدة والعمل جبهة التحرير الوطني الجزائرية الحكومة الجزائرية المؤقتة ثورة التحرير الجزائرية أزمة مايو 1958 انقلاب الجزائر عام 1961 اتفاقيات إيفيان استفتاء اتفاقيات إيفيان الأقدام السوداء حركي مجموعة وجدة التاريخ المعاصر1960–80 قومية عربية انقلاب 19 يونيو 1965 الربيع الأمازيغي أحداث 5 أكتوبر 1988 عقد 1990 الحرب الأهلية الجزائرية FIS GIA الوئام المدني عقد 2000 حتى الآن القاعدة احتجاجات 2011 احتجاجات 2019 الجزائر.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}عنت الحماديون أو بنو حماد سلالة صنهاجية حكمت جزءا من المغرب الإسلامي ما بين 1014 إلى 1152.&#91;3&#93;&#91;4&#93;&#91;5&#93; تأسست سلالة الحماديين في 1014 من طرف حماد بن بلكين الابن الثاني لبلقين بن زيري، بعد الانفصال عن سلالة الزيريين بعد صراع عن الخلافة. أقام حماد بن بلكين دولة بني حماد أو الدولة الحمادية التي تمثل أول دولة بربرية مستقلة تحكم المغرب الأوسط في العصر الإسلامي. بدأ تاريخها الحقيقي حين بنى حماد القلعة، وتعاقب على حكم هذه الدولة تسعة أمراء، اختلفوا قوةً وضعفًا وأسلوب حكم، وكان آخرهم يحيى بن العزيز الحمّادي، كما تركت منشآت عمرانية ومعالم حضارية بارزة إلى الآن. الحماديون فرع من الزيريين حكام إفريقية. أسس دولتهم حماد بن بلكين (1007-1028 م) تولى حكم آشير (الجزائر حاليا) من قبل بنو أعمامه الزيريين. بنى عاصمته القلعة عام 1007 م ثم أعلن الدعوة العباسية سنة 1015 م واستقل بالحكم. إلا أنه لم يتم الاعتراف بدولته إلا بعد حروب كثيرة خاضها ابنه القايد (1028-1054 م) مع الزيريين. اعترف هؤلاء في النهاية باستقلال دولة الحماديين. محتويات 1 التاريخ 2 النسب 3 الحياة السياسية 4 تطور حدود الدولة الحمادية 5 قائمة السلاطين 6 المراجع والمصادر التاريخ[عدل] قلعة بني حماد في 972، عندما كان المغرب تحت الحكم الفاطمي، غادر الخليفة المعز لدين الله المغرب ليستقر في القاهرة. تم توكيل السلطة في المغرب إلى بولوغين (972-984) رئيس قبيلة صنهاجة، رافق هذا التوكيل حروب أهلية وتشنجات سببتها قبائل متناحرة رأت نفسها متضررة من هذا التغيير، مثل قبائل المغرب الأقصى التي تحالفت مع قرطبة. حتى داخل القبيلة صنهاجة، اشتعلت بعد بضع سنوات، خلافات حول انتقال السلطة، ونتيجة لهذا احتفظ المنصور الابن الأكبر لبولوكين بسلطة ما تبقى من المغرب الأقصى وحماد الابن الثاني جزء إفريقية. وبالتالي أسس حماد بن بلكين بن مناد السلالة في 1014، وأعلنت نفسها مستقلة عن الزيريين ومعترف بها. في عهد بلكين (1055-1062 م) توسعت الدولة إلى حدود المغرب الأقصى (مع تخوم فاس)، ثم في عهد الناصر (1062-1088 م) بلغت تونس والقيروان، كما امتدت أطراف الدولة جنوبا في الصحراء. قاد هؤلاء السلاطين حركة عمرانية كبيرة كما بلغت الدولة في عهدهم أوجها الثقافي. منذ 1104 م ومع دخول أعراب بنو هلال (مع سليم ورباح) المنطقة، وتزايد ضغطهم على الدولة الحمادية، انحسرت رقعة الدولة إلى المنطقة الساحلية. سقط آخر السلاطين الحماديين «يحيى بن عبد العزيز» (1121-1152 م) بعد دخول الموحدين إلى عاصمته بجاية سنة 1152 م النسب[عدل] تعود اصولهم الى قبيلة صنهاجة البربرية " اصنهاجن" و هم من بنو زيري بن مناد&#91;6&#93;&#91;7&#93;,و صنهاجة اختلف المؤرخون المسلمون في نقل انسابهم بين نسابة البربر و ابن الكلبي، غير ان المحققين مثل الحافظين ابن حزم و ابن عبد البر، و ابن خلدون الذي وافقهما ، ينفون انتساب صنهاجة الى حمير، و يقول ابن خلدون في ذلك&#160;: وأما القول أيضا بأنهم من حمير من ولد النعمان أو من مضر من ولد قيس بن عيلان فمنكر من القول وقد أبطله امام النسابين والعلماء أبو محمد ابن حزم وقال في كتاب الجمهرة ادعت طوائف من البربر أنهم من اليمن ومن حمير وبعضهم ينسب إلى بربر بن قيس وهذا كله باطل لا شك فيه وما علم النسابون لقيس بن عيلان ابنا اسمه بر أصلا وما كان لحمير طريق إلى بلاد البربر الا في تكاذيب مؤرخي اليمن و قال ابن حزم&#160;: قال قوم:إنّهم من بقايا ولد حام بن نوح-عليه السلام و ادّعت طوائف منهم إلى اليمن،إلى حمير،و بعضهم إلى برّ بن قيس عيلان.و هذا باطل، لا شكّ فيه.و ما علم النسّابون لقيس عيلان ابنا اسمه بأصلا.و لا كان لحمير طريق إلى بلاد البربر،إلا في تكاذيب مؤرّخى اليمن و تأت الدراسات الجينية اليوم مدعمة لاقوال المحققين، نافية لتكاذيب الكلبي ، التي ليس لها اسناد الحياة السياسية[عدل] كانت الحياة السياسية مضطربة جدا في العصر الحمادي وكان هناك تنافس شديد بين أفراد العائلة الحمادية، فقد اقتتل الأميران محسن وبلقين ومات الأمير باديس مسموما، ويوسف بن حماد وبلقين بن محمد ثارا على الأمير محسن، وبلبار بن علناس وأبا يكني بن محسن وويقلان بن محسن ثاروا على الأمير منصور فحدتث الكثير من الحروب الأهلية وبجانب هذه الحروب الأهلية وقعت معارك كثيرة بين الحماديين والزيريين والمرابطين وصقليين وقبائل زناتة وبني هلال وتغيرت علاقات أهل المغرب الأوسط مع الفاطميين والعباسيين. تطور حدود الدولة الحمادية[عدل] حدود الدولة الحمادية كانت الدولة الحمادية منذ تأسيسها إلى وفاة الأمير محسن بن قائد تشتمل على المدن والمناطق التالية: قلعة بني حماد، المسيلة، طبنة، مزاب، اشير، تاهرت، مرسى الدجاج، بلد الزواوة، مقرة، دكامة، بلزمة، وسوق حمزة، في عهد بلقين بن محمد خضعت مدينة فاس المغرب الاقصى للسلطة الحمادية&#91;8&#93; ،في عهد الناصر بن علناس توسعت الدولة الحمادية توسعا كبيرا حيث تم تأسيس مدينة بجاية و فتح كل من مدينة مليانة، نقاوس، قسنطينة، الجزائر العاصمة، بسكرة، صفاقس، قسطيلية، تونس والقيروان. اما في عهد الامراء الذين خلفوا الناصر لم يتغير الكثير سوى فتح مدينة بونة (عنابة حاليا) في عهد المنصور وخضوع أهل جربة في عهد العزيز، أما في عهد الأمراء الذين خلفوا الناصر فلم يتغير الكثير سوى فتح مدينة بونة (عنابة حاليا) في عهد المنصور، كما امتدت أطراف الحماديين جنوبًا في الصحراء الكبرى. قائمة السلاطين[عدل] &#160; &#160;الحاكم &#160;الحياة &#160;الحكم 1 حماد بن بلكين &#160;....-1028&#160; &#160;1008-1028&#160; 2 القايد بن حماد &#160;....-1045&#160; &#160;1028-1045&#160; 3 محسن بن قايد &#160;....-1046&#160; &#160;1045-1046&#160; 4 بلكين بن محمد بن حماد &#160;....-1062&#160; &#160;1046-1062&#160; 5 الناصر بن علناس بن حماد &#160;....-1088&#160; &#160;1062-1088&#160; 6 المنصور بن الناصر &#160;....-1105&#160; &#160;1088-1105&#160; 7 باديس بن منصور &#160;....-1105&#160; &#160;1105-1105&#160; 8 عبد العزيز بن منصور &#160;....-1121&#160; &#160;1105-1121&#160; 9 يحي بن عبد العزيز &#160;....-1163&#160; &#160;1121-1152&#160; المراجع والمصادر[عدل] .mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal;overflow-y:auto;max-height:300px}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}@media print{.mw-parser-output .reflist{overflow-y:visible!important;max-height:none!important}} ^ .mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:#d33}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:#d33}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}إبن خلدون، تاريخ إبن خلدون 6، http://shiaonlinelibrary.com/%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8/3613_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AE%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AE%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86-%D8%AC-%D9%A6/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A9_164#top. {{استشهاد بكتاب}}: روابط خارجية في &#124;عمل= (مساعدة) ^ Ilahiane, H. (2006)، Historical Dictionary of the Berbers (Imazighen)، Historical Dictionaries of Peoples and Cultures، Scarecrow Press، ص.&#160;55, 56، ISBN&#160;978-0-8108-6490-0، مؤرشف من الأصل في 29 نوفمبر 2014، اطلع عليه بتاريخ 15 يوليو 2021. ^ "معلومات عن حماديون على موقع bigenc.ru"، bigenc.ru، مؤرشف من الأصل في 18 ديسمبر 2019. ^ "معلومات عن حماديون على موقع data.cerl.org"، data.cerl.org، مؤرشف من الأصل في 18 ديسمبر 2019. ^ "معلومات عن حماديون على موقع viaf.org"، viaf.org، مؤرشف من الأصل في 10 يونيو 2016. ^ "جمهرة أنساب العرب - ابن حزم - مکتبة مدرسة الفقاهة"، ar.lib.eshia.ir، اطلع عليه بتاريخ 10 يونيو 2022. ^ "تاريخ ابن خلدون"، islamport.com، اطلع عليه بتاريخ 10 يونيو 2022. ^ إبن خلدون، تاريخ إبن خلدون 6، ص.&#160;٢٢٩. Islam: Kunst und Architektur الحماديون حماديون في المشاريع الشقيقة: عنتالدول التاريخية الإسلاميةدول الخلافة &#160;الخلفاء الراشدون &#160;الخلفاء الأمويون &#160;الخلفاء العباسيون &#160;الخلفاء الفاطميون &#160;الخلفاء العثمانيون الأندلس &#160;الأمويون في الأندلس ملوك الطوائف &#160;بنو عباد بنو عامر بنو نصر بنو هود بنو زيري بنو الأفطس بنو تجيب بنو صمادح بنو ذي النون الدولة المرابطية الموحدون &#160;إمارة غرناطة بلاد المغرب الأدارسة الأغالبة الرستميون بنو عصام إمارة نكور الزيريون الحماديون بنو غانية الدولة المرابطية الموحدون الحفصيون الزيانيون المرينيون الوطاسيون باشوات الجزائر أغوات الجزائر دايات الجزائر السعديون الفيلاليون العلويون الحسينيون مصر &#160;الطولونيون &#160;الإخشيديون &#160;الفاطميون &#160;الأيوبيون &#160;المماليك &#160;العباسيون (في القاهرة) المماليك الأتراك الجراكسة (المماليك البرجيون) المماليك البايات الباشوات الخديويات سلاطين مصر ملوك مصر بلاد الشام &#160;الطولونيون &#160;الإخشيديون &#160;الحمدانيون &#160;الفاطميون المرداسيون العقيليون المروانيون البوريون &#160;الزنكيون &#160;الأيوبيون &#160;المماليك المماليك الأتراك الجراكسة (المماليك البرجيون) المعنيون الشهابيون الهاشميون العراق وفارس آل زيار بنو إلياس البويهيون بنو كاكوية السلاجقة بنو أبي الجبر بنو مزيد الأرتقيون &#160;الزنكيون &#160;الأيوبيون &#160;الإلخانات الجلائريون التيموريون الآق قويونلو (الخرفان البيض) المشعشعيون القراقويونلو (الخرفان السود) الصفويون الهاشميون الخفاجيون الجزيرة العربية البويهيون &#160;الفاطميون القرامطة السلاجقة العيونيون العصفوريون الجروانيون الجبريون سلطنة حلي بن يعقوب &#160;الأيوبيون الأشراف بني مكرم بنو وجيه أسرة بني نبهان اليعاربة البوسعيد الهاشميون آل رشيد بنو خالد بنو زياد بنو يعفر بنو الرسي آل راشد بنو نجاح بنو صليح بنو زريع بنو حاتم اليمن في العصر الأيوبي بنو رسول الدولة الطاهرية بنو القاسم المتوكلية اليمن الشمالي سلطنة لحج (العبدلية) سلطنة المهرة (بنو عفرار) - سلطنة الحواشب السلطنة الكثيرية السلطنة الفضلية سلطنة الواحدي في بالحاف سلطنة الواحدي في حبان سلطنة الواحدي السلطنة القعيطية سلطنة سيؤون (حضر موت) سلطنة تريم (آل يماني) سلطنة الواحدي في عزان سلطنة العوذلي سلطنة يافع العليا سلطنة يافع السفلى سلطنة الصبيحي سلطنة العوالق السفلى سلطنة العوالق العليا مشيخة العلوي مشيخة الشعيب مشيخة العقربي عدن (محمية بريطانية) إمارة الضالع إمارة بيحان دولة الموسطة دولة الدثينة &#160;مملكة الحجاز &#160;الدولة السعودية الأولى الدولة السعودية الثانية &#160;المملكة العربية السعودية بلاد فارس وأفغانستان الديلميون الطاهريون بنو دلف الصفاريون السامانيون العلويون الزياريون القراخانات &#160;الغزنويون الغوريون السلاجقة الكبار الإسماعيليون (الحشاشون) شاهات خوارزم السلغوريون &#160;الإلخانات المظفريون السربداريون الجلائريون آل كرت المرعشيون القراقويونلو (الخرفان السود) التيموريون (سمرقند) الآق قويونلو (الخرفان البيض) المشعشعيون الصفويون الغلزويون البركزاي الأفشريون الدرانيون الزنديون القاجاريون البهلويون جمهورية إيران الإسلامية الهند والبنغال سلطنة دلهي مماليك الهند الخلجيون بنو تغلق بنو سيد اللودهيون سلطنة الكجرات سلطنة البنغال البهمنيون سلطنات الدكن مغول الهند سلطنة جونبور الصوريون دولة حيدر آباد آسيا الوسطى، القفقاس والقرم الشركس شاهات خوارزم الجاغاطاي &#160;القبيلة الذهبية التيموريون الشيبانيون (خانات بخارى) العربشاهات (خانات خيوة) الخانات الكازاخ الأستراخانات (خانات بخارى) الأوزبك (خانات خوقند) خانية أستراخان الأفشريون آل غائب (خانات خيوة) خانية سيبير خانية قازان خانية القرم المنكيون (خانات بخارى) جنوب شرق آسيا قدح ساموديرا باساي إمبراطورية بروناي ملقا سيربون تيدور سولك باهانغ تيرنات ديماك آتشيه تشامبا سولدونغ (مانيلا) ماتارام فطاني ماغويندناو بنتن جوهر بنجر سراوق بيما سنجورا سمباس يوجياكرتا بيسوت بونتياناك سلطنة سياك دلي سيتول كوبانج باسو ريمان سوراكارتا رياو-لينجا بروناي بيت جمل الليل أفريقيا خلافة صكتو دولة الدراويش سلطنة وداي سلطنة واسولو سلطنة ورسنجلي إمبراطورية سونغاي عدل سلطنة عفر إمارة كوكو سلطنة سنار إمبراطورية برنو السودان دولة الكنوز مملكة الجعليين الدولة المهدية مملكة الشايقية سلطنة دارفور عنتالحكام التاريخيون للجزائربنو زيان حكاممملكة تلمسان (1235–1554) يغمراسن بن زيان أبو سعيد عثمان الأول أبو زيان الأول أبو حمو موسى الأول أبو تاشفين الأول أبو سعيد عثمان الثاني أبو ثابت الأول أبو حمو موسى الثاني أبو تاشفين الثاني أبو ثابت الثاني أبو الحجاج يوسف أبو زيان الثاني أبو محمد عبد الله الأول أبو عبد الله محمد الأول عبد الرحمن بن محمد الأول السعيد بن أبي حمو أبو مالك عبد الواحد أبو عبد الله محمد الثاني أبو العباس أحمد العاقل أبو عبد الله محمد الثالث المتوكل أبو تاشفين الثالث أبو عبد الله محمد الرابع الثابتي أبو عبد الله محمد الخامس أبو زيان الثالث أبو حمو موسى الثالث أبو محمد عبد الله الثاني أبو سرحان المسعود أبو عبد الله محمد السادس أبو زيان الرابع مولاي الحسن بن عبد الله الثاني الدولة العثمانية حكام إيالة الجزائر(1517–1830)بكلربك الجزائر عروج بربروس خير الدين بربروس حسن آغا الحاج بكر حسن باشا بن خير الدين بربروس Khalifa Saffah صالح ريس حسان قورسو محمد كرداوعلي يوسف باشا يحيى باشا حسان خورسو آغا أحمد بوستانجي أحمد باشا قابيا محمد باشا علج علي باشا محمت باشا عرب أحمد باشا رمضان باشا حسان فزيانو جعفر باشا مامي محمد باشا باشوات الجزائرالثلاثون (1586–1658) دالي أحمد باشا الخضر باشا شعبان باشا مصطفى باشا دالي حسن باشا سليمان باشا محمد قوصة باشا Muhammad II the eunuch Mustapha II Pasha Rizvan Pasha Köse Mustafa Pacha Hasan IV Mustapha IV Pasha Soliman Katanya Kassan Kaid Koça Hizir Pasha مصطفى III باشا Khüsrev Pacha مرات باشا حسان خوجة يوسف II باشا علي بيتشين محمود بورصالي باشا أحمد I باشا يوسف III باشا مراد باشا بوزناك-محمد أحمد II باشا إبراهيم باشا اسماعيل باشا أغوات الجزائر(1671-1659) خليل آغا رمضان آغا شعبان آغا علي آغا داي الجزائر(1671–1830) الحاج محمد باشا بابا حسن حسين ميزو مورتو أحمد شاربان حاجي أحمد بن الحاجي بابا حسان حاجي مصطفى حسين كوجا محمد بكتش دالي ابراهيم بابا علي شاوش محمد III بن حسان عبدي باشا محمد أرسلان إبراهيم بن رمضان Kutchuk Ibrahim محمد إبن بكير بابا علي باشا بوسبا محمد بن عثمان خوجة حسن الثالث باشا مصطفى بن ابراهيم باشا احمد ابن علي خوجه علي الثالث الحاج علي داي محمد خزناجي عمر آغا علي ابن أحمد خوجة الداي حسين قائمة الحكام الفرنسيين للجزائر أثناء الإستعمار الفرنسي(1830–1962)القائد الأعلى لجيش الحملة الإفريقية (1830) دي بورمن القائد العسكري (1830–1834) برتران كلوزيل بيار بيرتيزين دي روفيغو تيوفيل فوارول الحاكم العام (1834–1870) جان بابتيست درويت برتران كلوزيل شارل-ماري دينيس دامريمون سيلفان شارل فالي توماس روبير بيجو لويس لاموريسيير Marie Alphonse Bedeau Henri d'Orleans لويس أوجين كافينياك Nicolas Théodule Changarnier Viala, Baron Charon Alphonse Henri, comte d'Hautpoul الماريشال بليسييه جاك لوي راندون نابليون جوزيف شارل بول بونابارت Prosper, comte de Chasseloup-Laubat Édouard de Martimprey باتريس دو مكماهون Louis, Baron Durieu Jean Walsin-Esterhazy Henri-Gabriel Didier المفوض فوق العادة (1870–1871) Charles de Bouzet Romuald Vuillermoz الكسيس لامبرت الحاكم العام (1871–1956) لويس هنري دي جويدون Antoine Chanzy Albert Grévy لويس تيرمان جول كامبون Auguste Loze Louis Lépine Edouard Lafferrièr شارل جونار Paul Réviol Maurice Varnier Charles Lutaud جان-بابتيست أبيل Théodore Steeg Henri Dubief موريس فيوليت Pierre-Louis Bordes Jules-Gaston Henri Carde Georges le Beau Jean-Charles Abrial ماكسيم ويغان Yves-Charles Chatel مارسال بيروتون جورج كاترو Yves Chataigneau Marcel-Edmond Naegelen Roger Léonard جاك سوستال المقيم العام (1956–1958) جورج كاترو روبر لاكوست أندريه موتر المندوب العام والقائد الأعلى للقوات المسلحة في الجزائر (1958) راؤول سالان المندوب العام (1958–1962) بول ديلوفريي جون مورين المفوض السامي للجمهورية في الجزائر (1962) كريستيان فوشيت قائمة رؤساء الجزائر الجمهورية الجزائرية(1962–الحاضر) أحمد بن بلة هواري بومدين رابح بيطاط الشاذلي بن جديد عبد المالك بن حبيلس محمد بوضياف علي كافي اليمين زروال عبد العزيز بوتفليقة عبد القادر بن صالح عبد المجيد تبون عنت مواضيع الجزائرالتاريخقبل الميلاد ما قبل التاريخ في شمال أفريقيا العصر الحجري القديم (عين الحنش، تغنيف) الحضارة العاترية . إيبيروموريسية العصر الحجري الحديث فجر التاريخ (الحضارة القبصية) تاريخ قديم(البونيقيون . العصر النوميدي) بعد الميلاد الاحتلال الروماني الاحتلال الوندالي (430 – 533 م) الاحتلال البيزنطي (533 – 623 م) الفتح الإسلامي الفتح الإسلامي (623 – 1050 م) الدولة الرستمية (776 – 909 م) الدولة الإدريسية (788 – 974 م) الدولة الأغلبية (800 – 909 م) الدولة الفاطمية (909 – 1171 م) الدولة الزيرية (973 – 1148 م) الدولة الحمادية (1007 – 1152 م) الدولة الموحدية (1121 – 1269 م) الدولة الزيانية (1235 – 1556 م) القرن 16-21 الحكم العثماني (1515 – 1830 م) الاحتلال الإسباني الاحتلال الفرنسي (1830 – 1962 م) الثورة التحريرية (1954 – 1962 م) • استقلال الجزائر (1962 م) • الحديث العشرية السوداء(الحرب الأهلية) الاحتجاجات الجزائرية (2011) الجغرافياعام المناخ الأودية جزر بحيرات جبال سدود وحات طرق الحياة البرية البيئة تنظيم التقسيم الإداري التهيئة العمرانية الولايات المدن الدوائر البلديات السياسةعام الدستور الحكومة رئيس الدولة الوزير الأول البرلمان مجلس الأمة المجلس الشعبي الوطني الانتخابات الرئاسية التشريعية الولائية والبلدية المسار السياسي الحديث الأحزاب السياسية جبهة التحرير الوطنية العلاقات الخارجية حقوق الإنسان المثليين حقوق المرأة الجيش الوطني الشعبي المخابرات الشرطة الاقتصادعام الطاقة المتجددة الباطنية النقل الطريق السيارة السكك الحديدية الزراعة الصيد البحري الصناعة التعدين الاتصالات السياحة البنوك الشركات الاتحاديات العمالية الدينار التركيبة الاجتماعيةالتركيبة الاجتماعية سكان الجزائر أمازيغ طوارق المجموعات العرقية القبائل لغات الجزائر عربية جزائرية أمازيغية المجتمع السكان الأعلام الحكام الثقافةعام العمارة المطبخ التعليم الجامعات الدين الرياضة كرة القدم ثعالب الصحراء الإعلام الرموز الوطنية النشيد العلم الشعار الألقاب فن السينما الدراما الأدب الموسيقى الراي الحوزي الفخار الزرابي فن البارود التراث الشفاهي الزواج ركوب الخيل اللباس تقليدي الحايك البرنوس الفهرس البوابة التصنيف المشروع عنتالسلالات الإسلامية الحاكمة لمنطقة المغرب العربي إمارة نكور (710–1019) بورغواطة (744-1058) رستميون (767-909) مهلبيون (771–793) أدارسة (780–985 ) بنو يفرن (790-1066) أغالبة (800–909) زيريون (973–1148) بنو كنز (1004–1412) حماديون (1008–1152) الدولة المرابطية (1040–1147) بنو خراسان (1059-1158) الموحدون (تأسست 1130، حكمت 1147–1269) الحفصيون (1229–1574) بنو زيان (1235–1556) الدولة المرينية (تأسست 1244، حكمت 1269–1465) الوطاسيون (1472–1554) السعديون (تأسست 1509، حكمت 1554–1659) سلطنة بني عباس (تأسست 1510، حكمت 1510–1872) إمارة كوكو (1515-1638) سلالة العلويين الفيلاليين الحاكمة (تأسست 1631، حكمت 1666–الحاضر) حسينيون (1705–1957) الأسرة القرمانلية (1711–1835) سنوسية (1837-1969) ضبط استنادي WorldCat GND: 12350919X VIAF: 37827473 بوابة الأمازيغ بوابة التاريخ بوابة الجزائر بوابة دول بوابة جغرافيا'
مصدر HTML المعروض للمراجعة الجديدة (new_html)
'<div class="mw-parser-output"><table class="infobox infobox_v2" cellspacing="3px"> <tbody><tr> <th scope="col" colspan="2" class="entete map" style="line-height:1.5em; background-color:#E1E1E1;color:#000000">الدولة الحمادية </th></tr> <tr><th colspan="2" style="text-align:center;background-color:#f9f9f9;color:#000000">الحماديون (بنو حماد) </th> </tr><tr> <td colspan="2" style="width:100%; padding:0px; margin:0px;"> <table style="width:100%; border-spacing:3px; padding:0px; margin:0px;"> <tbody><tr> <td colspan="2" style="vertical-align:middle; border:0px; background:#EFEFEF;"> <table style="width:100%; margin:0 auto; background:none;"> <tbody><tr> <td style="width:150px; border:0; vertical-align:middle; text-align:right; font-size:30%; line-height: 105%;"><a href="/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="زيريون"><img alt="→" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/MediaWiki_Vector_skin_right_arrow.svg/16px-MediaWiki_Vector_skin_right_arrow.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/MediaWiki_Vector_skin_right_arrow.svg/24px-MediaWiki_Vector_skin_right_arrow.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/MediaWiki_Vector_skin_right_arrow.svg/32px-MediaWiki_Vector_skin_right_arrow.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a> <a href="/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="زيريون"><img alt="Blank.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="30" height="20" class="thumbborder" data-file-width="3" data-file-height="2" /></a><br /> </td> <td style="width:250px; vertical-align:middle; font-size:115%; border:0px; text-align:center;"><b>1014&#160;–&#160;1152</b> </td> <td style="width:150px; border:0; vertical-align: middle; line-height: 105%; font-size:30%; text-align:left;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الموحدية"><img alt="Flag of Almohad Dynasty.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Flag_of_Almohad_Dynasty.svg/30px-Flag_of_Almohad_Dynasty.svg.png" decoding="async" width="30" height="21" class="thumbborder" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Flag_of_Almohad_Dynasty.svg/45px-Flag_of_Almohad_Dynasty.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Flag_of_Almohad_Dynasty.svg/60px-Flag_of_Almohad_Dynasty.svg.png 2x" data-file-width="644" data-file-height="444" /></a> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الموحدية"><img alt="←" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/MediaWiki_Vector_skin_left_arrow.svg/16px-MediaWiki_Vector_skin_left_arrow.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/MediaWiki_Vector_skin_left_arrow.svg/24px-MediaWiki_Vector_skin_left_arrow.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/MediaWiki_Vector_skin_left_arrow.svg/32px-MediaWiki_Vector_skin_left_arrow.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a><br /> </td></tr></tbody></table> </td></tr></tbody></table></td> </tr><tr> <td colspan="2" align="center"><div class="center"><div class="floatnone"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Hammadid%27s_Flag.png" class="image" title="حماديون"><img alt="حماديون" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Hammadid%27s_Flag.png/196px-Hammadid%27s_Flag.png" decoding="async" width="196" height="130" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Hammadid%27s_Flag.png/293px-Hammadid%27s_Flag.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Hammadid%27s_Flag.png/391px-Hammadid%27s_Flag.png 2x" data-file-width="679" data-file-height="452" /></a></div></div><small>علم </small></td> </tr><tr> <td colspan="2" align="center"><div><div class="center"><div class="floatnone"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:The_maximum_extension_of_the_Hammadid_state.png" class="image"><img alt="The maximum extension of the Hammadid state.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/The_maximum_extension_of_the_Hammadid_state.png/250px-The_maximum_extension_of_the_Hammadid_state.png" decoding="async" width="250" height="145" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/The_maximum_extension_of_the_Hammadid_state.png/375px-The_maximum_extension_of_the_Hammadid_state.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/The_maximum_extension_of_the_Hammadid_state.png/500px-The_maximum_extension_of_the_Hammadid_state.png 2x" data-file-width="830" data-file-height="482" /></a></div></div></div><div><small>أقصى امتداد للدولة الحمادية بين 1062-1088.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">&#91;1&#93;</a></sup><sup id="cite_ref-Ilahiane_2006_55,_56_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ilahiane_2006_55,_56-2">&#91;2&#93;</a></sup></small></div> </td></tr><tr> <td colspan="2"><hr style="height:2px;background-color: #E1E1E1;color:#E1E1E1;" /></td> </tr><tr> <th style="text-align: right; background-color:#F3F3F3;" scope="row"><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D9%85%D8%A9" title="عاصمة">عاصمة</a></th> <td style=""><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%8A%D9%84%D8%A9_(%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1)" title="المسيلة (الجزائر)">المسيلة</a>، <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D8%A9_%D8%A8%D9%86%D9%8A_%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF" title="قلعة بني حماد">قلعة بني حماد</a> (<a href="/wiki/1014" title="1014">1014</a>-<a href="/wiki/1091" title="1091">1091</a>)<br /> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AC%D8%A7%D9%8A%D8%A9" title="بجاية">بجاية</a>، <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D8%A9_%D8%A8%D9%86%D9%8A_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3" title="قلعة بني عباس">قلعة بني عباس</a> (<a href="/wiki/1091" title="1091">1091</a>-<a href="/wiki/1152" title="1152">1152</a>)</td> </tr><tr> <th style="text-align: right; background-color:#F3F3F3;" scope="row"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%83%D9%85" title="نظام الحكم">نظام الحكم</a></th> <td style=""><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%83%D9%8A%D8%A9" title="ملكية">ملكية</a></td> </tr><tr> <th style="text-align: right; background-color:#F3F3F3;" scope="row"><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%B1%D8%B3%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="لغة رسمية">اللغة الرسمية</a></th> <td style=""><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%AA_%D8%A3%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%8A%D8%BA%D9%8A%D8%A9" title="لغات أمازيغية">اللغات الأمازيغية</a>، &#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="اللغة العربية">والعربية</a>، &#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="اللغة المستعربية">والمستعربية</a>&#160;<span class="noprint"> <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q588672#P37" title="تعديل قيمة خاصية (P37) في ويكي بيانات"><img alt="تعديل قيمة خاصية (P37) في ويكي بيانات" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Twemoji_270f.svg/13px-Twemoji_270f.svg.png" decoding="async" width="13" height="13" style="vertical-align: baseline" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Twemoji_270f.svg/20px-Twemoji_270f.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Twemoji_270f.svg/26px-Twemoji_270f.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></td> </tr><tr> <th style="text-align: right; background-color:#F3F3F3;" scope="row">اللغة</th> <td style=""><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AB%D9%8A%D8%A9" class="mw-redirect" title="لغة عربية تراثية">عربية</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="لهجات بربرية (الصفحة غير موجودة)">لهجات بربرية</a>، <a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9" class="mw-redirect" title="لغة مستعربية">مستعربة</a></td> </tr><tr> <th style="text-align: right; background-color:#F3F3F3;" scope="row">الديانة</th> <td style=""><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%A9" title="سنة">سنة</a></td> </tr><tr> <th scope="col" colspan="2" style="text-align:center;background-color:#E1E1E1;color:#000000"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="السلطان">السلطان</a> - <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1" class="mw-redirect" title="الأمير">الأمير</a> </th> </tr><tr> <td colspan="2" style="width:100%"> <table style="width:100%; border-spacing:3px;"> <tbody><tr><th style="text-align: right; background-color:#F3F3F3;" scope="row"><a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A8%D9%84%D9%83%D9%8A%D9%86" title="حماد بن بلكين">حماد بن بلكين</a></th> <td style=""><a href="/wiki/1008" title="1008">1008</a>-<a href="/wiki/1028" title="1028">1028</a></td> </tr><tr> <th style="text-align: right; background-color:#F3F3F3;" scope="row"><a href="/w/index.php?title=%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D9%89_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B2%D9%8A%D8%B2&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="يحيى بن عبد العزيز (الصفحة غير موجودة)">يحيى بن عبد العزيز</a></th> <td style=""><a href="/wiki/1121" title="1121">1121</a>-<a href="/wiki/1152" title="1152">1152</a></td> </tr><tr class="mw-empty-elt"> </tr><tr><td></td></tr></tbody></table> </td></tr><tr> <th colspan="2" style="text-align:center;background-color:#E1E1E1;color:#000000">التاريخ</th> </tr><tr> <td colspan="2" style="width:100%"> <table cellspacing="3px" style="width:100%"> <tbody><tr><th style="text-align: right; background-color:#F3F3F3;" scope="row">التأسيس</th> <td style="">1014</td> </tr><tr> <th style="text-align: right; background-color:#F3F3F3;" scope="row">التأسيس، عن طريق الإنفصال عن <a href="/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="زيريون">زيريون</a></th> <td style=""><a href="/wiki/1014" title="1014">1014</a></td> </tr><tr> <th style="text-align: right; background-color:#F3F3F3;" scope="row">إعتراف زيريزن بهم</th> <td style=""><a href="/wiki/1018" title="1018">1018</a></td> </tr><tr> <th style="text-align: right; background-color:#F3F3F3;" scope="row">غزوات <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="الموحدون">الموحدون</a> الأولى</th> <td style=""><a href="/wiki/1052" title="1052">1052</a></td> </tr><tr> <th style="text-align: right; background-color:#F3F3F3;" scope="row">تدمير مملكة يفرن</th> <td style=""><a href="/wiki/1066" title="1066">1066</a></td> </tr><tr> <th style="text-align: right; background-color:#F3F3F3;" scope="row">الانتصار على <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%8A%D9%86" class="mw-redirect" title="مرابطين">المرابطين</a></th> <td style=""><a href="/wiki/1102" title="1102">1102</a></td> </tr><tr> <th style="text-align: right; background-color:#F3F3F3;" scope="row">الإنظمام إلى المملكة الموحدية</th> <td style=""><a href="/wiki/1152" title="1152">1152</a></td> </tr><tr> <th style="text-align: right; background-color:#F3F3F3;" scope="row">الزوال</th> <td style="">1152</td> </tr><tr class="mw-empty-elt"> </tr><tr><td></td></tr></tbody></table> </td></tr><tr> <th scope="col" colspan="2" style="text-align:center;background-color:#E1E1E1;color:#000000"> بيانات أخرى </th> </tr><tr> <th style="text-align: right; background-color:#F3F3F3;" scope="row"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%D8%A9" title="عملة">العملة</a></th> <td style=""><a href="/wiki/%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A7%D8%B1" title="دينار">دينار</a></td> </tr><tr> <td colspan="2"><hr style="height:2px;background-color: #E1E1E1;color:#E1E1E1;" /></td> </tr><tr> <th style="text-align: right; background-color:#F3F3F3;" scope="row">اليوم جزء من</th> <td style=""><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align: center; font-size: 95%;"> <div style="line-height: 1.6em; font-weight: bold; font-size: 100%; text-align: right;"><div>4 دول</div></div> <ul class="mw-collapsible-content" style="font-size: 105%; margin-top: 0; margin-bottom: 0; line-height: inherit; text-align: right; list-style: none none; margin-right: 0;"><li style="line-height: inherit; margin: 0"><span class="flagicon"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/23px-Flag_of_Algeria.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="thumbborder" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/35px-Flag_of_Algeria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/45px-Flag_of_Algeria.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" />&#160;</span><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="الجزائر">الجزائر</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><span class="flagicon"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/23px-Flag_of_Tunisia.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="thumbborder" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/35px-Flag_of_Tunisia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/45px-Flag_of_Tunisia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" />&#160;</span><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%B3" title="تونس">تونس</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><span class="flagicon"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Morocco.svg/23px-Flag_of_Morocco.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="thumbborder" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Morocco.svg/35px-Flag_of_Morocco.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Morocco.svg/45px-Flag_of_Morocco.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" />&#160;</span><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="المغرب">المغرب</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><span class="flagicon"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Libya.svg/23px-Flag_of_Libya.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="thumbborder" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Libya.svg/35px-Flag_of_Libya.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Libya.svg/46px-Flag_of_Libya.svg.png 2x" data-file-width="960" data-file-height="480" />&#160;</span><a href="/wiki/%D9%84%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%A7" title="ليبيا">ليبيا</a></li></ul> </div></td> </tr><tr> <td class="navigation-only" colspan="2" style="border-top: 2px #E1E1E1 dotted; font-size: 80%; background:inherit; text-align: left;"><span class="plainlinks" style="float:right;"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86&amp;action=edit&amp;section=0"><span style="color:#555;">تعديل مصدري</span></a> - <a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86&amp;veaction=edit"><span style="color:#555;">تعديل</span></a> </span>&#160;<a href="//ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B5.%D9%85_%D8%A8%D9%84%D8%AF_%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82" title="طالع توثيق القالب"><img alt="طالع توثيق القالب" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/18px-Info_Simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/24px-Info_Simple.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></td></tr> </tbody></table> <table class="vertical-navbox nowraplinks vcard" style="float:left;clear:left;width:22.0em;margin:0 0 1.0em 1.0em;background:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%"><tbody><tr><th style="padding:0.2em 0.4em 0.2em;font-size:145%;line-height:1.2em"><div style="margin: -0.2em 0; font-size:65%; font-weight:normal;">جزء من <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="تصنيف:تاريخ الجزائر"><b>سلسلة</b></a> حول</div></th> </tr><tr> <th class="vcard navbox-title" style="font-size: 145%;padding: 0.15em 0.1em;line-height: 1.2em;"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="تاريخ الجزائر">تاريخ <span class="fn org label">الجزائر</span></a></th> </tr><tr><td style="padding: 0.2em; border-bottom: 1px solid #ccc;padding:0.5em 0;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:History_Of_Algeria.jpeg" class="image"><img alt="History Of Algeria.jpeg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/History_Of_Algeria.jpeg/220px-History_Of_Algeria.jpeg" decoding="async" width="220" height="146" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/History_Of_Algeria.jpeg/330px-History_Of_Algeria.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/History_Of_Algeria.jpeg/440px-History_Of_Algeria.jpeg 2x" data-file-width="472" data-file-height="314" /></a></td></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="border:none;padding:0;font-size:105%;background:transparent;text-align:right;height:auto;padding-top:0.1em;background:#e3e3ff;text-align:center;">قبل التاريخ<div class="mw-collapsible-content plainlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AB%D9%82%D8%A7%D9%81%D8%A9_%D8%B9%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="ثقافة عاترية">الحضارة العاترية</a> <span style="font-size:85%;">(80,000 ق.م)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="إيبيروموريسية">إيبيروموريسية</a> <span style="font-size:85%;">(20,000 ق.م)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B6%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%82%D8%A8%D8%B5%D9%8A%D8%A9" title="حضارة قبصية">حضارة قبصية</a> <span style="font-size:85%;">(10,000 ق.م)</span></li> <li>نقوش صخرية في <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D9%88%D8%B4_%D8%B5%D8%AE%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="نقوش صخرية بالجنوب الوهراني">وهران</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B7%D9%84%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%88%D9%8A" title="الأطلس الصحراوي">الأطلس الصحراوي</a>, <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D9%84%D9%8A_%D9%86%D8%A7%D8%AC%D8%B1" title="طاسيلي ناجر">طاسيلي ناجر</a> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D9%84_%D9%87%D9%82%D8%A7%D8%B1" title="جبال هقار">وهقار</a></li></ul> <div class="hlist hlist-separated"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AC%D8%B1%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AB_%D8%AA%D8%AD%D8%AA_%D9%85%D8%B7%D9%8A%D8%B1" title="العصر الحجري الحديث تحت مطير">تحت مطير العصر الحجري الحديث</a></li></ul> </div> <ul><li>طالع: <a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="علم الآثار في الجزائر (الصفحة غير موجودة)">علم الآثار في الجزائر</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="border:none;padding:0;font-size:105%;background:transparent;text-align:right;height:auto;padding-top:0.1em;background:#e3e3ff;text-align:center;">العصور القديمة<div class="mw-collapsible-content plainlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B6%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%82%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D8%AC%D9%8A%D8%A9" title="حضارة قرطاجية">حضارة قرطاجية</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%8A%D9%86%D9%8A%D9%82%D9%8A%D9%88%D9%86_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="الفينيقيون في الجزائر">الفينيقيون في الجزائر</a>) <span style="font-size:85%;">(814 ق.م–146 ق.م)</span></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%8A%D8%AA%D9%88%D9%84" title="قيتول">قيتول</a> <span style="font-size:85%;">(500 ق.م–40 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7" title="نوميديا">نوميديا</a> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D9%86%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7" title="تصنيف:تاريخ نوميديا"><span style="font-size:85%;">(202–46 ميلادي)</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D9%88%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%8A%D9%82%D9%8A%D8%A9" title="الحروب البونيقية">حروب بونيقية</a> <span style="font-size:85%;">(264–146 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D8%A8_%D9%8A%D9%88%D8%BA%D8%B1%D8%B7%D8%A9" title="حرب يوغرطة">حرب يوغرطة</a> <span style="font-size:85%;">(111–106 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%B7%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%B5%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="موريطنية القيصرية">موريطانيا</a> <a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%B7%D8%B9%D8%A9_%D8%A3%D9%81%D8%B1%D9%8A%D9%83%D8%A7" title="مقاطعة أفريكا">وأفريكا</a> الرومانية <span style="font-size:85%;">(146 ق.م–590 ميلادي)</span></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D8%A8_%D9%81%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="حرب فاندالية (الصفحة غير موجودة)">حرب فاندالية</a> <span style="font-size:85%;">(533–534 ميلادي)</span></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%B7%D8%B9%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%8A_%D8%A3%D9%81%D8%B1%D9%8A%D9%82%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مقاطعة برتوريان في أفريقيا (الصفحة غير موجودة)">مقاطعة برتوريان في أفريقيا</a> <span style="font-size:85%;">(534–585 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D9%83%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3%D9%8A%D8%A9_%D9%82%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D8%AC" title="إكسرخسية قرطاج">إكسرخسية قرطاج</a> <span style="font-size:85%;">(585–698 ميلادي)</span></li></ul> <div class="hlist hlist-separated"></div></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="border:none;padding:0;font-size:105%;background:transparent;text-align:right;height:auto;padding-top:0.1em;background:#e3e3ff;text-align:center;">العصور الوسطى<div class="mw-collapsible-content plainlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AA%D8%AD_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A_%D9%84%D9%84%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="الفتح الإسلامي للمغرب">الفتح الإسلامي للمغرب</a> <span style="font-size:85%;">(647–709 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الأموية">الدولة الأموية</a> <span style="font-size:85%;">(703–744 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D9%8A%D9%81%D8%B1%D9%86" title="بنو يفرن">بنو يفرن</a> <span style="font-size:85%;">(742–1066 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D9%84%D8%A8%D9%8A%D9%88%D9%86" title="المهلبيون">مهلبيون</a> <span style="font-size:85%;">(771–793 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%85%D9%8A%D9%88%D9%86" title="رستميون">رستميون</a> <span style="font-size:85%;">(776–909 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AF%D8%B1%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الإدريسية">أدارسة</a> <span style="font-size:85%;">(789–828 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%BA%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A9" title="أغالبة">أغالبة</a> <span style="font-size:85%;">(800–909 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الفاطمية">الدولة الفاطمية</a> <span style="font-size:85%;">(909–1171 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%88%D9%8A%D9%88%D9%86" title="المغراويون">المغراويون</a> <span style="font-size:85%;">(970–1068 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="زيريون">زيريون</a> <span style="font-size:85%;">(973–1152 ميلادي)</span></li> <li><a class="mw-selflink selflink">حماديون</a> <span style="font-size:85%;">(1014–1152 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%8A%D8%A9" title="الدولة المرابطية">الدولة المرابطية</a> <span style="font-size:85%;">(1040–1147 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الموحدية">الموحدون</a> <span style="font-size:85%;">(1121–1269 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة المرينية">الدولة المرينية</a> <span style="font-size:85%;">(1215–1465 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%81%D8%B5%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الحفصية">الحفصيون</a> <span style="font-size:85%;">(1229–1574 ميلادي)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86" title="بنو زيان">بنو زيان</a> <span style="font-size:85%;">(1235–1556 ميلادي)</span></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="border:none;padding:0;font-size:105%;background:transparent;text-align:right;height:auto;padding-top:0.1em;background:#e3e3ff;text-align:center;">العصور الحديثة<div class="mw-collapsible-content plainlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><b><a href="/wiki/%D8%A5%D9%8A%D8%A7%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="إيالة الجزائر">إيالة الجزائر</a> (القرن 16-19)</b> <div class="hlist hlist-separated"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%AD%D9%83%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1#.D8.AD.D9.83.D8.A7.D9.85_.D8.B9.D8.AB.D9.85.D8.A7.D9.86.D9.8A.D9.88.D9.86" title="قائمة حكام الجزائر">الحكام العثمانيون</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A5%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%83%D9%88%D9%83%D9%88" title="إمارة كوكو">إمارة كوكو</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D9%8A" title="جهاد بحري">جهاد بحري</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D8%A8_%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%84%D8%B3" title="حرب طرابلس">حرب البربر الأولى</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%89_%D8%A5%D9%8A%D8%A7%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1_(1815)" title="الحرب الأمريكية على إيالة الجزائر (1815)">حرب البربر الثانية</a></li></ul> </div> <p><b><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1_(%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%B3%D9%8A%D8%A9)" title="الجزائر (المستعمرة الفرنسية)">الجزائر</a> (القرن 19-20)</b> </p> <div class="hlist hlist-separated"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D8%AF%D8%AB%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A9" title="حادثة المروحة">حادثة المروحة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%83%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%B3%D9%8A%D9%8A%D9%86_%D9%84%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="قائمة الحكام الفرنسيين للجزائر">الحكام المحتلين الفرنسيين</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%A8%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%B6%D8%AF_%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%A7" title="المقاومة الشعبية الجزائرية ضد فرنسا">المقاومة الشعبية الجزائرية ضد فرنسا</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A" title="عبد القادر الجزائري">عبد القادر الجزائري</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D8%A9_%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%85%D8%B1" title="فاطمة نسومر">فاطمة نسومر</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="محمد المقراني">محمد المقراني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%A9" title="بوعمامة">بوعمامة</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="قومية جزائرية">قومية جزائرية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%AC%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D9%84%D9%84%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A9_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D9%84" title="اللجنة الثورية للوحدة والعمل">اللجنة الثورية للوحدة والعمل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B7%D9%86%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="جبهة التحرير الوطني الجزائرية">جبهة التحرير الوطني الجزائرية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%83%D9%88%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%82%D8%AA%D8%A9" title="الحكومة الجزائرية المؤقتة">الحكومة الجزائرية المؤقتة</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AB%D9%88%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="ثورة التحرير الجزائرية">ثورة التحرير الجزائرية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%B2%D9%85%D8%A9_%D9%85%D8%A7%D9%8A%D9%88_1958" title="أزمة مايو 1958">أزمة مايو 1958</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_1961_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="انقلاب 1961 في الجزائر">انقلاب الجزائر عام 1961</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A5%D9%8A%D9%81%D9%8A%D8%A7%D9%86" title="اتفاقيات إيفيان">اتفاقيات إيفيان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A5%D9%8A%D9%81%D9%8A%D8%A7%D9%86" title="استفتاء اتفاقيات إيفيان">استفتاء اتفاقيات إيفيان</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%A1" title="الأقدام السوداء">الأقدام السوداء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%83%D9%8A" title="حركي">حركي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D8%A9_%D9%88%D8%AC%D8%AF%D8%A9" title="مجموعة وجدة">مجموعة وجدة</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="border:none;padding:0;font-size:105%;background:transparent;text-align:right;height:auto;padding-top:0.1em;background:#e3e3ff;text-align:center;">التاريخ المعاصر<div class="mw-collapsible-content plainlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><b>1960–80</b> <div class="hlist hlist-separated"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="قومية عربية">قومية عربية</a></li> <li><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Coup_d%27%C3%89tat_du_19_juin_1965_en_Alg%C3%A9rie" class="extiw" title="fr:Coup d&#39;État du 19 juin 1965 en Algérie">انقلاب 19 يونيو 1965</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%8A%D8%BA%D9%8A" title="الربيع الأمازيغي">الربيع الأمازيغي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AB_5_%D8%A3%D9%83%D8%AA%D9%88%D8%A8%D8%B1_1988" title="أحداث 5 أكتوبر 1988">أحداث 5 أكتوبر 1988</a></li></ul> </div> <p><b>عقد 1990</b> </p> <div class="hlist hlist-separated"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%A1_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="العشرية السوداء في الجزائر">الحرب الأهلية الجزائرية</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A8%D9%87%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D9%84%D9%84%D8%A5%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B0" title="الجبهة الإسلامية للإنقاذ">FIS</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%84%D8%AD%D8%A9" title="الجماعة الإسلامية المسلحة">GIA</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A6%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%86%D9%8A" title="الوئام المدني">الوئام المدني</a></li></ul> </div> <p><b>عقد 2000 حتى الآن</b> </p> <div class="hlist hlist-separated"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A" title="القاعدة في بلاد المغرب الإسلامي">القاعدة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9_2011" title="الاحتجاجات الجزائرية 2011">احتجاجات 2011</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1_2019" title="احتجاجات الجزائر 2019">احتجاجات 2019</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0.3em 0.4em 0.3em;font-weight:bold;border-top: 1px solid #aaa; border-bottom: 1px solid #aaa;border:1px solid #ccc; background-color: #f3f3f3"> <ul><li><span class="flagicon"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/23px-Flag_of_Algeria.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/35px-Flag_of_Algeria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/45px-Flag_of_Algeria.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span> <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="بوابة:الجزائر">الجزائر</a></li></ul></td></tr><tr><td style="text-align:left;font-size:115%;padding-top: 0.6em;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r52500470">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="قالب:تاريخ الجزائر"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="نقاش القالب:تاريخ الجزائر"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>الحماديون</b> أو <b>بنو حماد</b> سلالة <a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%A9" title="صنهاجة">صنهاجية</a> حكمت جزءا من <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A" title="المغرب العربي">المغرب الإسلامي</a> ما بين <a href="/wiki/1014" title="1014">1014</a> إلى <a href="/wiki/1152" title="1152">1152</a>.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">&#91;3&#93;</a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">&#91;4&#93;</a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">&#91;5&#93;</a></sup> تأسست سلالة الحماديين في <a href="/wiki/1014" title="1014">1014</a> من طرف <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A8%D9%84%D9%83%D9%8A%D9%86" title="حماد بن بلكين">حماد بن بلكين</a> الابن الثاني <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%82%D9%8A%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B2%D9%8A%D8%B1%D9%8A" title="بلقين بن زيري">لبلقين بن زيري</a>، بعد الانفصال عن سلالة <a href="/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="زيريون">الزيريين</a> بعد صراع عن الخلافة. أقام حماد بن بلكين دولة بني حماد أو الدولة الحمادية التي تمثل أول دولة بربرية مستقلة تحكم <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D8%B3%D8%B7" title="المغرب الأوسط">المغرب الأوسط</a> في العصر الإسلامي. بدأ تاريخها الحقيقي حين بنى حماد <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D8%A9_%D8%A8%D9%86%D9%8A_%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF" title="قلعة بني حماد">القلعة</a>، وتعاقب على حكم هذه الدولة تسعة أمراء، اختلفوا قوةً وضعفًا وأسلوب حكم، وكان آخرهم <a href="/w/index.php?title=%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D9%89_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B2%D9%8A%D8%B2&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="يحيى بن العزيز (الصفحة غير موجودة)">يحيى بن العزيز الحمّادي</a>، كما تركت منشآت عمرانية ومعالم حضارية بارزة إلى الآن. </p><p>الحماديون فرع من <a href="/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="زيريون">الزيريين</a> حكام <a href="/wiki/%D8%A5%D9%81%D8%B1%D9%8A%D9%82%D9%8A%D8%A9" title="إفريقية">إفريقية</a>. أسس دولتهم <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A8%D9%84%D9%83%D9%8A%D9%86" title="حماد بن بلكين">حماد بن بلكين</a> (1007-1028 م) تولى حكم <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%8A%D8%B1" title="آشير">آشير</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="الجزائر">الجزائر</a> حاليا) من قبل بنو أعمامه الزيريين. بنى عاصمته القلعة عام <a href="/wiki/1007" title="1007">1007</a> م ثم أعلن الدعوة <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="عباسيون">العباسية</a> سنة <a href="/wiki/1015" title="1015">1015 م</a> واستقل بالحكم. إلا أنه لم يتم الاعتراف بدولته إلا بعد حروب كثيرة خاضها ابنه القايد (1028-1054 م) مع الزيريين. اعترف هؤلاء في النهاية باستقلال دولة الحماديين. </p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="ar" dir="rtl"><h2 id="mw-toc-heading">محتويات</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#التاريخ"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">التاريخ</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-2"><a href="#النسب"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">النسب</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-3"><a href="#الحياة_السياسية"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">الحياة السياسية</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-4"><a href="#تطور_حدود_الدولة_الحمادية"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">تطور حدود الدولة الحمادية</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-5"><a href="#قائمة_السلاطين"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">قائمة السلاطين</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-6"><a href="#المراجع_والمصادر"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">المراجع والمصادر</span></a></li> </ul> </div> <h2><span id=".D8.A7.D9.84.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.8A.D8.AE"></span><span class="mw-headline" id="التاريخ">التاريخ</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86&amp;action=edit&amp;section=1" title="عدل القسم: التاريخ">عدل</a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></h2> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:222px;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Kalaa_des_Beni_Hammad.2.jpg" class="image"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Kalaa_des_Beni_Hammad.2.jpg/220px-Kalaa_des_Beni_Hammad.2.jpg" decoding="async" width="220" height="352" class="thumbimage" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/25/Kalaa_des_Beni_Hammad.2.jpg 1.5x" data-file-width="325" data-file-height="520" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Kalaa_des_Beni_Hammad.2.jpg" class="internal" title="كبّر"></a></div><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D8%A9_%D8%A8%D9%86%D9%8A_%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF" title="قلعة بني حماد">قلعة بني حماد</a></div></div></div> <p>في 972، عندما كان المغرب تحت <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الفاطمية">الحكم الفاطمي</a>، غادر الخليفة <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%B2_%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87" title="المعز لدين الله">المعز لدين الله</a> المغرب ليستقر في <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A9" title="القاهرة">القاهرة</a>. </p><p>تم توكيل السلطة في المغرب إلى <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%82%D9%8A%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B2%D9%8A%D8%B1%D9%8A" title="بلقين بن زيري">بولوغين</a> (972-984) رئيس قبيلة <a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%A9" title="صنهاجة">صنهاجة</a>، رافق هذا التوكيل حروب أهلية وتشنجات سببتها قبائل متناحرة رأت نفسها متضررة من هذا التغيير، مثل قبائل المغرب الأقصى التي تحالفت مع <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%B7%D8%A8%D8%A9" title="قرطبة">قرطبة</a>. حتى داخل القبيلة صنهاجة، اشتعلت بعد بضع سنوات، خلافات حول انتقال السلطة، ونتيجة لهذا احتفظ المنصور الابن الأكبر لبولوكين بسلطة ما تبقى من المغرب الأقصى وحماد الابن الثاني جزء إفريقية. </p><p>وبالتالي أسس <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A8%D9%84%D9%83%D9%8A%D9%86" title="حماد بن بلكين">حماد بن بلكين بن مناد</a> السلالة في <a href="/wiki/1014" title="1014">1014</a>، وأعلنت نفسها مستقلة عن <a href="/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="زيريون">الزيريين</a> ومعترف بها. </p><p>في عهد بلكين (1055-1062 م) توسعت الدولة إلى حدود <a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A8" class="mw-redirect" title="مغرب">المغرب الأقصى</a> (مع تخوم <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B3" title="فاس">فاس</a>)، ثم في عهد الناصر (1062-1088 م) بلغت <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%B3" title="تونس">تونس</a> <a href="/wiki/%D9%82%D9%8A%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="قيروان">والقيروان</a>، كما امتدت أطراف الدولة جنوبا في الصحراء. قاد هؤلاء السلاطين حركة عمرانية كبيرة كما بلغت الدولة في عهدهم أوجها الثقافي. منذ 1104 م ومع دخول أعراب <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84" class="mw-redirect mw-disambig" title="بنو هلال">بنو هلال</a> (مع سليم ورباح) المنطقة، وتزايد ضغطهم على الدولة الحمادية، انحسرت رقعة الدولة إلى المنطقة الساحلية. سقط آخر السلاطين الحماديين «يحيى بن عبد العزيز» (1121-1152 م) بعد دخول <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF%D9%88%D9%86" class="mw-redirect mw-disambig" title="موحدون">الموحدين</a> إلى عاصمته <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AC%D8%A7%D9%8A%D8%A9" title="بجاية">بجاية</a> سنة <a href="/wiki/1152" title="1152">1152</a> م </p> <h2><span id=".D8.A7.D9.84.D9.86.D8.B3.D8.A8"></span><span class="mw-headline" id="النسب">النسب</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86&amp;action=edit&amp;section=2" title="عدل القسم: النسب">عدل</a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></h2> <p>تعود اصولهم الى قبيلة صنهاجة البربرية " اصنهاجن" و هم من بنو زيري بن مناد<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6">&#91;6&#93;</a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">&#91;7&#93;</a></sup>,و صنهاجة اختلف المؤرخون المسلمون في نقل انسابهم بين نسابة البربر و ابن الكلبي، غير ان المحققين مثل الحافظين ابن حزم و ابن عبد البر، و ابن خلدون الذي وافقهما ، ينفون انتساب صنهاجة الى حمير، و يقول ابن خلدون في ذلك&#160;: وأما القول أيضا بأنهم من حمير من ولد النعمان أو من مضر من ولد قيس بن عيلان فمنكر من القول وقد أبطله امام النسابين والعلماء أبو محمد ابن حزم وقال في كتاب الجمهرة ادعت طوائف من البربر أنهم من اليمن ومن حمير وبعضهم ينسب إلى بربر بن قيس وهذا كله باطل لا شك فيه وما علم النسابون لقيس بن عيلان ابنا اسمه بر أصلا وما كان لحمير طريق إلى بلاد البربر الا في تكاذيب مؤرخي اليمن و قال ابن حزم&#160;: قال قوم:إنّهم من بقايا ولد حام بن نوح-عليه السلام و ادّعت طوائف منهم إلى اليمن،إلى حمير،و بعضهم إلى برّ بن قيس عيلان.و هذا باطل، لا شكّ فيه.و ما علم النسّابون لقيس عيلان ابنا اسمه بأصلا.و لا كان لحمير طريق إلى بلاد البربر،إلا في تكاذيب مؤرّخى اليمن و تأت الدراسات الجينية اليوم مدعمة لاقوال المحققين، نافية لتكاذيب الكلبي ، التي ليس لها اسناد </p> <h2><span id=".D8.A7.D9.84.D8.AD.D9.8A.D8.A7.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D8.B3.D9.8A.D8.A7.D8.B3.D9.8A.D8.A9"></span><span class="mw-headline" id="الحياة_السياسية">الحياة السياسية</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86&amp;action=edit&amp;section=3" title="عدل القسم: الحياة السياسية">عدل</a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></h2> <p>كانت الحياة السياسية مضطربة جدا في العصر الحمادي وكان هناك تنافس شديد بين أفراد العائلة الحمادية، فقد اقتتل الأميران محسن وبلقين ومات الأمير باديس مسموما، ويوسف بن حماد وبلقين بن محمد ثارا على الأمير محسن، وبلبار بن علناس وأبا يكني بن محسن وويقلان بن محسن ثاروا على الأمير منصور فحدتث الكثير من الحروب الأهلية وبجانب هذه الحروب الأهلية وقعت معارك كثيرة بين الحماديين والزيريين والمرابطين وصقليين وقبائل زناتة وبني هلال وتغيرت علاقات أهل المغرب الأوسط مع الفاطميين والعباسيين. </p> <h2><span id=".D8.AA.D8.B7.D9.88.D8.B1_.D8.AD.D8.AF.D9.88.D8.AF_.D8.A7.D9.84.D8.AF.D9.88.D9.84.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D8.AD.D9.85.D8.A7.D8.AF.D9.8A.D8.A9"></span><span class="mw-headline" id="تطور_حدود_الدولة_الحمادية">تطور حدود الدولة الحمادية</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86&amp;action=edit&amp;section=4" title="عدل القسم: تطور حدود الدولة الحمادية">عدل</a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></h2> <div class="thumb tleft"><div class="thumbinner" style="width:222px;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Hammadid_Dynasty_at_its_Greatest_Extent.png" class="image"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Hammadid_Dynasty_at_its_Greatest_Extent.png/220px-Hammadid_Dynasty_at_its_Greatest_Extent.png" decoding="async" width="220" height="128" class="thumbimage" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Hammadid_Dynasty_at_its_Greatest_Extent.png/330px-Hammadid_Dynasty_at_its_Greatest_Extent.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Hammadid_Dynasty_at_its_Greatest_Extent.png/440px-Hammadid_Dynasty_at_its_Greatest_Extent.png 2x" data-file-width="830" data-file-height="482" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Hammadid_Dynasty_at_its_Greatest_Extent.png" class="internal" title="كبّر"></a></div>حدود الدولة الحمادية</div></div></div> <p>كانت الدولة الحمادية منذ تأسيسها إلى وفاة الأمير محسن بن قائد تشتمل على المدن والمناطق التالية: <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D8%A9_%D8%A8%D9%86%D9%8A_%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF" title="قلعة بني حماد">قلعة بني حماد</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%8A%D9%84%D8%A9_(%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1)" title="المسيلة (الجزائر)">المسيلة</a>، <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%86%D8%A9_(%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85%D8%A9)" class="mw-redirect" title="طبنة (القديمة)">طبنة</a>، مزاب، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%8A%D8%B1" title="آشير">اشير</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D9%8A%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="تيارت">تاهرت</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%B3%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%AC" title="مرسى الحجاج">مرسى الدجاج</a>، بلد الزواوة، <a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%B1%D8%A9_(%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%8A%D9%84%D8%A9)" title="مقرة (ولاية المسيلة)">مقرة</a>، دكامة، بلزمة، وسوق حمزة، في عهد بلقين بن محمد خضعت مدينة <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B3" title="فاس">فاس</a> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="المغرب">المغرب</a> الاقصى للسلطة الحمادية<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8">&#91;8&#93;</a></sup> ،في عهد <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%84%D9%86%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF" title="الناصر بن علناس بن حماد">الناصر بن علناس</a> توسعت الدولة الحمادية توسعا كبيرا حيث تم تأسيس مدينة <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AC%D8%A7%D9%8A%D8%A9" title="بجاية">بجاية</a> و فتح كل من مدينة <a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A9" title="مليانة">مليانة</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D9%88%D8%B3" title="نقاوس">نقاوس</a>، <a href="/wiki/%D9%82%D8%B3%D9%86%D8%B7%D9%8A%D9%86%D8%A9" title="قسنطينة">قسنطينة</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D9%85%D8%A9" class="mw-redirect" title="الجزائر العاصمة">الجزائر العاصمة</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3%D9%83%D8%B1%D8%A9" title="بسكرة">بسكرة</a>، <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%A7%D9%82%D8%B3" title="صفاقس">صفاقس</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%84%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قسطيلية (الصفحة غير موجودة)">قسطيلية</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%B3" title="تونس">تونس</a> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="القيروان">والقيروان</a>. اما في عهد الامراء الذين خلفوا الناصر لم يتغير الكثير سوى فتح مدينة <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%A9" class="mw-redirect" title="بونة">بونة</a> (<a href="/wiki/%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A9" title="عنابة">عنابة</a> حاليا) في عهد المنصور وخضوع أهل <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D8%A9" title="جربة">جربة</a> في عهد العزيز، أما في عهد الأمراء الذين خلفوا الناصر فلم يتغير الكثير سوى فتح مدينة بونة (<a href="/wiki/%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A9" title="عنابة">عنابة</a> حاليا) في عهد المنصور، كما امتدت أطراف الحماديين جنوبًا في <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%A8%D8%B1%D9%89" title="الصحراء الكبرى">الصحراء الكبرى</a>. </p> <h2><span id=".D9.82.D8.A7.D8.A6.D9.85.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D8.B3.D9.84.D8.A7.D8.B7.D9.8A.D9.86"></span><span class="mw-headline" id="قائمة_السلاطين">قائمة السلاطين</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86&amp;action=edit&amp;section=5" title="عدل القسم: قائمة السلاطين">عدل</a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></h2> <table cellspacing="0" cellpadding="2" width="60%" align="center" border="1" id="table2"> <tbody><tr> <th style="background: #efefef">&#160;</th> <th style="background: #efefef">&#160;الحاكم </th> <th style="background: #efefef" width="10%">&#160;الحياة </th> <th style="background: #efefef" width="10%">&#160;الحكم </th> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">1</span> </td> <td valign="top" width="32%"><a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A8%D9%84%D9%83%D9%8A%D9%86" title="حماد بن بلكين">حماد بن بلكين</a></td> <td valign="top" width="8%">&#160;....-1028&#160; </td> <td valign="top" width="8%">&#160;1008-1028&#160;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">2</span> </td> <td valign="top" width="32%">القايد بن حماد</td> <td valign="top" width="8%">&#160;....-1045&#160; </td> <td valign="top" width="8%">&#160;1028-1045&#160;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">3</span> </td> <td valign="top" width="32%">محسن بن قايد</td> <td valign="top" width="8%">&#160;....-1046&#160; </td> <td valign="top" width="8%">&#160;1045-1046&#160;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">4</span> </td> <td valign="top" width="32%"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%83%D9%8A%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF" title="بلكين بن محمد بن حماد">بلكين بن محمد بن حماد</a></td> <td valign="top" width="8%">&#160;....-1062&#160; </td> <td valign="top" width="8%">&#160;1046-1062&#160;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">5</span> </td> <td valign="top" width="32%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%84%D9%86%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF" title="الناصر بن علناس بن حماد">الناصر بن علناس بن حماد</a></td> <td valign="top" width="8%">&#160;....-1088&#160; </td> <td valign="top" width="8%">&#160;1062-1088&#160;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">6</span> </td> <td valign="top" width="32%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1" title="المنصور بن الناصر">المنصور بن الناصر</a></td> <td valign="top" width="8%">&#160;....-1105&#160; </td> <td valign="top" width="8%">&#160;1088-1105&#160;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">7</span> </td> <td valign="top" width="32%"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AC%D9%8A" title="باديس الصنهاجي">باديس بن منصور</a></td> <td valign="top" width="8%">&#160;....-1105&#160; </td> <td valign="top" width="8%">&#160;1105-1105&#160;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">8</span> </td> <td valign="top" width="32%"><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B2%D9%8A%D8%B2_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B1" title="عبد العزيز بن منصور">عبد العزيز بن منصور</a></td> <td valign="top" width="8%">&#160;....-1121&#160; </td> <td valign="top" width="8%">&#160;1105-1121&#160;</td> </tr> <tr> <td width="3%"><span style="font-size: -1;">9</span> </td> <td valign="top" width="32%">يحي بن عبد العزيز</td> <td valign="top" width="8%">&#160;....-1163&#160; </td> <td valign="top" width="8%">&#160;1121-1152&#160;</td> </tr> </tbody></table> <h2><span id=".D8.A7.D9.84.D9.85.D8.B1.D8.A7.D8.AC.D8.B9_.D9.88.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.B5.D8.A7.D8.AF.D8.B1"></span><span class="mw-headline" id="المراجع_والمصادر">المراجع والمصادر</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86&amp;action=edit&amp;section=6" title="عدل القسم: المراجع والمصادر">عدل</a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></h2> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r56810696">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal;overflow-y:auto;max-height:300px}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}@media print{.mw-parser-output .reflist{overflow-y:visible!important;max-height:none!important}}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r57313094">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:#d33}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:#d33}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFإبن_خلدون" class="citation book cs1">إبن خلدون، <i>تاريخ إبن خلدون 6</i>، <i><a rel="nofollow" class="external free" href="http://shiaonlinelibrary.com/%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8/3613_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AE%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AE%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86-%D8%AC-%D9%A6/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A9_164#top">http://shiaonlinelibrary.com/%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8/3613_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AE%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AE%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86-%D8%AC-%D9%A6/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A9_164#top</a></i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE+%D8%A5%D8%A8%D9%86+%D8%AE%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86+6&amp;rft.au=%D8%A5%D8%A8%D9%86+%D8%AE%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="قالب:استشهاد بكتاب">استشهاد بكتاب</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">روابط خارجية في <code class="cs1-code"><code class="cs1-code">&#124;عمل=</code></code> (<a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A9:%D8%A3%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF#param_has_ext_link" title="مساعدة:أخطاء الاستشهاد">مساعدة</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Ilahiane_2006_55,_56-2"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-Ilahiane_2006_55,_56_2-0">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r57313094"/><cite id="CITEREFIlahiane2006" class="citation book cs1">Ilahiane, H. (2006)، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141129031555/http://books.google.co.uk/books?id=0E8qp_k515oC"><i>Historical Dictionary of the Berbers (Imazighen)</i></a>، Historical Dictionaries of Peoples and Cultures، Scarecrow Press، ص.&#160;55, 56، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A_%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8" title="النظام القياسي الدولي لترقيم الكتب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-8108-6490-0" title="خاص:مصادر كتاب/978-0-8108-6490-0"><bdi>978-0-8108-6490-0</bdi></a>، مؤرشف من <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.co.uk/books?id=0E8qp_k515oC&amp;pg=PA55">الأصل</a> في 29 نوفمبر 2014<span class="reference-accessdate">، اطلع عليه بتاريخ 15 يوليو 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Historical+Dictionary+of+the+Berbers+%28Imazighen%29&amp;rft.series=Historical+Dictionaries+of+Peoples+and+Cultures&amp;rft.pages=55%2C+56&amp;rft.pub=Scarecrow+Press&amp;rft.date=2006&amp;rft.isbn=978-0-8108-6490-0&amp;rft.aulast=Ilahiane&amp;rft.aufirst=H.&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.co.uk%2Fbooks%3Fid%3D0E8qp_k515oC%26pg%3DPA55&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r57313094"/><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191218101410/https://bigenc.ru/text/4728844">"معلومات عن حماديون على موقع bigenc.ru"</a>، bigenc.ru، مؤرشف من <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bigenc.ru/world_history/text/4728844">الأصل</a> في 18 ديسمبر 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA+%D8%B9%D9%86+%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86+%D8%B9%D9%84%D9%89+%D9%85%D9%88%D9%82%D8%B9+bigenc.ru&amp;rft.pub=bigenc.ru&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbigenc.ru%2Fworld_history%2Ftext%2F4728844&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r57313094"/><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191218101414/https://data.cerl.org/thesaurus/cnp00575947">"معلومات عن حماديون على موقع data.cerl.org"</a>، data.cerl.org، مؤرشف من <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.cerl.org/thesaurus/cnp00575947">الأصل</a> في 18 ديسمبر 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA+%D8%B9%D9%86+%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86+%D8%B9%D9%84%D9%89+%D9%85%D9%88%D9%82%D8%B9+data.cerl.org&amp;rft.pub=data.cerl.org&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fdata.cerl.org%2Fthesaurus%2Fcnp00575947&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r57313094"/><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160610213647/https://viaf.org/viaf/37827473/">"معلومات عن حماديون على موقع viaf.org"</a>، viaf.org، مؤرشف من <a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/37827473">الأصل</a> في 10 يونيو 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA+%D8%B9%D9%86+%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86+%D8%B9%D9%84%D9%89+%D9%85%D9%88%D9%82%D8%B9+viaf.org&amp;rft.pub=viaf.org&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fviaf.org%2Fviaf%2F37827473&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r57313094"/><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ar.lib.eshia.ir/40506/1/495?fbclid=IwAR0fcM29dxRLQGJcb6pfoFlmIc7O7T3FXFK64fiAflF8LzrSeNTKnGX2ahs">"جمهرة أنساب العرب - ابن حزم - مکتبة مدرسة الفقاهة"</a>، <i>ar.lib.eshia.ir</i><span class="reference-accessdate">، اطلع عليه بتاريخ 10 يونيو 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=ar.lib.eshia.ir&amp;rft.atitle=%D8%AC%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A9+%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8+-+%D8%A7%D8%A8%D9%86+%D8%AD%D8%B2%D9%85+-+%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8%D8%A9+%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D8%A7%D9%87%D8%A9&amp;rft_id=https%3A%2F%2Far.lib.eshia.ir%2F40506%2F1%2F495%3Ffbclid%3DIwAR0fcM29dxRLQGJcb6pfoFlmIc7O7T3FXFK64fiAflF8LzrSeNTKnGX2ahs&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r57313094"/><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://islamport.com/k/trk/4606/3544.htm">"تاريخ ابن خلدون"</a>، <i>islamport.com</i><span class="reference-accessdate">، اطلع عليه بتاريخ 10 يونيو 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=islamport.com&amp;rft.atitle=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE+%D8%A7%D8%A8%D9%86+%D8%AE%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fislamport.com%2Fk%2Ftrk%2F4606%2F3544.htm&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r57313094"/><cite id="CITEREFإبن_خلدون" class="citation book cs1">إبن خلدون، <i>تاريخ إبن خلدون 6</i>، ص.&#160;٢٢٩.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE+%D8%A5%D8%A8%D9%86+%D8%AE%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86+6&amp;rft.pages=%D9%A2%D9%A2%D9%A9&amp;rft.au=%D8%A5%D8%A8%D9%86+%D8%AE%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div></div> <ul><li>Islam: Kunst und Architektur</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hukam.net/family.php?fam=45">الحماديون</a></li></ul> <table role="presentation" class="metadata mbox-small plainlinks sisterlinks" style="background-color:#f9f9f9;border:1px solid #C0C0C0;color:#000"> <tbody><tr><td colspan="2" class="mbox-text" style="border-bottom:1px solid #C0C0C0;"> <b>حماديون</b> في <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%B9_%D8%B4%D9%82%D9%8A%D9%82%D8%A9" title="ويكيبيديا:مشاريع شقيقة">المشاريع الشقيقة</a>:</td></tr> <tr> <td style="width:1px"></td> <td class="mbox-text plainlist"><div style="padding-right:2px"></div></td></tr> </tbody></table> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="الدول_التاريخية_الإسلامية" style="padding:1px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r52500470"/><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="قالب:الدول التاريخية الإسلامية"><abbr title="عرض هذا القالب" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="نقاش القالب:الدول التاريخية الإسلامية"><abbr title="ناقش هذا القالب" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="الدول_التاريخية_الإسلامية" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A" title="تاريخ إسلامي">الدول التاريخية الإسلامية</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دول الخلافة</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:right;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AF%D8%A9" title="الخلافة الراشدة">الخلفاء الراشدون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الأموية">الخلفاء الأمويون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="الدولة العباسية">الخلفاء العباسيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الفاطمية">الخلفاء الفاطميون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة العثمانية">الخلفاء العثمانيون</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">الأندلس</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:right;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D9%88%D9%8A%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B3" title="الدولة الأموية في الأندلس">الأمويون في الأندلس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D9%88%D8%A7%D8%A6%D9%81" title="ملوك الطوائف">ملوك الطوائف</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D9%8A%D8%AF%D8%A9" title="مقالة جيدة"><img alt="مقالة جيدة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Symbol_star_silver.svg/10px-Symbol_star_silver.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Symbol_star_silver.svg/15px-Symbol_star_silver.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Symbol_star_silver.svg/20px-Symbol_star_silver.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="بنو عباد">بنو عباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%B9%D8%A7%D9%85%D8%B1_(%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B3)" title="بنو عامر (الأندلس)">بنو عامر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D9%86%D8%B5%D8%B1" title="بنو نصر">بنو نصر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D9%87%D9%88%D8%AF" title="بنو هود">بنو هود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="زيريون">بنو زيري</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%81%D8%B7%D8%B3" title="بنو الأفطس">بنو الأفطس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%AA%D8%AC%D9%8A%D8%A8" title="بنو تجيب">بنو تجيب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%B5%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%AD" title="بنو صمادح">بنو صمادح</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%B0%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%88%D9%86" title="بنو ذي النون">بنو ذي النون</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%8A%D8%A9" title="الدولة المرابطية">الدولة المرابطية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الموحدية">الموحدون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%BA%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B7%D8%A9" title="مملكة غرناطة">إمارة غرناطة</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">بلاد المغرب</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:right;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AF%D8%B1%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الإدريسية">الأدارسة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%BA%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A9" title="أغالبة">الأغالبة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%85%D9%8A%D9%88%D9%86" title="رستميون">الرستميون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%B9%D8%B5%D8%A7%D9%85" title="بنو عصام">بنو عصام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%86%D9%83%D9%88%D8%B1" title="إمارة نكور">إمارة نكور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="زيريون">الزيريون</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">الحماديون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%BA%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="بنو غانية">بنو غانية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%8A%D8%A9" title="الدولة المرابطية">الدولة المرابطية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الموحدية">الموحدون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%81%D8%B5%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الحفصية">الحفصيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86" title="بنو زيان">الزيانيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة المرينية">المرينيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B7%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الوطاسية">الوطاسيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="باشوات الجزائر">باشوات الجزائر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%BA%D9%88%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="أغوات الجزائر">أغوات الجزائر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="داي الجزائر">دايات الجزائر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="الدولة السعدية">السعديون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%8A%D9%8A%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%8A%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%8A%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%83%D9%85%D8%A9" title="سلالة العلويين الفيلاليين الحاكمة">الفيلاليون العلويون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%8A%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%86" title="حسينيون">الحسينيون</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مصر</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:right;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D9%88%D9%84%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الطولونية">الطولونيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AE%D8%B4%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الإخشيدية">الإخشيديون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الفاطمية">الفاطميون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%8A%D9%88%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الأيوبية">الأيوبيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83%D9%8A%D8%A9" title="الدولة المملوكية">المماليك</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="الدولة العباسية">العباسيون (في القاهرة)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%83_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="المماليك البحرية">المماليك الأتراك</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%83_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D9%83%D8%B3" title="مماليك الشركس">الجراكسة (المماليك البرجيون)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%83_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="المماليك البايات">المماليك البايات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B3%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="الأسرة العلوية">الباشوات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%8A" title="خديوي">الخديويات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="السلطنة المصرية">سلاطين مصر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="المملكة المصرية">ملوك مصر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">بلاد الشام</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:right;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D9%88%D9%84%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الطولونية">الطولونيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AE%D8%B4%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الإخشيدية">الإخشيديون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الحمدانية">الحمدانيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الفاطمية">الفاطميون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D9%88%D9%86" title="مرداسيون">المرداسيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%8A%D9%84%D9%8A%D9%88%D9%86" title="عقيليون">العقيليون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%86" title="مروانيون">المروانيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="بوريون">البوريون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%86%D9%83%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الزنكية">الزنكيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%8A%D9%88%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الأيوبية">الأيوبيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83%D9%8A%D8%A9" title="الدولة المملوكية">المماليك</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%83_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="المماليك البحرية">المماليك الأتراك</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%83_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D9%83%D8%B3" title="مماليك الشركس">الجراكسة (المماليك البرجيون)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%86" title="معنيون">المعنيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8%D9%8A%D9%88%D9%86" title="شهابيون">الشهابيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85" title="بنو هاشم">الهاشميون</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">العراق وفارس</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:right;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="زياريون">آل زيار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%A5%D9%84%D9%8A%D8%A7%D8%B3" title="بنو إلياس">بنو إلياس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%8A%D9%87%D9%8A%D8%A9" title="الدولة البويهية">البويهيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D9%83%D8%A7%D9%83%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="بنو كاكوية">بنو كاكوية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%82%D9%8A%D8%A9" title="الدولة السلجوقية">السلاجقة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A8%D8%B1" title="بنو أبي الجبر">بنو أبي الجبر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D9%85%D8%B2%D9%8A%D8%AF" title="بنو مزيد">بنو مزيد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%AA%D9%82%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الأرتقية">الأرتقيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%86%D9%83%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الزنكية">الزنكيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%8A%D9%88%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الأيوبية">الأيوبيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الإلخانية">الإلخانات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="جلائريون">الجلائريون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%8A%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="الدولة التيمورية">التيموريون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%82_%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%88%D9%86%D9%84%D9%88" title="آق قويونلو">الآق قويونلو (الخرفان البيض)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B4%D8%B9%D8%B4%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="الدولة المشعشعية">المشعشعيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%88%D9%86%D9%84%D9%88" title="قراقويونلو">القراقويونلو (الخرفان السود)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الصفوية">الصفويون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85" title="بنو هاشم">الهاشميون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%81%D8%A7%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="الخفاجيون (الصفحة غير موجودة)">الخفاجيون</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">الجزيرة العربية</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:right;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%8A%D9%87%D9%8A%D8%A9" title="الدولة البويهية">البويهيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الفاطمية">الفاطميون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B7%D8%A9" title="قرامطة">القرامطة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%82%D9%8A%D8%A9" title="الدولة السلجوقية">السلاجقة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%8A%D9%88%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%86" title="عيونيون">العيونيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D9%81%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="الدولة العصفورية">العصفوريون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الإمارة الجروانية">الجروانيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A8%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="الإمارة الجبرية">الجبريون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%AD%D9%84%D9%8A_%D8%A8%D9%86_%D9%8A%D8%B9%D9%82%D9%88%D8%A8" title="سلطنة حلي بن يعقوب">سلطنة حلي بن يعقوب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%8A%D9%88%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الأيوبية">الأيوبيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85" title="بنو هاشم">الأشراف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%8A_%D9%85%D9%83%D8%B1%D9%85" title="بني مكرم">بني مكرم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D9%88%D8%AC%D9%8A%D9%87" title="بنو وجيه">بنو وجيه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%B3%D8%B1%D8%A9_%D8%A8%D9%86%D9%8A_%D9%86%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%86" title="أسرة بني نبهان">أسرة بني نبهان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A9" title="دولة اليعاربة">اليعاربة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84_%D8%A8%D9%88_%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF" title="آل بو سعيد">البوسعيد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85" title="بنو هاشم">الهاشميون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84_%D8%B1%D8%B4%D9%8A%D8%AF" title="آل رشيد">آل رشيد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%AF_(%D8%AA%D9%88%D8%B6%D9%8A%D8%AD)" class="mw-disambig" title="بنو خالد (توضيح)">بنو خالد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%86" title="زياديون">بنو زياد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D9%8A%D8%B9%D9%81%D8%B1" title="بنو يعفر">بنو يعفر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B3%D9%8A" title="بنو الرسي">بنو الرسي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A2%D9%84_%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AF" title="سلطنة آل راشد">آل راشد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%AD%D9%8A%D9%88%D9%86" title="نجاحيون">بنو نجاح</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%B5%D9%84%D9%8A%D8%AD" title="بنو صليح">بنو صليح</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%B1%D9%8A%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الزريعية">بنو زريع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A8%D9%86%D9%8A_%D8%AD%D8%A7%D8%AA%D9%85" title="دولة بني حاتم">بنو حاتم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%85%D9%86_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%8A%D9%88%D8%A8%D9%8A" title="اليمن في العصر الأيوبي">اليمن في العصر الأيوبي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الرسولية">بنو رسول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%B1%D9%8A%D8%A9_(%D8%AA%D9%88%D8%B6%D9%8A%D8%AD)" class="mw-disambig" title="الدولة الطاهرية (توضيح)">الدولة الطاهرية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="بنو القاسم (الصفحة غير موجودة)">بنو القاسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%83%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="المملكة المتوكلية اليمنية">المتوكلية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A" title="اليمن الشمالي">اليمن الشمالي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D9%84%D8%AD%D8%AC" title="سلطنة لحج">سلطنة لحج (العبدلية)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A9" title="سلطنة المهرة">سلطنة المهرة</a> (بنو عفرار) - <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%B4%D8%A8" title="سلطنة الحواشب">سلطنة الحواشب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AB%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="السلطنة الكثيرية">السلطنة الكثيرية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B6%D9%84%D9%8A" title="سلطنة الفضلي">السلطنة الفضلية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%AD%D8%AF%D9%8A_%D9%81%D9%8A_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%81" title="سلطنة الواحدي في بالحاف">سلطنة الواحدي في بالحاف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%AD%D8%AF%D9%8A_%D9%81%D9%8A_%D8%AD%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="سلطنة الواحدي في حبان">سلطنة الواحدي في حبان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%AD%D8%AF%D9%8A_(%D8%AA%D9%88%D8%B6%D9%8A%D8%AD)" class="mw-disambig" title="سلطنة الواحدي (توضيح)">سلطنة الواحدي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B9%D9%8A%D8%B7%D9%8A%D8%A9" title="السلطنة القعيطية">السلطنة القعيطية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%B3%D9%8A%D8%A4%D9%88%D9%86" title="سلطنة سيؤون">سلطنة سيؤون</a> (حضر موت)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A2%D9%84_%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="سلطنة آل يماني">سلطنة تريم</a> (آل يماني)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%AD%D8%AF%D9%8A_%D9%81%D9%8A_%D8%B9%D8%B2%D8%A7%D9%86" title="سلطنة الواحدي في عزان">سلطنة الواحدي في عزان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%88%D8%B0%D9%84%D9%8A" title="سلطنة العوذلي">سلطنة العوذلي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D9%8A%D8%A7%D9%81%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%8A%D8%A7" title="سلطنة يافع العليا">سلطنة يافع العليا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D9%8A%D8%A7%D9%81%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%84%D9%89" title="سلطنة يافع السفلى">سلطنة يافع السفلى</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%A8%D9%8A%D8%AD%D9%8A" title="سلطنة الصبيحي">سلطنة الصبيحي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%84%D9%89" title="سلطنة العوالق السفلى">سلطنة العوالق السفلى</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%8A%D8%A7" title="سلطنة العوالق العليا">سلطنة العوالق العليا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D9%8A%D8%AE%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%8A" title="مشيخة العلوي">مشيخة العلوي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D9%8A%D8%AE%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D9%8A%D8%A8" title="مشيخة الشعيب">مشيخة الشعيب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D9%8A%D8%AE%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%82%D8%B1%D8%A8%D9%8A" title="مشيخة العقربي">مشيخة العقربي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%B9%D8%AF%D9%86" title="محمية عدن">عدن (محمية بريطانية)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B6%D8%A7%D9%84%D8%B9" title="إمارة الضالع">إمارة الضالع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A8%D9%8A%D8%AD%D8%A7%D9%86" title="إمارة بيحان">إمارة بيحان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%B7%D8%A9" title="الموسطة">دولة الموسطة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%AB%D9%8A%D9%86%D8%A9" title="دثينة">دولة الدثينة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%B2" title="مملكة الحجاز">مملكة الحجاز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84%D9%89" title="الدولة السعودية الأولى">الدولة السعودية الأولى</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة السعودية الثانية">الدولة السعودية الثانية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="السعودية">المملكة العربية السعودية</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">بلاد فارس وأفغانستان</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:right;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%8A%D9%84%D9%85" title="ديلم">الديلميون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="الطاهريون">الطاهريون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%AF%D9%84%D9%81" title="بنو دلف">بنو دلف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="صفاريون">الصفاريون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة السامانية">السامانيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%8A%D9%88%D9%86_(%D8%AA%D9%88%D8%B6%D9%8A%D8%AD)" class="mw-disambig" title="علويون (توضيح)">العلويون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="زياريون">الزياريون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%86" title="قراخانيون">القراخانات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D9%86%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الغزنوية">الغزنويون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="غوريون">الغوريون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%82%D9%8A%D8%A9" title="الدولة السلجوقية">السلاجقة الكبار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الإسماعيلية النزارية">الإسماعيليون (الحشاشون)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%D9%8A%D9%88%D9%86" title="خوارزميون">شاهات خوارزم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="سلغوريون">السلغوريون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الإلخانية">الإلخانات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84_%D9%85%D8%B8%D9%81%D8%B1" title="آل مظفر">المظفريون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="سربداريون">السربداريون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="جلائريون">الجلائريون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84_%D9%83%D8%B1%D8%AA" title="آل كرت">آل كرت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%B9%D8%B4%D9%8A%D9%88%D9%86" title="مرعشيون">المرعشيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%88%D9%86%D9%84%D9%88" title="قراقويونلو">القراقويونلو (الخرفان السود)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%8A%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="الدولة التيمورية">التيموريون (سمرقند)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%82_%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%88%D9%86%D9%84%D9%88" title="آق قويونلو">الآق قويونلو (الخرفان البيض)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B4%D8%B9%D8%B4%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="الدولة المشعشعية">المشعشعيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الصفوية">الصفويون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%83%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الهوتاكية">الغلزويون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%83%D8%B2%D8%A7%D9%8A%D8%A9" title="الدولة البركزاية">البركزاي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الأفشارية">الأفشريون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الدرانية">الدرانيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الزندية">الزنديون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="القاجاريون">القاجاريون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%87%D9%84%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="الدولة البهلوية">البهلويون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="إيران">جمهورية إيران الإسلامية</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">الهند والبنغال</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:right;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%AF%D9%84%D9%87%D9%8A" title="سلطنة دلهي">سلطنة دلهي</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%83_%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%86%D8%AF" title="مماليك الهند">مماليك الهند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%D8%AC%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الخلجية">الخلجيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%BA%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A9" title="الدولة التغلقية">بنو تغلق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%B3%D9%8A%D8%AF" title="بنو سيد">بنو سيد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%87%D9%8A%D9%88%D9%86" title="لودهيون">اللودهيون</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="سلطنة الكجرات">سلطنة الكجرات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%BA%D8%A7%D9%84" title="سلطنة البنغال">سلطنة البنغال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%86" title="بهمنيون">البهمنيون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%83%D9%86" title="سلطنات الدكن">سلطنات الدكن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%86%D8%AF" title="سلطنة مغول الهند">مغول الهند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%AC%D9%88%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%B1" title="سلطنة جونبور">سلطنة جونبور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="صوريون">الصوريون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%AD%D9%8A%D8%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="دولة حيدر آباد">دولة حيدر آباد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">آسيا الوسطى، القفقاس والقرم</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:right;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D9%83%D8%B3" title="شركس">الشركس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%D9%8A%D9%88%D9%86" title="خوارزميون">شاهات خوارزم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D8%BA%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D9%8A" title="خانية الجاغاطاي">الجاغاطاي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="مقالة مختارة"><img alt="مقالة مختارة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a>&#160;<a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A8%D9%8A%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B0%D9%87%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="خانية القبيلة الذهبية">القبيلة الذهبية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%8A%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="الدولة التيمورية">التيموريون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%8A%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%86" title="شيبانيون">الشيبانيون (خانات بخارى)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%A7%D8%AA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="عربشاهات (الصفحة غير موجودة)">العربشاهات (خانات خيوة)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AE" title="خانات الكازاخ">الخانات الكازاخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="استراخانات (الصفحة غير موجودة)">الأستراخانات (خانات بخارى)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D9%88%D9%82%D9%86%D8%AF" title="خانات خوقند">الأوزبك (خانات خوقند)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A3%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86" title="خانية أستراخان">خانية أستراخان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الأفشارية">الأفشريون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%A6%D8%A8%D9%8A%D9%88%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="الغائبيون (الصفحة غير موجودة)">آل غائب (خانات خيوة)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%B3%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%B1" title="خانية سيبير">خانية سيبير</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D9%82%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86" title="خانية قازان">خانية قازان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D9%85" title="خانية القرم">خانية القرم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D9%83%D9%8A%D9%88%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="منكيون (الصفحة غير موجودة)">المنكيون (خانات بخارى)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">جنوب شرق آسيا</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:right;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D9%82%D8%AF%D8%AD" title="سلطنة قدح">قدح</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%AF%D9%8A%D8%B1%D8%A7_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%8A" title="سلطنة ساموديرا باساي">ساموديرا باساي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%8A" title="إمبراطورية بروناي">إمبراطورية بروناي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D9%85%D9%84%D9%82%D8%A7" title="سلطنة ملقا">ملقا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%B3%D9%8A%D8%B1%D8%A8%D9%88%D9%86" title="سلطنة سيربون">سيربون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%AA%D9%8A%D8%AF%D9%88%D8%B1" title="سلطنة تيدور">تيدور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%83" title="سلطنة سولك">سولك</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A8%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%BA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="سلطنة باهانغ (الصفحة غير موجودة)">باهانغ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%AA%D9%8A%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="سلطنة تيرنات">تيرنات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%AF%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%83" title="سلطنة ديماك">ديماك</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A2%D8%AA%D8%B4%D9%8A%D9%87" title="سلطنة آتشيه">آتشيه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%A7" title="تشامبا">تشامبا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%88%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%BA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="سولدونغ (الصفحة غير موجودة)">سولدونغ (مانيلا)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85" title="سلطنة ماتارام">ماتارام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D9%81%D8%B7%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="مملكة فطاني">فطاني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D9%85%D8%A7%D8%BA%D9%88%D9%8A%D9%86%D8%AF%D9%86%D8%A7%D9%88" title="سلطنة ماغويندناو">ماغويندناو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A8%D9%86%D8%AA%D9%86" title="سلطنة بنتن">بنتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%AC%D9%88%D9%87%D8%B1" title="سلطنة جوهر">جوهر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A8%D9%86%D8%AC%D8%B1" title="سلطنة بنجر">بنجر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%88%D9%82&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="سلطنة سراوق (الصفحة غير موجودة)">سراوق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A8%D9%8A%D9%85%D8%A7" title="سلطنة بيما">بيما</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%B3%D9%86%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="سلطنة سنجورا (الصفحة غير موجودة)">سنجورا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%B3%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B3" title="سلطنة سمباس">سمباس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D9%8A%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D9%83%D8%B1%D8%AA%D8%A7" title="سلطنة يوجياكرتا">يوجياكرتا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%A8%D9%8A%D8%B3%D9%88%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مملكة بيسوت دار الإيمان (الصفحة غير موجودة)">بيسوت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%83" title="سلطنة بونتياناك">بونتياناك</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D9%83_%D8%B3%D8%B1%D9%8A_%D8%A5%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%A7" title="سلطنة سياك سري إندرابورا">سلطنة سياك</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%AF%D9%84%D9%8A" title="سلطنة دلي">دلي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%B3%D9%8A%D8%AA%D9%88%D9%84_%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%AC_%D8%B3%D9%8A%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مملكة سيتول مامبانج سيجارا (الصفحة غير موجودة)">سيتول</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D9%83%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%AC_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D9%88_%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D9%85&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مملكة كوبانج باسو دار القيم (الصفحة غير موجودة)">كوبانج باسو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%B1%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86" title="مملكة ريمان">ريمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%83%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A7" title="سلطنة سوراكارتا">سوراكارتا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D9%88-%D9%84%D9%8A%D9%86%D9%82%D8%A7" title="سلطنة رياو-لينقا">رياو-لينجا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%8A" title="بروناي">بروناي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%8A%D9%84" title="جمل الليل">بيت جمل الليل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">أفريقيا</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:right;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%A9_%D8%B5%D9%83%D8%AA%D9%88" title="خلافة صكتو">خلافة صكتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%88%D9%8A%D8%B4" title="دولة الدراويش">دولة الدراويش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%8A" title="سلطنة وداي">سلطنة وداي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D9%88%D8%A7%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%88" title="سلطنة واسولو">سلطنة واسولو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D9%88%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A" title="سلطنة ورسنجلي">سلطنة ورسنجلي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%BA%D8%A7%D9%8A" class="mw-redirect" title="إمبراطورية سونغاي">إمبراطورية سونغاي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D9%84_(%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9)" title="عدل (سلطنة)">عدل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%B9%D9%81%D8%B1" title="سلطنة عفر">سلطنة عفر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%83%D9%88%D9%83%D9%88" title="إمارة كوكو">إمارة كوكو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%B1" title="سلطنة سنار">سلطنة سنار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D9%88" title="إمبراطورية برنو">إمبراطورية برنو</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">السودان</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:right;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%86%D9%88%D8%B2" title="دولة الكنوز">دولة الكنوز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%8A%D9%86" title="مملكة الجعليين">مملكة الجعليين</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="الدولة المهدية">الدولة المهدية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A7%D9%8A%D9%82%D9%8A%D8%A9" title="مملكة الشايقية">مملكة الشايقية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%81%D9%88%D8%B1" title="سلطنة دارفور">سلطنة دارفور</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="الحكام_التاريخيون_للجزائر" style="padding:1px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r52500470"/><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%AD%D9%83%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="قالب:حكام الجزائر"><abbr title="عرض هذا القالب" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%AD%D9%83%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="نقاش القالب:حكام الجزائر"><abbr title="ناقش هذا القالب" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%AD%D9%83%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="الحكام_التاريخيون_للجزائر" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%AD%D9%83%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="قائمة حكام الجزائر">الحكام التاريخيون للجزائر</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86" title="بنو زيان">بنو زيان</a> حكام<br /><a href="/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%AA%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="مملكة تلمسان">مملكة تلمسان</a> <br /> (1235–1554)</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%8A%D8%BA%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86" title="يغمراسن بن زيان">يغمراسن بن زيان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84" title="أبو سعيد عثمان الأول">أبو سعيد عثمان الأول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84" title="أبو زيان الأول">أبو زيان الأول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%AD%D9%85%D9%88_%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84" title="أبو حمو موسى الأول">أبو حمو موسى الأول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%AA%D8%A7%D8%B4%D9%81%D9%8A%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84" title="أبو تاشفين الأول">أبو تاشفين الأول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="أبو سعيد عثمان الثاني">أبو سعيد عثمان الثاني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%AB%D8%A7%D8%A8%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84" title="أبو ثابت الأول">أبو ثابت الأول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%AD%D9%85%D9%88_%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="أبو حمو موسى الثاني">أبو حمو موسى الثاني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%AA%D8%A7%D8%B4%D9%81%D9%8A%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="أبو تاشفين الثاني">أبو تاشفين الثاني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%AB%D8%A7%D8%A8%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="أبو ثابت الثاني">أبو ثابت الثاني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%AC_%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="أبو الحجاج يوسف الزياني">أبو الحجاج يوسف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="أبو زيان الثاني">أبو زيان الثاني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="أبو محمد عبد الله الأول الزياني">أبو محمد عبد الله الأول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="أبو عبد الله محمد الأول الزياني">أبو عبد الله محمد الأول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="عبد الرحمن بن محمد الأول الزياني">عبد الرحمن بن محمد الأول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D8%AD%D9%85%D9%88" title="السعيد بن أبي حمو">السعيد بن أبي حمو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%83_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%AD%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="أبو مالك عبد الواحد الزياني">أبو مالك عبد الواحد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="أبو عبد الله محمد الثاني الزياني">أبو عبد الله محمد الثاني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%82%D9%84" title="أبو العباس أحمد العاقل">أبو العباس أحمد العاقل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%83%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="أبو عبد الله المتوكل الزياني">أبو عبد الله محمد الثالث المتوكل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%AA%D8%A7%D8%B4%D9%81%D9%8A%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%84%D8%AB" title="أبو تاشفين الثالث">أبو تاشفين الثالث</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%8A" title="أبو عبد الله محمد الرابع الثابتي">أبو عبد الله محمد الرابع الثابتي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%85%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="أبو عبد الله محمد الخامس الزياني">أبو عبد الله محمد الخامس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%84%D8%AB" title="أبو زيان الثالث">أبو زيان الثالث</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%AD%D9%85%D9%88_%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%84%D8%AB" title="أبو حمو موسى الثالث">أبو حمو موسى الثالث</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="أبو محمد عبد الله الثاني الزياني">أبو محمد عبد الله الثاني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B3%D8%B1%D8%AD%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="أبو سرحان المسعود الزياني">أبو سرحان المسعود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="أبو عبد الله محمد السادس الزياني">أبو عبد الله محمد السادس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B9" title="أبو زيان الرابع">أبو زيان الرابع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="الحسن بن عبد الله الثاني الزياني">مولاي الحسن بن عبد الله الثاني</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة العثمانية">الدولة العثمانية</a> <br />حكام <a href="/wiki/%D8%A5%D9%8A%D8%A7%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="إيالة الجزائر">إيالة الجزائر</a><br />(1517–1830)</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%83%D9%84%D8%B1%D8%A8%D9%83_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="بكلربك الجزائر">بكلربك الجزائر</a> </div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%AC_%D8%A8%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="عروج بربروس">عروج بربروس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="خير الدين بربروس">خير الدين بربروس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A2%D8%BA%D8%A7" title="حسن آغا">حسن آغا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D8%A8%D9%83%D8%B1" title="الحاج بكر">الحاج بكر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7_%D8%A8%D9%86_%D8%AE%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="حسن باشا بن خير الدين بربروس">حسن باشا بن خير الدين بربروس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Khalifa_Saffah&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Khalifa Saffah (الصفحة غير موجودة)">Khalifa Saffah</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%B1%D9%8A%D8%B3" title="صالح ريس">صالح ريس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%82%D9%88%D8%B1%D8%B5%D9%88" title="حسن قورصو">حسان قورسو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A8%D9%8A_%D9%83%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%B9%D9%84%D9%8A" title="جلبي كرداوعلي">محمد كرداوعلي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7" title="يوسف باشا">يوسف باشا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D9%89_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="يحيى باشا (الصفحة غير موجودة)">يحيى باشا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B3%D9%88_%D8%A2%D8%BA%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="حسان خورسو آغا (الصفحة غير موجودة)">حسان خورسو آغا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="أحمد بوستانجي (الصفحة غير موجودة)">أحمد بوستانجي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7_%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="أحمد باشا قابيا (الصفحة غير موجودة)">أحمد باشا قابيا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%B1%D9%8A%D8%B3" title="محمد بن صالح ريس">محمد باشا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D8%AC_%D8%B9%D9%84%D9%8A_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7" title="علج علي باشا">علج علي باشا</a></li> <li>محمت باشا</li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8_%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7" title="عرب أحمد باشا">عرب أحمد باشا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="رمضان باشا (الصفحة غير موجودة)">رمضان باشا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%88&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="حسان فزيانو (الصفحة غير موجودة)">حسان فزيانو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7" title="جعفر باشا">جعفر باشا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%8A_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مامي محمد باشا (الصفحة غير موجودة)">مامي محمد باشا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="باشوات الجزائر">باشوات الجزائر</a><br />الثلاثون <br />(1586–1658) </div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%8A_%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7" title="دالي أحمد باشا">دالي أحمد باشا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B6%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7" title="الخضر باشا">الخضر باشا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7" title="شعبان باشا">شعبان باشا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%D9%89_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="مصطفى باشا الجزائر">مصطفى باشا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%8A_%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7" title="دالي حسن باشا">دالي حسن باشا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7_%D9%81%D9%86%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%88" title="سليمان باشا فنزيانو">سليمان باشا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%82%D9%88%D8%B5%D8%A9_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7" title="محمد قوصة باشا">محمد قوصة باشا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Muhammad_II_the_eunuch&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Muhammad II the eunuch (الصفحة غير موجودة)">Muhammad II the eunuch</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mustapha_II_Pasha&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mustapha II Pasha (الصفحة غير موجودة)">Mustapha II Pasha</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rizvan_Pasha&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Rizvan Pasha (الصفحة غير موجودة)">Rizvan Pasha</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=K%C3%B6se_Mustafa_Pacha&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Köse Mustafa Pacha (الصفحة غير موجودة)">Köse Mustafa Pacha</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hassan_IV_Pasha&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hassan IV Pasha (الصفحة غير موجودة)">Hasan IV</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mustapha_IV_Pasha&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mustapha IV Pasha (الصفحة غير موجودة)">Mustapha IV Pasha</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Soliman_Katanya&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Soliman Katanya (الصفحة غير موجودة)">Soliman Katanya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kassan_Kaid_Ko%C3%A7a&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kassan Kaid Koça (الصفحة غير موجودة)">Kassan Kaid Koça</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hizir_Pasha&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hizir Pasha (الصفحة غير موجودة)">Hizir Pasha</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%D9%89_III_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مصطفى III باشا (الصفحة غير موجودة)">مصطفى III باشا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kh%C3%BCsrev_Pacha&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Khüsrev Pacha (الصفحة غير موجودة)">Khüsrev Pacha</a></li> <li>مرات باشا</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%AC%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="حسان خوجة (الصفحة غير موجودة)">حسان خوجة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81_II_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="يوسف II باشا (الصفحة غير موجودة)">يوسف II باشا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%8A_%D8%A8%D9%8A%D8%AA%D8%B4%D9%8A%D9%86" class="mw-redirect" title="علي بيتشين">علي بيتشين</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%B5%D8%A7%D9%84%D9%8A_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="محمود بورصالي باشا (الصفحة غير موجودة)">محمود بورصالي باشا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_I_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="أحمد I باشا (الصفحة غير موجودة)">أحمد I باشا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81_III_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="يوسف III باشا (الصفحة غير موجودة)">يوسف III باشا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7_(%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مراد باشا (الجزائر) (الصفحة غير موجودة)">مراد باشا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%83-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="بوزناك-محمد (الصفحة غير موجودة)">بوزناك-محمد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_II_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="أحمد II باشا (الصفحة غير موجودة)">أحمد II باشا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A5%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%8A%D9%85_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="إبراهيم باشاالجزائر (الصفحة غير موجودة)">إبراهيم باشا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D9%84_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="اسماعيل باشا الجزائر (الصفحة غير موجودة)">اسماعيل باشا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A3%D8%BA%D9%88%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="أغوات الجزائر">أغوات الجزائر</a><br />(1671-1659) </div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%84%D9%8A%D9%84_%D8%A2%D8%BA%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="خليل آغا (الصفحة غير موجودة)">خليل آغا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%BA%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="رمضان آغا (الصفحة غير موجودة)">رمضان آغا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%BA%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="شعبان آغا (الصفحة غير موجودة)">شعبان آغا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%8A_%D8%A2%D8%BA%D8%A7" title="علي آغا">علي آغا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="داي الجزائر">داي الجزائر</a><br />(1671–1830) </div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7_(%D8%AF%D8%A7%D9%8A)" title="الحاج محمد باشا (داي)">الحاج محمد باشا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D8%A7_%D8%AD%D8%B3%D9%86_(%D8%AF%D8%A7%D9%8A)" title="بابا حسن (داي)">بابا حسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%8A%D9%86_%D9%85%D9%8A%D8%B2%D9%88_%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AA%D9%88" title="حسين ميزو مورتو">حسين ميزو مورتو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="أحمد شاربان (الصفحة غير موجودة)">أحمد شاربان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D8%AC%D9%8A_%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%AC%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="حاجي أحمد بن الحاجي (الصفحة غير موجودة)">حاجي أحمد بن الحاجي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D8%A7_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="بابا حسان (الصفحة غير موجودة)">بابا حسان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D8%AC%D9%8A_%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%D9%89&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="حاجي مصطفى (الصفحة غير موجودة)">حاجي مصطفى</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B3%D9%8A%D9%86_%D9%83%D9%88%D8%AC%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="حسين كوجا (الصفحة غير موجودة)">حسين كوجا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%83%D8%AA%D8%B4&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="محمد بكتش (الصفحة غير موجودة)">محمد بكتش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%8A_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%8A%D9%85&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="دالي ابراهيم (الصفحة غير موجودة)">دالي ابراهيم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%A7%D9%8A_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D8%A7_%D8%B9%D9%84%D9%8A" title="الداي بابا علي">بابا علي شاوش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_III_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="محمد III بن حسان (الصفحة غير موجودة)">محمد III بن حسان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D9%8A_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7" title="عبدي باشا">عبدي باشا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A3%D8%B1%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="محمد أرسلان (الصفحة غير موجودة)">محمد أرسلان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A5%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%8A%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="إبراهيم بن رمضان (الصفحة غير موجودة)">إبراهيم بن رمضان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kutchuk_Ibrahim&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kutchuk Ibrahim (الصفحة غير موجودة)">Kutchuk Ibrahim</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_IV_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="محمد IV باشا (الصفحة غير موجودة)">محمد إبن بكير</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D8%A7_%D8%B9%D9%84%D9%8A_(%D8%AF%D8%A7%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1)" title="بابا علي (داي الجزائر)">بابا علي باشا بوسبا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%AC%D8%A9" title="محمد بن عثمان خوجة">محمد بن عثمان خوجة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%84%D8%AB_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7" title="حسن الثالث باشا">حسن الثالث باشا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%D9%89_%D8%A8%D9%86_%D8%A5%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%8A%D9%85_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7" title="مصطفى بن إبراهيم باشا">مصطفى بن ابراهيم باشا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%84%D9%8A_%D8%AE%D9%88%D8%AC%D8%A9" title="أحمد بن علي خوجة">احمد ابن علي خوجه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="علي الغسال">علي الثالث</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D8%B9%D9%84%D9%8A_%D8%AF%D8%A7%D9%8A" title="الحاج علي داي">الحاج علي داي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%B2%D9%86%D8%A7%D8%AC%D9%8A" title="محمد خزناجي">محمد خزناجي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%B1_%D8%A2%D8%BA%D8%A7" title="عمر آغا">عمر آغا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%8A_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D9%88%D8%AC%D8%A9" title="علي ابن أحمد خوجة">علي ابن أحمد خوجة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%A7%D9%8A_%D8%AD%D8%B3%D9%8A%D9%86" title="الداي حسين">الداي حسين</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%83%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%B3%D9%8A%D9%8A%D9%86_%D9%84%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="قائمة الحكام الفرنسيين للجزائر">قائمة الحكام الفرنسيين للجزائر</a><br /> أثناء <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1_(%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%B3%D9%8A%D8%A9)" title="الجزائر (المستعمرة الفرنسية)">الإستعمار الفرنسي</a><br />(1830–1962)</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">القائد الأعلى لجيش<br /> الحملة الإفريقية (1830) </div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%8A_%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%86" title="دي بورمن">دي بورمن</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">القائد العسكري (1830–1834) </div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%83%D9%84%D9%88%D8%B2%D9%8A%D9%84" title="برتران كلوزيل">برتران كلوزيل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D8%AA%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D9%86" title="بيار بيرتيزين">بيار بيرتيزين</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%8A_%D8%B1%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%BA%D9%88" title="دي روفيغو">دي روفيغو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%8A%D9%88%D9%81%D9%8A%D9%84_%D9%81%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%84" title="تيوفيل فوارول">تيوفيل فوارول</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">الحاكم العام (1834–1870) </div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%8A%D8%AA" title="جان بابتيست درويت">جان بابتيست درويت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%83%D9%84%D9%88%D8%B2%D9%8A%D9%84" title="برتران كلوزيل">برتران كلوزيل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84-%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%8A_%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%B3_%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%85%D9%88%D9%86" title="شارل-ماري دينيس دامريمون">شارل-ماري دينيس دامريمون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%8A%D9%84%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%81%D8%A7%D9%84%D9%8A" title="سيلفان شارل فالي">سيلفان شارل فالي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%B1%D9%88%D8%A8%D9%8A%D8%B1_%D8%A8%D9%8A%D8%AC%D9%88" title="توماس روبير بيجو">توماس روبير بيجو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D9%8A%D8%B3_%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D9%8A%D8%B1" title="لويس لاموريسيير">لويس لاموريسيير</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Marie_Alphonse_Bedeau&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Marie Alphonse Bedeau (الصفحة غير موجودة)">Marie Alphonse Bedeau</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Prince_Henri,_Duke_of_Aumale&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Prince Henri, Duke of Aumale (الصفحة غير موجودة)">Henri d'Orleans</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D9%8A%D8%B3_%D8%A3%D9%88%D8%AC%D9%8A%D9%86_%D9%83%D8%A7%D9%81%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A7%D9%83" title="لويس أوجين كافينياك">لويس أوجين كافينياك</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nicolas_Th%C3%A9odule_Changarnier&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nicolas Théodule Changarnier (الصفحة غير موجودة)">Nicolas Théodule Changarnier</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Viala,_Baron_Charon&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Viala, Baron Charon (الصفحة غير موجودة)">Viala, Baron Charon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alphonse_Henri,_comte_d%27Hautpoul&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Alphonse Henri, comte d&#39;Hautpoul (الصفحة غير موجودة)">Alphonse Henri, comte d'Hautpoul</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%B4%D8%A7%D9%84_%D8%A8%D9%84%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D9%8A%D9%87" title="الماريشال بليسييه">الماريشال بليسييه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%83_%D9%84%D9%88%D9%8A_%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%86" title="جاك لوي راندون">جاك لوي راندون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%8A%D9%88%D9%86_%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%8A%D9%81_%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A8%D9%88%D9%84_%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="نابليون جوزيف شارل بول بونابارت">نابليون جوزيف شارل بول بونابارت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Prosper,_comte_de_Chasseloup-Laubat&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Prosper, comte de Chasseloup-Laubat (الصفحة غير موجودة)">Prosper, comte de Chasseloup-Laubat</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C3%89douard_de_Martimprey&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Édouard de Martimprey (الصفحة غير موجودة)">Édouard de Martimprey</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%8A%D8%B3_%D8%AF%D9%88_%D9%85%D9%83%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%88%D9%86" title="باتريس دو مكماهون">باتريس دو مكماهون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Louis,_Baron_Durieu&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Louis, Baron Durieu (الصفحة غير موجودة)">Louis, Baron Durieu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jean_Walsin-Esterhazy&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Jean Walsin-Esterhazy (الصفحة غير موجودة)">Jean Walsin-Esterhazy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Henri-Gabriel_Didier&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Henri-Gabriel Didier (الصفحة غير موجودة)">Henri-Gabriel Didier</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">المفوض فوق العادة (1870–1871) </div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Charles_de_Bouzet&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Charles de Bouzet (الصفحة غير موجودة)">Charles de Bouzet</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Romuald_Vuillermoz&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Romuald Vuillermoz (الصفحة غير موجودة)">Romuald Vuillermoz</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%B3%D9%8A%D8%B3_%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%AA" title="الكسيس لامبرت">الكسيس لامبرت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">الحاكم العام (1871–1956) </div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D9%8A%D8%B3_%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%8A_%D8%AF%D9%8A_%D8%AC%D9%88%D9%8A%D8%AF%D9%88%D9%86" title="لويس هنري دي جويدون">لويس هنري دي جويدون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antoine_Chanzy&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Antoine Chanzy (الصفحة غير موجودة)">Antoine Chanzy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Albert_Gr%C3%A9vy&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Albert Grévy (الصفحة غير موجودة)">Albert Grévy</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D9%8A%D8%B3_%D8%AA%D9%8A%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86" title="لويس تيرمان">لويس تيرمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%84_%D9%83%D8%A7%D9%85%D8%A8%D9%88%D9%86" title="جول كامبون">جول كامبون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Auguste_Loze&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Auguste Loze (الصفحة غير موجودة)">Auguste Loze</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Louis_L%C3%A9pine&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Louis Lépine (الصفحة غير موجودة)">Louis Lépine</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Edouard_Lafferri%C3%A8r&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Edouard Lafferrièr (الصفحة غير موجودة)">Edouard Lafferrièr</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%AC%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%B1" title="شارل جونار">شارل جونار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Paul_R%C3%A9viol&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Paul Réviol (الصفحة غير موجودة)">Paul Réviol</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Maurice_Varnier&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Maurice Varnier (الصفحة غير موجودة)">Maurice Varnier</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Charles_Lutaud&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Charles Lutaud (الصفحة غير موجودة)">Charles Lutaud</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D8%AA_%D8%A3%D8%A8%D9%8A%D9%84" title="جان-بابتيست أبيل">جان-بابتيست أبيل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%C3%A9odore_Steeg&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Théodore Steeg (الصفحة غير موجودة)">Théodore Steeg</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Henri_Dubief&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Henri Dubief (الصفحة غير موجودة)">Henri Dubief</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%B3_%D9%81%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%AA" title="موريس فيوليت">موريس فيوليت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pierre-Louis_Bordes&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Pierre-Louis Bordes (الصفحة غير موجودة)">Pierre-Louis Bordes</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jules-Gaston_Henri_Carde&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Jules-Gaston Henri Carde (الصفحة غير موجودة)">Jules-Gaston Henri Carde</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Georges_le_Beau&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Georges le Beau (الصفحة غير موجودة)">Georges le Beau</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jean-Charles_Abrial&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Jean-Charles Abrial (الصفحة غير موجودة)">Jean-Charles Abrial</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%83%D8%B3%D9%8A%D9%85_%D9%88%D9%8A%D8%BA%D8%A7%D9%86" title="ماكسيم ويغان">ماكسيم ويغان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yves-Charles_Chatel&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Yves-Charles Chatel (الصفحة غير موجودة)">Yves-Charles Chatel</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%84_%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%86" title="مارسال بيروتون">مارسال بيروتون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AC_%D9%83%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%88" title="جورج كاترو">جورج كاترو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yves_Chataigneau&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Yves Chataigneau (الصفحة غير موجودة)">Yves Chataigneau</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Marcel-Edmond_Naegelen&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Marcel-Edmond Naegelen (الصفحة غير موجودة)">Marcel-Edmond Naegelen</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Roger_L%C3%A9onard&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Roger Léonard (الصفحة غير موجودة)">Roger Léonard</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%83_%D8%B3%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="جاك سوستال">جاك سوستال</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">المقيم العام (1956–1958) </div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AC_%D9%83%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%88" title="جورج كاترو">جورج كاترو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1_%D9%84%D8%A7%D9%83%D9%88%D8%B3%D8%AA" title="روبر لاكوست">روبر لاكوست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%8A%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%AA%D8%B1" title="أندريه موتر">أندريه موتر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">المندوب العام والقائد الأعلى<br /> للقوات المسلحة في الجزائر (1958) </div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A4%D9%88%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86" title="راؤول سالان">راؤول سالان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">المندوب العام (1958–1962) </div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%84_%D8%AF%D9%8A%D9%84%D9%88%D9%81%D8%B1%D9%8A%D9%8A" title="بول ديلوفريي">بول ديلوفريي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%8A%D9%86" title="جون مورين">جون مورين</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">المفوض السامي للجمهورية<br /> في الجزائر (1962) </div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%83%D8%B1%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D9%8A%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%88%D8%B4%D9%8A%D8%AA" title="كريستيان فوشيت">كريستيان فوشيت</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%B1%D8%A4%D8%B3%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="قائمة رؤساء الجزائر">قائمة رؤساء الجزائر</a> <br /><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="الجزائر">الجمهورية الجزائرية</a><br />(1962–الحاضر)</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A8%D9%84%D8%A9" title="أحمد بن بلة">أحمد بن بلة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%8A_%D8%A8%D9%88%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86" title="هواري بومدين">هواري بومدين</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%AD_%D8%A8%D9%8A%D8%B7%D8%A7%D8%B7" title="رابح بيطاط">رابح بيطاط</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A7%D8%B0%D9%84%D9%8A_%D8%A8%D9%86_%D8%AC%D8%AF%D9%8A%D8%AF" title="الشاذلي بن جديد">الشاذلي بن جديد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%83_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%A8%D9%8A%D9%84%D8%B3" title="عبد المالك بن حبيلس">عبد المالك بن حبيلس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%88%D8%B6%D9%8A%D8%A7%D9%81" title="محمد بوضياف">محمد بوضياف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%8A_%D9%83%D8%A7%D9%81%D9%8A" title="علي كافي">علي كافي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%85%D9%8A%D9%86_%D8%B2%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%84" title="اليمين زروال">اليمين زروال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B2%D9%8A%D8%B2_%D8%A8%D9%88%D8%AA%D9%81%D9%84%D9%8A%D9%82%D8%A9" title="عبد العزيز بوتفليقة">عبد العزيز بوتفليقة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD" title="عبد القادر بن صالح">عبد القادر بن صالح</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%AF_%D8%AA%D8%A8%D9%88%D9%86" title="عبد المجيد تبون">عبد المجيد تبون</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="23x15px&amp;#124;border_&amp;#124;alt=الجزائر&amp;#124;link=الجزائر_مواضيع_الجزائر" style="padding:1px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r52500470"/><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="قالب:مواضيع الجزائر"><abbr title="عرض هذا القالب" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="نقاش القالب:مواضيع الجزائر"><abbr title="ناقش هذا القالب" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="23x15px&amp;#124;border_&amp;#124;alt=الجزائر&amp;#124;link=الجزائر_مواضيع_الجزائر" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span class="flagicon"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="الجزائر"><img alt="الجزائر" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/23px-Flag_of_Algeria.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="thumbborder" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/35px-Flag_of_Algeria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/45px-Flag_of_Algeria.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%82%D8%A9_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قائمة المقالات المتعلقة بالجزائر (الصفحة غير موجودة)">مواضيع الجزائر</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="التاريخ" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="تاريخ الجزائر">التاريخ</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">قبل الميلاد </div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7_%D9%82%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D9%81%D9%8A_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%A3%D9%81%D8%B1%D9%8A%D9%82%D9%8A%D8%A7" title="ما قبل التاريخ في شمال أفريقيا">ما قبل التاريخ في شمال أفريقيا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AC%D8%B1%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85" title="العصر الحجري القديم">العصر الحجري القديم</a> (<a href="/wiki/%D8%B9%D9%8A%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%86%D8%B4" title="عين الحنش">عين الحنش</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D9%8A%D8%BA%D9%86%D9%8A%D9%81" title="تيغنيف">تغنيف</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AB%D9%82%D8%A7%D9%81%D8%A9_%D8%B9%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="ثقافة عاترية">الحضارة العاترية</a> . <a href="/wiki/%D8%A5%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="إيبيروموريسية">إيبيروموريسية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AC%D8%B1%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AB" title="العصر الحجري الحديث">العصر الحجري الحديث</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%AC%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE" title="فجر التاريخ">فجر التاريخ</a> (<a href="/wiki/%D8%AD%D8%B6%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%82%D8%A8%D8%B5%D9%8A%D8%A9" title="حضارة قبصية">الحضارة القبصية</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85" class="mw-redirect" title="تاريخ قديم">تاريخ قديم</a>(<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%8A%D9%86%D9%8A%D9%82%D9%8A%D9%88%D9%86_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="الفينيقيون في الجزائر">البونيقيون</a> . <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7" title="نوميديا">العصر النوميدي</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">بعد الميلاد </div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%B7%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%B5%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="موريطنية القيصرية">الاحتلال الروماني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1#الاحتلال_الوندالي" title="تاريخ الجزائر">الاحتلال الوندالي <sup>(430 – 533 م)</sup></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1#الاحتلال_البيزنطي" title="تاريخ الجزائر">الاحتلال البيزنطي <sup>(533 – 623 م)</sup></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">الفتح الإسلامي </div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1#الفتح_الإسلامي" title="تاريخ الجزائر">الفتح الإسلامي <sup>(623 – 1050 م)</sup></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%85%D9%8A%D9%88%D9%86" title="رستميون">الدولة الرستمية <sup>(776 – 909 م)</sup></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AF%D8%B1%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الإدريسية">الدولة الإدريسية <sup>(788 – 974 م)</sup></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%BA%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A9" title="أغالبة">الدولة الأغلبية <sup>(800 – 909 م)</sup></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الفاطمية">الدولة الفاطمية <sup>(909 – 1171 م)</sup></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="زيريون">الدولة الزيرية <sup>(973 – 1148 م)</sup></a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">الدولة الحمادية <sup>(1007 – 1152 م)</sup></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الموحدية">الدولة الموحدية <sup>(1121 – 1269 م)</sup></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86" title="بنو زيان">الدولة الزيانية <sup>(1235 – 1556 م)</sup></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">القرن 16-21 </div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/%D8%A5%D9%8A%D8%A7%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="إيالة الجزائر">الحكم العثماني <sup>(1515 – 1830 م)</sup></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1#الاحتلال_الإسباني" title="تاريخ الجزائر">الاحتلال الإسباني</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1_(%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%B3%D9%8A%D8%A9)" title="الجزائر (المستعمرة الفرنسية)">الاحتلال الفرنسي <sup>(1830 – 1962 م)</sup></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AB%D9%88%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="ثورة التحرير الجزائرية">الثورة التحريرية <sup>(1954 – 1962 م)</sup></a></li> <li><div style="text-align: center;"><a href="/wiki/%D8%AB%D9%88%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="ثورة التحرير الجزائرية">• استقلال الجزائر <sup>(1962 م)</sup> •</a></div></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">الحديث </div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%A1_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="العشرية السوداء في الجزائر">العشرية السوداء<sup>(الحرب الأهلية)</sup></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9_2011" title="الاحتجاجات الجزائرية 2011">الاحتجاجات الجزائرية <sup>(2011)</sup></a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="الجغرافيا" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="جغرافيا الجزائر">الجغرافيا</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">عام </div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="مناخ الجزائر">المناخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D9%88%D8%AF%D9%8A%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="قائمة وديان الجزائر">الأودية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%AC%D8%B2%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="قائمة جزر الجزائر">جزر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="بحيرات الجزائر (الصفحة غير موجودة)">بحيرات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D9%84_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قائمة الجبال في الجزائر (الصفحة غير موجودة)">جبال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%B3%D8%AF%D9%88%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="قائمة سدود الجزائر">سدود</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="وحات الجزائر (الصفحة غير موجودة)">وحات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B7%D8%B1%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="طرق الجزائر (الصفحة غير موجودة)">طرق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="الحياة البرية في الجزائر">الحياة البرية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="بيئة الجزائر">البيئة</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">تنظيم </div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D8%B3%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%8A_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="التقسيم الإداري في الجزائر">التقسيم الإداري</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D9%8A%D8%A6%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="أدوات التهيئة العمرانية في الجزائر">التهيئة العمرانية</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="ولايات الجزائر">الولايات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D9%85%D8%AF%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="قائمة مدن الجزائر">المدن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="دوائر الجزائر">الدوائر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%A8%D9%84%D8%AF%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="قائمة بلديات الجزائر">البلديات</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="السياسة" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="سياسة الجزائر">السياسة</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="عام" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">عام </div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="دستور الجزائر">الدستور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%83%D9%88%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="حكومة الجزائر">الحكومة</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%B1%D8%A4%D8%B3%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="قائمة رؤساء الجزائر">رئيس الدولة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B2%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A" title="الوزير الأول الجزائري">الوزير الأول</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A" title="البرلمان الجزائري">البرلمان</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D8%A9_(%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1)" title="مجلس الأمة (الجزائر)">مجلس الأمة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%A8%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B7%D9%86%D9%8A_(%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1)" title="المجلس الشعبي الوطني (الجزائر)">المجلس الشعبي الوطني</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="الانتخابات في الجزائر">الانتخابات</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%D8%A6%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D8%A9_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="انتخابات رئاسية جزائرية">الرئاسية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D8%B9%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="الانتخابات التشريعية الجزائرية">التشريعية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D8%B9%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9_2007" title="الانتخابات التشريعية الجزائرية 2007">الولائية والبلدية</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AB_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="المسار السياسي الحديث في الجزائر">المسار السياسي الحديث</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="أحزاب الجزائر">الأحزاب السياسية</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B7%D9%86%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="جبهة التحرير الوطني الجزائرية">جبهة التحرير الوطنية</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%8A%D8%A9" title="علاقات الجزائر الخارجية">العلاقات الخارجية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="حقوق الإنسان في الجزائر">حقوق الإنسان</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AB%D9%84%D9%8A%D9%8A%D9%86_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="حقوق المثليين في الجزائر">المثليين</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%A3%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="حقوق المرأة في الجزائر">حقوق المرأة</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B7%D9%86%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%A8%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A" title="الجيش الوطني الشعبي الجزائري">الجيش الوطني الشعبي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D9%86" title="دائرة الاستعلام والأمن">المخابرات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D8%B7%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="شرطة الجزائر">الشرطة</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="الاقتصاد" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="اقتصاد الجزائر">الاقتصاد</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="عام" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">عام </div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%82%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="الطاقة في الجزائر">الطاقة</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%82%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%AC%D8%AF%D8%AF%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="الطاقة المتجددة في الجزائر">المتجددة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%81%D8%B7_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="النفط في الجزائر">الباطنية</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%D9%84_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="النقل في الجزائر">النقل</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="الطريق السيارة المغاربية">الطريق السيارة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B7%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%83%D9%83_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="محطات السكك الحديدية في الجزائر">السكك الحديدية</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%B1%D8%A7%D8%B9%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="الزراعة في الجزائر">الزراعة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%8A%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D9%8A_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="الصيد البحري في الجزائر">الصيد البحري</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%86%D8%A7%D8%B9%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="الصناعة في الجزائر (الصفحة غير موجودة)">الصناعة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D9%8A%D9%86_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="التعدين في الجزائر">التعدين</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="الاتصالات في الجزائر">الاتصالات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%AD%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="السياحة في الجزائر">السياحة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%86%D9%88%D9%83_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="قائمة البنوك في الجزائر">البنوك</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%B4%D8%B1%D9%83%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="قائمة شركات جزائرية">الشركات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="تصنيف:نقابات جزائرية">الاتحاديات العمالية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A7%D8%B1_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A" title="دينار جزائري">الدينار</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="التركيبة_الاجتماعية" style="font-size:114%;margin:0 4em">التركيبة الاجتماعية</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="التركيبة_الاجتماعية" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">التركيبة الاجتماعية </div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="جزائريون">سكان الجزائر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%8A%D8%BA" title="أمازيغ">أمازيغ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%82" title="طوارق">طوارق</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D8%B1%D9%82%D9%8A%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="تصنيف:مجموعات عرقية في الجزائر">المجموعات العرقية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D9%82%D8%A8%D8%A7%D8%A6%D9%84_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="تصنيف:قبائل جزائرية">القبائل</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="لغات الجزائر">لغات الجزائر</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="اللغة العربية">عربية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%A9_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="لهجة جزائرية">جزائرية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%AA_%D8%A3%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%8A%D8%BA%D9%8A%D8%A9" title="لغات أمازيغية">أمازيغية</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%B9_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A" title="مجتمع جزائري">المجتمع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="جزائريون">السكان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%A3%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D9%8A%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قائمة أعلام الجزائريين (الصفحة غير موجودة)">الأعلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%AD%D9%83%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="قائمة حكام الجزائر">الحكام</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="الثقافة" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AB%D9%82%D8%A7%D9%81%D8%A9_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="ثقافة جزائرية">الثقافة</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">عام </div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="عمارة جزائرية (الصفحة غير موجودة)">العمارة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B7%D8%A8%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A" title="مطبخ جزائري">المطبخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%85_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="التعليم في الجزائر">التعليم</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="قائمة الجامعات في الجزائر">الجامعات</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="الدين في الجزائر">الدين</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="الرياضة في الجزائر">الرياضة</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%83%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%85_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="كرة القدم في الجزائر">كرة القدم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1_%D9%84%D9%83%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%85" title="منتخب الجزائر لكرة القدم">ثعالب الصحراء</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="الإعلام في الجزائر">الإعلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B1%D9%85%D9%88%D8%B2_%D9%88%D8%B7%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="تصنيف:رموز وطنية جزائرية">الرموز الوطنية</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D9%8A%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B7%D9%86%D9%8A" title="نشيد الجزائر الوطني">النشيد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="علم الجزائر">العلم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="شعار الجزائر">الشعار</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="الألقاب الجزائرية">الألقاب</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%86_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فن جزائري (الصفحة غير موجودة)">فن</a> </div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%8A%D9%86%D9%85%D8%A7_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="سينما جزائرية">السينما</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%A7_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="دراما جزائرية (الصفحة غير موجودة)">الدراما</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%AF%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="أدب الجزائر">الأدب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%8A%D9%82%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="موسيقى الجزائر">الموسيقى</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%8A_(%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%8A%D9%82%D9%89)" title="راي (موسيقى)">الراي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%8A_(%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%8A%D9%82%D9%89)" title="حوزي (موسيقى)">الحوزي</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%AE%D8%A7%D8%B1_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فخار جزائري (الصفحة غير موجودة)">الفخار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="زربية جزائرية">الزرابي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%A7%D8%B2%D9%8A%D8%A7_(%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A)" title="فانتازيا (المغرب العربي)">فن البارود</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%81%D8%A7%D9%87%D9%8A_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="التراث الشفاهي في الجزائر (الصفحة غير موجودة)">التراث الشفاهي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%AC_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="الزواج في الجزائر">الزواج</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%83%D9%88%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ركوب الخيل في الجزائر (الصفحة غير موجودة)">ركوب الخيل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D9%84%D9%8A%D8%AF%D9%8A" title="لباس الجزائر التقليدي">اللباس تقليدي</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%8A%D9%83" title="حايك">الحايك</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D9%88%D8%B3" title="برنوس">البرنوس</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%82%D8%A9_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قائمة المقالات المتعلقة بالجزائر (الصفحة غير موجودة)">الفهرس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="بوابة:الجزائر">البوابة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="تصنيف:الجزائر">التصنيف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B9_%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="ويكيبيديا:مشروع ويكي الجزائر">المشروع</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="السلالات_الإسلامية_الحاكمة_لمنطقة_المغرب_العربي" style="padding:1px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r52500470"/><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%83%D9%85%D8%A9_%D9%84%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A" title="قالب:السلالات الإسلامية الحاكمة لمنطقة المغرب العربي"><abbr title="عرض هذا القالب" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%83%D9%85%D8%A9_%D9%84%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A" title="نقاش القالب:السلالات الإسلامية الحاكمة لمنطقة المغرب العربي"><abbr title="ناقش هذا القالب" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%83%D9%85%D8%A9_%D9%84%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="السلالات_الإسلامية_الحاكمة_لمنطقة_المغرب_العربي" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%83%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="قائمة السلالات الحاكمة الإسلامية">السلالات الإسلامية الحاكمة</a> لمنطقة <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A" title="المغرب العربي">المغرب العربي</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A5%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%86%D9%83%D9%88%D8%B1" title="إمارة نكور">إمارة نكور</a> (710–1019)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%BA%D9%88%D8%A7%D8%B7%D8%A9" title="بورغواطة">بورغواطة</a> (744-1058)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%85%D9%8A%D9%88%D9%86" title="رستميون">رستميون</a> (767-909)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D9%84%D8%A8%D9%8A%D9%88%D9%86" title="المهلبيون">مهلبيون</a> (771–793)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AF%D8%B1%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الإدريسية">أدارسة</a> (780–985 )</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D9%8A%D9%81%D8%B1%D9%86" title="بنو يفرن">بنو يفرن</a> (790-1066)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%BA%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A9" title="أغالبة">أغالبة</a> (800–909)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%86" title="زيريون">زيريون</a> (973–1148)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D9%83%D9%86%D8%B2" title="بنو كنز">بنو كنز</a> (1004–1412)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">حماديون</a> (1008–1152)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%8A%D8%A9" title="الدولة المرابطية">الدولة المرابطية</a> (1040–1147)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_(%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%B3)" title="بنو خراسان (تونس)">بنو خراسان</a> (1059-1158)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الموحدية">الموحدون</a> (تأسست 1130، حكمت 1147–1269)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%81%D8%B5%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الحفصية">الحفصيون</a> (1229–1574)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D9%86" title="بنو زيان">بنو زيان</a> (1235–1556)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة المرينية">الدولة المرينية</a> (تأسست 1244، حكمت 1269–1465)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B7%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الوطاسية">الوطاسيون</a> (1472–1554)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="الدولة السعدية">السعديون</a> (تأسست 1509، حكمت 1554–1659)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A8%D9%86%D9%8A_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3" title="سلطنة بني عباس">سلطنة بني عباس</a> (تأسست 1510، حكمت 1510–1872)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%83%D9%88%D9%83%D9%88" title="إمارة كوكو">إمارة كوكو</a> (1515-1638)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%8A%D9%8A%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%8A%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%8A%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%83%D9%85%D8%A9" title="سلالة العلويين الفيلاليين الحاكمة">سلالة العلويين الفيلاليين الحاكمة</a> (تأسست 1631، حكمت 1666–الحاضر)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%8A%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%86" title="حسينيون">حسينيون</a> (1705–1957)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B3%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="الأسرة القرمانلية">الأسرة القرمانلية</a> (1711–1835)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="سنوسية">سنوسية</a> (1837-1969)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="ضبط_استنادي" style="padding:1px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="ضبط_استنادي" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B6%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%AF%D9%8A" title="ضبط استنادي">ضبط استنادي</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/identities/viaf-37827473">WorldCat</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%B6%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%AF%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D9%83%D8%A7%D9%85%D9%84" title="ملف الضبط الاستنادي المتكامل">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/12350919X">12350919X</a></span></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%B6%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%AF%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D9%8A" title="ملف الضبط الاستنادي الدولي الافتراضي">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/37827473">37827473</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <ul class="bandeau-portail إعلام" id="bandeau-portail"> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone" style="margin-right:1em"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%8A%D8%BA" title="بوابة:الأمازيغ"><img alt="أيقونة بوابة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Nuvola_Amazigh_flag.svg/28px-Nuvola_Amazigh_flag.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="noviewer" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Nuvola_Amazigh_flag.svg/42px-Nuvola_Amazigh_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Nuvola_Amazigh_flag.svg/56px-Nuvola_Amazigh_flag.svg.png 2x" data-file-width="60" data-file-height="60" /></a></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%8A%D8%BA" title="بوابة:الأمازيغ">بوابة الأمازيغ</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone" style="margin-right:1em"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE" title="بوابة:التاريخ"><img alt="أيقونة بوابة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/P_history.svg/31px-P_history.svg.png" decoding="async" width="31" height="28" class="noviewer" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/P_history.svg/47px-P_history.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/P_history.svg/62px-P_history.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></a></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE" title="بوابة:التاريخ">بوابة التاريخ</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone" style="margin-right:1em"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="بوابة:الجزائر"><img alt="أيقونة بوابة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Nuvola_Algerian_flag.svg/28px-Nuvola_Algerian_flag.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="noviewer" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Nuvola_Algerian_flag.svg/42px-Nuvola_Algerian_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Nuvola_Algerian_flag.svg/56px-Nuvola_Algerian_flag.svg.png 2x" data-file-width="60" data-file-height="60" /></a></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="بوابة:الجزائر">بوابة الجزائر</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone" style="margin-right:1em"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%AF%D9%88%D9%84" title="بوابة:دول"><img alt="أيقونة بوابة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Flagfox_Logo.png/28px-Flagfox_Logo.png" decoding="async" width="28" height="28" class="noviewer" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Flagfox_Logo.png/42px-Flagfox_Logo.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Flagfox_Logo.png/56px-Flagfox_Logo.png 2x" data-file-width="200" data-file-height="200" /></a></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%AF%D9%88%D9%84" title="بوابة:دول">بوابة دول</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone" style="margin-right:1em"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7" title="بوابة:جغرافيا"><img alt="أيقونة بوابة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/P_geography.png/32px-P_geography.png" decoding="async" width="32" height="28" class="noviewer" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/P_geography.png/48px-P_geography.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/P_geography.png/63px-P_geography.png 2x" data-file-width="77" data-file-height="68" /></a></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7" title="بوابة:جغرافيا">بوابة جغرافيا</a></span></li></ul></div>'
ما إذا كان التعديل قد تم عمله من خلال عقدة خروج تور (tor_exit_node)
false
طابع زمن التغيير ليونكس (timestamp)
1654888144